Borzęta

Borzęta – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Myślenice.

Borzęta

wieś
Kościół w Borzęcie
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	myślenicki
Gmina	Myślenice
Liczba ludności (2022)	1763[1]
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-400[2]
Tablice rejestracyjne	KMY
SIMC	0327416
Położenie na mapie gminy Myślenice Borzęta
Położenie na mapie Polski Borzęta
Położenie na mapie województwa małopolskiego Borzęta
Położenie na mapie powiatu myślenickiego Borzęta
49°51′43″N 19°58′47″E[3]

W latach 1954–1960 wieś należała i była siedzibą władz gromady Borzęta, po jej zniesieniu w gromadzie Myślenice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Położenie

Pod względem geograficznym wieś znajduje się na Pogórzu Wielickim nad Jeziorem Dobczyckim^[4]. W lesie nad tym jeziorem (na przedłużeniu ulicy Kazimierza Wielkiego) znajduje się kilka piaskowcowych skał, na których uprawiana jest wspinaczka skalna i bouldering: Nowe Skały, Ruchliwa, Stare Skały, Nosek, Sąsiadka, Sąsiad^[5].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Borzęta^[6][7]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0327422	Brzeg	część wsi
0327439	Gościniec	część wsi
0327445	Panusiówka	część wsi
0327451	Przylesie	część wsi
0327468	Przymiarek	część wsi
0327474	Tyrol	część wsi

Historia

Wieś została założona przez wójtów myślenickich przed 1364 roku, z którego to roku pochodzą informacje o istnieniu tu sołtysostwa. Było ono w posiadaniu wójtów z Myślenic. Wieś królewska położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego^[8]. Wchodziła w skład klucza myślenickiego, stanowiącego uposażenie kasztelanów krakowskich^[9].

Nazwa Borzęta pochodzi prawdopodobnie od imienia o takim brzmieniu, bardzo popularnego w średniowieczu. Pierwotna nazwa wsi brzmiała Borzanca – osada położona na górze Borzanta (obecnie Borzęcka Góra). W 1325 roku wchodziła w skład parafii w Myślenicach. Od roku 1364 była własnością Spytka Jordana, który w roku 1557 podarował ją, wraz z kilkoma innymi okolicznymi wioskami kasztelanii krakowskiej. W skład tych dóbr wchodziła do 1772 roku. W roku 1777, wraz z częścią kasztelanii krakowskiej, sprzedana została księżnie Franciszce z Krasińskich, żonie Karola, syna Augusta III Sasa.Rozwijało się rzemiosło kamieniarskie, któremu zresztą zawdzięcza wieś ocalałe pamiątki przeszłości – kamienne figury przydrożne. Najstarszy jest posąg Matki Boskiej z 1795 roku, nmiejscowa, także kamienna Pietà z początku XIX w. pochodzą natomiast posągi Matki Boskiej Różańcowej, św. Antoniego Padewskiego – dzieło słynnej w okolicy rodziny kamieniarskiej Gubałów.