Brandon Sanderson

Brandon Sanderson (ur. 19 grudnia 1975 w Lincoln w stanie Nebraska^[1]) – amerykański pisarz fantastyki i powieści przygodowych dla młodzieży, wykładowca twórczego pisania. Dwukrotny laureat nagrody Hugo^[2].

Brandon Sanderson

Brandon Sanderson (2016)
Data i miejsce urodzenia	19 grudnia 1975 Lincoln (Nebraska)
Narodowość	amerykańska
Dziedzina sztuki	literatura
Epoka	fantastyka
Strona internetowa

Brandon Sanderson z egzemplarzem Elantris (2007)

Życiorys

W 1994 roku rozpoczął studia na kierunku biochemii na Uniwersytecie Brighama Younga w Provo w stanie Utah. W latach 1995–1997 prowadził w Seulu działalność misyjną Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, którego jest członkiem. Po powrocie wznowił studia na anglistyce i w 2005 roku uzyskał tytuł magistra na kierunku twórczego pisania^[3]. Zadebiutował wydaną przez Tor Books w maju 2005 powieścią fantasy Elantris^[1].

Od 7 lipca 2006 roku jest żonaty z nauczycielką Emily Bushman, która została jego menedżerką. W październiku 2007 roku urodził im się syn Joel^[1].

W 2008 wydano pierwszy tom cyklu Mistborn, w Polsce znanego jako Ostatnie Imperium lub Z mgły zrodzony, razem z Elantris stanowiących zalążek Cosmere - cyklu cyklów, dziejących się we wspólnym świecie przedstawionym.

Po śmierci Roberta Jordana, autora cyklu fantasy Koło Czasu, Brandon Sanderson został wybrany przez żonę zmarłego, Harriet Rigney, aby dokończył ostatni, 12. tom tej serii. Z uwagi na obszerność materiału przygotowanego przez Jordana został on wydany w trzech częściach^[4].

W 2013 roku otrzymał dwie nagrody Hugo: w kategorii Best Novella (Nowa dusza cesarza) oraz Best Related Work (za Writing Excuses Season Seven wraz z Danem Wellsem, Mary Robinette Kowal, Howardem Taylerem(inne języki) i Jordanem Sandersonem)^[2].

Cosmere

Dużą część utworów fantasy Sandersona łączy wspólny świat przedstawiony - cosmere, w którym istnieje szereg zamieszkanych planet, między którymi da się podróżować. Dwa jego najważniejsze cykle powieści - Ostatnie Imperium i Archiwum Burzowego Światła dzieją się odpowiednio na planetach Scadrial i Roshar. Spośród pozostałych dzieł w cosmere dzieją się także Elantris(inne języki), Rozjemca(inne języki), Biały Piasek, wszystkie utwory zbioru Bezkres magii(inne języki), a także powieści o Warkocz, Yumi i Nomadzie. Razem stanowią one Cosmere - serię cykli i samodzielnych utworów opowiadających historię uniwersum o tej samej nazwie.

Powieści

Cykl Ostatnie Imperium

Oryginalna trylogia Ostatnie Imperium

• Z mgły zrodzony, Wydawnictwo Mag, 2008 i 2016, ISBN 978-83-7480-080-8 (The Final Empire, Tor Books, 2006, ISBN 978-0-7653-5038-1)
• Studnia wstąpienia, Wydawnictwo Mag, 2010 i 2016, ISBN 978-83-7480-153-9 (The Well of Ascension, Tor Books, 2007, ISBN 978-0-7653-5613-0)
• Bohater wieków, Wydawnictwo Mag, 2011 i 2016, ISBN 978-83-7480-200-0 (The Hero of Ages, Tor Books, 2008, ISBN 978-0-7653-5614-7)

Seria Waxa i Wayne’a

• Stop prawa(inne języki), Wydawnictwo Mag, 2012 ISBN 978-83-7480-238-3 (The Alloy of Law, Tor Books, 2011, ISBN 978-0-7653-3042-0)^[5]
• Cienie tożsamości(inne języki), Wydawnictwo Mag, 2016 ISBN 978-83-7480-637-4 (Mistborn: Shadows of Self, Tor Books, 2015, ISBN 978-0-7653-7855-2)
• Żałobne opaski(inne języki), Wydawnictwo Mag, 2016 ISBN 978-83-7480-646-6 (Mistborn: The Bands of Mourning, Tor Books, 2016, ISBN 978-0-7653-7857-6)^[6]
• Zaginiony metal(inne języki), Wydawnictwo Mag, 2022 (Mistborn: The Lost Metal, Tor Books, 2022)

