Bitwa o las Hürtgen

Bitwa o las Hürtgen – nazwa serii walk między oddziałami amerykańskimi i niemieckimi w czasie drugiej wojny światowej w okresie od 19 września 1944 do 10 lutego 1945 roku, w lesie Hürtgen, w korytarzu o powierzchni ok. 130 km² na granicy niemiecko-belgijskiej.

Bitwa o las Hürtgen

II wojna światowa, front zachodni
Amerykański pojazd półgąsienicowy z 16. Pułku Piechoty w lesie Hürtgen, 15 lutego 1945 roku
Czas	19 września 1944 – 10 lutego 1945
Miejsce	las Hürtgen
Terytorium	granica belgijsko-niemiecka
Przyczyna	aliancka próba szybkiego przełamania Linii Zygfryda
Wynik	nierozstrzygnięta (po klęsce Niemiec w Ardenach jednostki Wehrmachtu wycofały się z tego obszaru)
Strony konfliktu
III Rzesza  Stany Zjednoczone
Dowódcy
Walther Model Courtney Hodges Leonard T. Gerow Joseph Lawton Collins
Siły
90 000 żołnierzy 120 000 żołnierzy
Straty
28 000 zabitych i rannych (w przybliżeniu) 33 000 zabitych i rannych (w przybliżeniu)
Położenie na mapie Niemiec miejsce bitwy
50°45′N 6°22′E

Schemat bitwy

Niemieccy artylerzyści w lesie Hürtgen, listopad 1944 r.

Była to najdłuższa bitwa armii amerykańskiej w jej historii, w dużej mierze jednak przyćmiona przez obronę Bastogne w czasie kontrofensywy niemieckiej w Ardenach, w grudniu 1944, gdy armia niemiecka usiłowała zahamować dostawy alianckie z portu w Antwerpii.

Przebieg

Amerykańskie dowództwo zamierzało wykorzystać sukces lądowania w Normandii i szybko przełamać graniczną obronę niemiecką na linii Zygfryda, po czym wedrzeć się na terytorium Niemiec. W tym celu wysłano w to miejsce kilka dywizji, jednak w trudnym terenie przewaga ilościowa wojsk amerykańskich została w dużym stopniu zneutralizowana i Niemcy zdołali powstrzymać postępy wojsk alianckich przez kilka miesięcy, posługując się stosunkowo niewielkimi siłami i dobrze ulokowaną artylerią.

W czasie bezpośrednich walk straty amerykańskie wyniosły 24 tys. zabitych i rannych oraz 9 tys. żołnierzy wyeliminowanych przez choroby i od tzw. przyjacielskiego ognia. Między 6 października a 13 listopada 1944 amerykańska 9 Dywizja Piechoty w ciągu 10 dni straciła 4500 żołnierzy, posuwając się zaledwie o 3 kilometry, a 28 Dywizja Piechoty utraciła 6184 żołnierzy^[1]. Niemcy stracili ok. 28 tys. zabitych i rannych. W bitwie brały udział niektóre jednostki lądujące wcześniej na plaży Omaha – ich żołnierze twierdzili, że bitwa była znacznie bardziej krwawa niż desant w Normandii. Ernest Hemingway porównał ją nawet z bitwą o Paschendale z okresu I wojny światowej.

Sam las został nazwany fabryką śmierci, zielonym piekłem i krwawym lasem, zaś w Niemczech istnieje zastępcza nazwa walk określana jako Bitwa Zaduszna (niem. Allerseelenschlacht).

Ordre de Bataille

Niemcy

• 89. Dywizja Piechoty
• 275. Dywizja Piechoty
• 344. Dywizja Piechoty
• 353. Dywizja Piechoty
• 3. Dywizja Strzelców Spadochronowych
• 116. Dywizja Pancerna
• 12. Dywizja Grenadierów Ludowych
• 47. Dywizja Grenadierów Ludowych
• 272. Dywizja Grenadierów Ludowych

Amerykanie

• 1. Dywizja Piechoty
• 4. Dywizja Piechoty
• 8. Dywizja Piechoty
• 9. Dywizja Piechoty
• 28. Dywizja Piechoty
• 78. Dywizja Piechoty
• 83. Dywizja Piechoty
• 104. Dywizja Piechoty
• 82. Dywizja Powietrznodesantowa
• 3. Dywizja Pancerna
• 5. Dywizja Pancerna
• 7. Dywizja Pancerna
• 2. Batalion Rangersów

Kultura masowa

• "Gdy milkną fanfary" bądź "Kiedy ucichną działa" (ang. When Trumpets Fade) – film produkcji amerykańsko-węgierskiej w reżyserii Johna Irvina z 1998. Film jest dostępny na YouTube pod tytułem "Las Hurtgen - II WS - CAŁY FILM - Lektor PL" czas 1:25:34 [dostęp 22.01.2018]
• Utwór "Return To Sanity" niemieckiej grupy muzycznej Heaven Shall Burn, opublikowany na albumie Invictus (Iconoclast III) z 2010, dotyczy bitwy o las Hürtgen.
• "Festung Recogne" – jedna z misji w grze Call of Duty odbywa się na obszarze lasu Hürtgen.

Przypisy

1. Newton Steven H., Feldmarszałek Walther Model. Ulubiony dowódca Hitlera, Wydawnictwo Amber, Warszawa 2007

Bibliografia

• "Krwawy las" Gerald Astor (z serii "Na pierwszej linii") – Warszawa 2005. Bellona, Dom Wydawniczy. 416 stron.
• "The Battle of Hurtgen Forest" by Charles Whiting, in "The West Wall Series" Volume 4. 2000. Combined Publishing. 274 pp.
• "A Dark and Bloody Ground: The Hurtgen Forest and the Roer River Dams, 1944-1945" by Edward G. Miller, in the "Military History Series" Volume 39. Texas A&M University Press. 250 pp.
• "Hürtgenwald `44/45 – Die Schlacht im Hürtgenwald" Max von Falkenberg. Förderkreis für deutsche Geschichte e.V.,2004. 272 stron. ISBN 3-936946-18-3.

Linki zewnętrzne

• 5th Armored Division (ang.)
• The Battle of Hürtgen Forest (ang.)
• The Battle of the Huertgen Forest. home.scarlet.be. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-08)]. (ang.)

Kontrola autorytatywna (bitwa):

• LCCN: sh85063199
• NKC: ph581721
• J9U: 987007533749905171