Bitwa pod Passchendaele

Bitwa pod Passchendaele (znana także jako trzecia bitwa pod Ypres) – jedna z najkrwawszych bitew I wojny światowej, stoczona pomiędzy połączonymi armiami Wielkiej Brytanii (w tym podległych wówczas imperium brytyjskiemu: Kanady, Związku Południowej Afryki, Australii i Nowej Zelandii) i Francji a armią Cesarstwa Niemieckiego. Celem bitwy było przejęcie kontroli nad wioską Passendale, w pobliżu Ieper we Flandrii Zachodniej (Belgia). Plan Ententy zakładał uczynienie wyłomu w liniach niemieckich, dostanie się na belgijskie wybrzeże i zajęcie znajdujących się tam baz niemieckich okrętów podwodnych.

Bitwa pod Passchendaele

I wojna światowa, front zachodni
Australijscy strzelcy na kładce w lesie Château, 29 października 1917 (wykonane przez Franka Hurleya).
Czas	31 lipca – 6 listopada 1917
Miejsce	Passendale k. Ieper
Terytorium	Belgia
Wynik	nierozstrzygnięta: główny cel bitwy – przełamanie frontu – nie został osiągnięty wysokie straty po obu stronach
Strony konfliktu
Cesarstwo Niemieckie  Imperium brytyjskie  Australia  Kanada  Nowa Zelandia  Południowa Afryka  Francja  Belgia
Dowódcy
Max von Gallwitz Erich Ludendorff Douglas Haig Hubert Gough Herbert Plumer Arthur Currie John Monash François Anthoine
Straty
217 194 Z+R[1] 24 065 jeńców 448 tys. (ranni, zabici, zaginieni)
Położenie na mapie Belgii miejsce bitwy
50°54′01″N 3°01′16″E

Przebieg

Bitwa toczona była w wyjątkowo ciężkich warunkach terenowych. Obszar ten był z natury bagnisty, dodatkowo od sierpnia nastąpiło załamanie pogody. Ciągłe opady deszczu utworzyły na mocno wcześniej zbombardowanym terenie niemożliwe do przejścia morze błota. Szacuje się, iż w wypełnionych wodą kraterach utonęło co najmniej kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy. Bagno uniemożliwiało też użycie czołgów. Niemcy byli dobrze umocnieni w sieci schronów. W końcu, po trzech miesiącach krwawych walk, 6 listopada 1917 Passchendaele zostało zdobyte przez Kanadyjczyków.

Bitwa jest uważana za jedną z najbardziej kontrowersyjnych i bezowocnych kampanii I wojny światowej. Prawie pół miliona żołnierzy alianckich i ćwierć miliona Niemców zginęło lub odniosło rany w walce o kawałek zrujnowanej, bagnistej ziemi. Bitwa przesunęła linię frontu o ok. 10 kilometrów. Nie zmieniło to w znaczący sposób sytuacji żadnej ze stron. Dodatkowo, w kwietniu następnego roku, w bitwie pod Lys Niemcy odzyskali prawie cały obszar utracony pod Passchendaele.

Wśród uczestników bitwy byli m.in. Henry Allingham i Harry Patch (w okresie późniejszym jedni z najdłużej żyjących ludzi), a także Adolf Hitler.

Passchendaele w kulturze masowej

• Kanadyjski film z 2008 roku, pod tytułem Passchendaele, do którego muzykę napisał polski kompozytor, zdobywca Oskara w 2005 r., Jan A.P. Kaczmarek;
• Do bitwy pod Passchendaele odniósł się brytyjski zespół Iron Maiden w piosence Paschendale z wydanego w 2003 r. albumu Dance of Death. Utwór opisuje okrucieństwo bitwy z perspektywy młodego żołnierza, jak również bezmyślność ludzkiego serca odnośnie do wojny i zabijania (Terror of the men we kill – Human heart is hungry still);
• Wydana w 2008 roku płyta The Art of War szwedzkiego zespołu Sabaton zawiera utwór The Price of a Mile, traktujący o bitwie pod Passchendaele;
• Lyn MacDonald napisała powieść They called it Passchendaele: the story of the third battle of Ypres and of the men who fought in it;
• W 2009 roku holenderski deathmetalowy zespół God Dethroned nagrał album koncepcyjny w całości poświęcony trzeciej bitwie pod Ypres – Passiondale (Passchendaele);
• W 2018 roku gra z serii Battlefield – Battlefield 1 wprowadziła dodatek, w skład którego wchodzi mapa Passchendaele nawiązująca do tej bitwy;
• Wydana w 2019 roku płyta szwedzkiego zespołu Sabaton zawiera utwór The Great War, nawiązujący do utworu The Price of a Mile tego samego zespołu, mówiącego o bitwie pod Passchendaele.

Zobacz też

• I bitwa pod Ypres
• II bitwa pod Ypres
• IV bitwa pod Ypres