Cykl Archiwum Burzowego Światła

• Droga królów, Wydawnictwo Mag, 2014 (The Way of Kings, 2010, ISBN 978-0-7653-2635-5)
• Słowa światłości, Wydawnictwo Mag, 2014 (Words of Radiance, 2014, ISBN 978-0-575-09904-3)
• Dawca przysięgi (tom 1 i 2), Wydawnictwo Mag, 2017, 2018 (Oathbringer, 2017, ISBN 978-1-4272-7592-9)
• Rytm wojny(inne języki) (tom 1 i 2), Wydawnictwo Mag, 2021 (Rhythm of War, 2020, ISBN 978-0-7653-2638-6)
• Wind and Truth (planowana na grudzień 2024)

Cykl o Alcatrazie Smedry

• Alcatraz kontra Bibliotekarze. Piasek Raszida, Wydawnictwo IUVI, 2017 ISBN 978-83-7966-029-2 (Alcatraz Versus the Evil Librarians, Scholastic Press, 2007, ISBN 978-0-439-92552-5)
• Alcatraz kontra Bibliotekarze. Kości skryby, Wydawnictwo IUVI, 2017 ISBN 978-83-7966-035-3 (Alcatraz Versus the Scrivener’s Bones, Scholastic Press, 2008, ISBN 978-0-439-92554-9)
• Alcatraz kontra Bibliotekarze. Rycerze Krystalii, Wydawnictwo IUVI, 2017 ISBN 978-83-7966-037-7 (Alcatraz Versus the Knights of Crystallia, Scholastic Press, 2009, ISBN 978-0-439-92555-6)
• Alcatraz kontra Bibliotekarze. Zakon Rozbitej Soczewki, Wydawnictwo IUVI, 2018 ISBN 978-83-7966-040-7 (Alcatraz Versus the Shattered Lens, Scholastic Press, 2010, ISBN 978-0-439-92557-0)
• Alcatraz kontra Bibliotekarze. Mroczny talent, Wydawnictwo IUVI, 2018 ISBN 978-83-7966-044-5 (Alcatraz Versus the Dark Talent, Scholastic Press, 2016, ISBN 978-1-466-88153-2)
• Bastille Versus the Evil Librarians (z Janci Patterson, Starscape, 2022)

Cykl Koło Czasu – współautor

• Pomruki burzy(inne języki), Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2011 (The Gathering Storm, Tor Books, 2009, ISBN 978-0-7653-0230-4)
• Bastiony mroku(inne języki), Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2014 (Towers of Midnight, Tor Books, 2010^[4], ISBN 978-0-7653-2594-5)
• Pamięć światłości(inne języki), Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2016 (A Memory of Light, Tor Books, 2013, ISBN 978-0-7653-2595-2)

Seria Mściciele

• Stalowe Serce, Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2015 (Steelheart, 2013, ISBN 978-0385743563)
• Pożar, Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2016 (Firefight, 2015)
• Calamity, Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2017 (Calamity, 2016)^[7]

Cykl Do gwiazd (Skyward)

• Do gwiazd, Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2019 (Skyward, 2018)
• Wśród gwiazd, Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2020 (Starsight, 2019)
• Cytoniczka, Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2022 (Cytonic, Delacorte Press, 2021)
• Defiant, Delacorte Press, 2023

Inne powieści i powieści graficzne

• Elantris(inne języki), Wydawnictwo Mag, 2007 i 2016, ISBN 978-83-7480-056-3 (Elantris, Tor Books, 2005, ISBN 978-0-7653-5037-4)
• Siewca wojny lub Rozjemca(inne języki), Wydawnictwo Mag, 2010 i 2017, ISBN 978-83-7480-170-6 (Warbreaker, Tor Books, 2009, ISBN 978-0-7653-2030-8)
• Biały Piasek, Wydawnictwo Mag, marzec 2017 (White Sand, trzytomowa powieść graficzna, Dynamite Entertainment, 2016)
• Rytmatysta, Wydawnictwo Mag, 2019 (The Rithmatist, 2013)
• Warkocz ze Szmaragdowego Morza, Wydawnictwo Mag, 2023 (Tress of the Emerald Sea, 2023, ISBN 978-83-67353-45-8)
• Yumi i Malarz Koszmarów, Wydawnictwo Mag, 2023 (Yumi and the Nightmare Painter, Dragonsteel Entertainment, 2023)
• Słoneczny Mąż, Wydawnictwo Mag, 2023 (The Sunlit Man, Dragonsteel Entertainment, 2023)

