Bitwa pod Ignatpolem

Bitwa pod Ignatpolem – walki polskiego 5 pułku piechoty Legionów kpt. Eugeniusza Wyrwińskiego z oddziałami Baszkirskiej Brygady Kawalerii toczone w okresie ofensywy Frontu Południowo-Zachodniego w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

Bitwa pod Ignatpolem

Wojna polsko-bolszewicka
Czas	21 czerwca 1920
Miejsce	pod Ignatpolem[a][2]
Terytorium	Ukraińska Republika Ludowa
Przyczyna	ofensywa Frontu Płd.-Zach.
Wynik	zwycięstwo Polaków
Strony konfliktu
Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
Eugeniusz Wyrwiński
Siły
5 pułk piechoty Legionów Baszkirska Brygady Kawalerii
brak współrzędnych

Adam Przybylski,
Wojna Polska 1918–1921^[3] 

Mieczysław Biernacki,
Działania armji konnej Budiennego w kampanji polsko-rosyjskiej 1920 r.^[4] 

Sytuacja ogólna

Po spektakularnym sukcesie wojsk polskich na Ukrainie i zajęciu 7 maja 1920 Kijowa, front ustabilizował się na linii od Prypeci, wzdłuż Dniepru, przez Białą Cerkiew, Skwirę, Lipowiec, Bracław, Wapniarkę do Jarugi nad Dniestrem^[5][6][7].

Armia Czerwona wykorzystała zastój na reorganizację sił i przygotowanie ofensywy. W rejon działań przybyła 1 Armia Konna Siemiona Budionnego. 26 maja rozpoczęła się sowiecka ofensywa na Ukrainie, a już 5 czerwca trzy dywizje sowieckiej 1 Armii Konnej przełamały trwale polski front na odcinku obrony grupy gen. Jana Sawickiego^[8][9].

Osobny artykuł: bitwa pod Samhorodkiem.

Sowiecki plan kontrofensywy na Ukrainie przewidywał odcięcie polskiej 3 Armii gen. Edwarda Rydza-Śmigłego, zgrupowanej w rejonie Kijowa, poprzez opanowanie Korostenia siłami 12 Armii, oraz Koziatyna i Żytomierza przez 1 Armię Konną Siemiona Budionnego^[10]. 10 czerwca odwrót spod Kijowa w kierunku na Korosteń rozpoczęła polska 3 Armia^[11]. Od wschodu na Korosteń kierowała się też Grupa Aleksandra Golikowa w składzie 25. i 7 Dywizje Strzelców oraz Baszkirska Brygada Kawalerii, a od południowego zachodu 1 Armia Konna. 16 czerwca polska 3 Armia dotarła do Uszy i rozpoczęła zajmowanie wyznaczonych jej pozycji obronnych^[12].

Walki pod Ignatpolem

Po bitwie w obronie Korostenia 5 pułk piechoty Legionów kpt. Eugeniusza Wyrwińskiego otrzymał rozkaz nawiązania łączności taktycznej z działającą na lewym skrzydle 3 Armii grupą płk. Józefa Rybaka^[1][13].

Maszerując nocą, 21 czerwca pułk dotarł pod Ignatpol. Rozpoznanie ustaliło, że we wsi kwateruje część Baszkirskiej Brygady Kawalerii. Dowódca polskiego pułku postanowił wykonać koncentryczne uderzenie od zachodu, południa i wschodu. Zaskoczenie przeciwnika było zupełnie. Sowiecka kawaleria porzuciła tabory, broń ciężką, wiele innego sprzętu wojskowego i wycofała się w nieładzie^[1].

Po walce 5 pp Leg. przeszedł za Uborć i został podporządkowany dowódcy 6 Siczowej Dywizji Strzelców^[13].

Bilans walk

Wykorzystując element zaskoczenia, 5 pułk piechoty Legionów odniósł spektakularne zwycięstwo w skali taktycznej. W ręce Polaków wpadło kilkudziesięciu jeńców, 18 ciężkich karabinów maszynowych i wiele innego sprzętu wojskowego. Sukces wpłynął dodatnio na morale cofających się żołnierzy 5 pułku piechoty Legionów^[1][13].

Uwagi

1. Ignatpol, miejscowość na Ukrainie, na północ od Korostenia^[1].

Przypisy

1. Odziemkowski 2004 ↓, s. 155.
2. • Ihnatpol, wś, powiat uwrucki, nad rz. Żerew, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 249.
3. Przybylski 1930 ↓.
4. Biernacki 1924 ↓.
5. Przybylski 1930 ↓, s. 149.
6. Stachiewicz 1925 ↓, s. 106.
7. Odziemkowski i Rukkas 2017 ↓, s. 183.
8. Odziemkowski 1998 ↓, s. 231.
9. Biernacki 1924 ↓, s. 66.
10. Odziemkowski 2004 ↓, s. 198.
11. Wyszczelski 2009 ↓, s. 172.
12. Odziemkowski 2004 ↓, s. 146.
13. Bąbiński 1929 ↓, s. 57.

Bibliografia

• Kazimierz Bąbiński: Zarys historji wojennej 5-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Mieczysław Biernacki: Działania Armji Konnej Budiennego w kampanji polsko-rosyjskiej 1920 r. 26 V-20 VI 1920. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1924.
• Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
• Tadeusz Kutrzeba: Wyprawa kijowska 1920 roku. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1937.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914 – 1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
• Janusz Odziemkowski, Andrij Rukkas: Polska – Ukraina 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”, 2017. ISBN 978-83-64708-29-9.
• Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
• Julian Stachiewicz: Działania zaczepne 3 armji na Ukrainie. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1925.
• Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, „Poza granicami współczesnej Polski”. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.
• Lech Wyszczelski: Kampania ukraińska 1920 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009. ISBN 978-83-7543-066-0.