Krótsze dzieła

• Firstborn (2008); wyd. pol. Pierworodny, tłum. Mirosław P. Jabłoński w Kroki w nieznane tom 10, Solaris, 2014
• Nienawidzę smoków, w „Nowa Fantastyka” 01/2016 (I Hate Dragons, 2010)
• Broniąc Elizjum, w „Nowa Fantastyka” 02/2016 (Defending Elysium, 2008)
• Infinity Blade: Awakening (nowela, 2011)
• Heuristic Algorithm and Reasoning Response Engine – wspólnie z Ethanem Skarstedtem, wydane w ARMORED Anthology (2012)
• Centrifugal (strona autora, 1994)
• Mitosis (nowela, 2013)
• Idealny stan, Wydawnictwo Mag, marzec 2017
• Bezkres magii(inne języki), Wydawnictwo Mag, 2017 (Arcanum Unbounded, zbiór utworów, 2016)
  • Nadzieja Elantris (The Hope of Elantris, opowiadanie, strona autora, 2006)
  • Dusza cesarza(inne języki), pierwsze pol. wydanie Solaris w Kroki w nieznane tom 9. jako Nowa dusza cesarza (The Emperor’s Soul, nowela, 2012)
  • Jedenasty metal (The Eleventh Metal, opowiadanie, Tor Books, 2016)
  • Cienie dla Ciszy w Lasach Piekła, pierwsze pol. wydanie Zysk i S-ka w Niebezpieczne kobiety, red. George R.R. Martin i Gardner Dozois (Shadows for Silence in the Forests of Hell, opowiadanie, 2013)
  • Szósty ze Zmierzchu (Sixth of the Dusk, opowiadanie w Shadows Beneath, 2014, Dragonsteel Entertainment, ISBN 978-1-938570-03-2)
  • Allomanta Jak i Czeluście Eltanii, odcinki od 28 do 30 (Allomancer Jak and the Pits of Eltania, Episodes 28 through 30, Tor Books, 2016)
  • Tajna historia (Mistborn: Secret history, Tor Books, 2016)
  • Tancerka krawędzi (Edgedancer, nowela, 2016)
• Legion: Wiele żywotów Stephena Leedsa, wydawnictwo Mag 2019 (Legion: The Many Lives of Stephen Leeds, 2018, Tor Books)
  • Legion, pierwsze wyd. pol. Mag, 2017 (nowela, Subterranean Press, 2012)
  • Legion: Skin Deep, pierwsze wyd. pol. w Legion, Mag, 2017 (nowela, Subterranean Press, 2014)
  • Legion kłamstwa patrzącego (Legion: Lies of the Beholder, nowela, 2018, Subterranean Press)
• Skyward Flight: The Collection (nowele z cyklu Skyward napisane z Janci Patterson, Delacorte Press, 2021):
  • Sunreach
  • ReDawn
  • Evershore

Przypisy

1. About. Brandon Sanderson: The official site. [dostęp 2009-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 lipca 2009)]. (ang.).
2. 2013 Hugo Award Winners. thehugoawards.org, 2013-09-01. [dostęp 2013-09-04]. (ang.).
3. Alumni Profiles. BYU Magazine. [dostęp 2011-10-28]. (ang.).
4. The Gathering Storm by Robert Jordan & Brandon Sanderson. Dragonmount. [dostęp 2010-04-28]. (ang.).
5. Tweets November 12-19. BrandonSanderson.com. [dostęp 2010-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-23)]. (ang.).
6. Mistborn Fans Will Get TWO New Novels Next Year!. tor.com. [dostęp 2015-04-13]. (ang.).
7. Brandon Sanderson: State of the Sanderson. brandonsanderson.com, 2013-07-24. [dostęp 2013-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-11)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Brandona Sandersona (ang.)

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000114724577
• VIAF: 50418535
• LCCN: n2004036176
• GND: 133523829
• NDL: 01058789
• LIBRIS: dbqt2g7x2p1fl3g
• BnF: 161510729
• SUDOC: 137396201
• SBN: MODV639885
• NKC: mzk2006368006
• BNE: XX1763467
• NTA: 296984019
• Open Library: OL1394865A
• PLWABN: 9810585631505606
• NUKAT: n2007083929
• J9U: 987007310386105171
• PTBNP: 1581425
• NSK: 000667424
• CONOR: 182409827
• ΕΒΕ: 323535
• BLBNB: 000499707
• KRNLK: KAC201511025
• LIH: LNB:Cz2H;=Bd