Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bistahieversor – rodzaj tyranozauroida żyjącego w późnej kredzie w Ameryce Północnej. Został opisany w 2010 roku przez Thomasa Carra i Thomasa Williamsona w oparciu o połączone stawowo czaszkę i szkielet dorosłego osobnika (NMMNH P-27469) odkryte w datowanych na górny kampan osadach formacji Kirtland w Bisti/De-Na-Zin na północnym zachodzie stanu Nowy Meksyk. Do rodzaju Bistahieversor przypisano również inne szczątki, w tym niekompletną czaszkę i szkielet osobnika młodocianego, odnalezione w Nowym Meksyku[1]. Niektóre spośród tych skamieniałości Lehman i Carpenter początkowo uznali za należące prawdopodobnie do przedstawicieli gatunku Aublysodon mirandus[2]. Według Carra i Williamsona (2000) reprezentowały one gatunek z rodzaju Daspletosaurus[3]. W 2004 roku autorzy stwierdzili, że reprezentują one nowy rodzaj tyranozauroida, jednak wówczas nie nadali mu nazwy[4]. Zasięg występowania daspletozaura prawdopodobnie nie sięgał na południe dalej niż obecne tereny Montany, więc Bistahieversor jest jedynym znanym późnokampańskim tyranozauroidem z Nowego Meksyku[1].
 Czaszka podczas preparacji | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| (bez rangi) | celurozaury | ||
| Nadrodzina | |||
| Rodzaj |
Bistahieversor | ||
| Gatunki | |||
| |||
Bistahieversor osiągał duże rozmiary – czaszka holotypu mierzy około 107 cm długości. Budowa osobnika młodocianego dowodzi, że wzrost lub związane z wielkością zwierzęcia cechy czaszki Bistahieversor są zgodne z różnicami pomiędzy osobnikami juwenilnymi a dorosłymi bardziej zaawansowanych tyranozauroidów, takich jak gorgozaur lub tyranozaur. Według analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Carra i Williamsona Bistahieversor znajduje się na kladogramie w nierozwikłanej politomii z appalachiozaurem, alioramem, dryptozaurem i grupą Tyrannosauridae. Bistahieversor miał głęboki pysk, co według Carra i Williamsona sugeruje, że – podobnie jak zaawansowane tyranozaury – miał niewielkie kończyny przednie. Według autorów głęboki pysk mógł wyewoluować u tyranozauroidów takich jak Bistahieversor w kampanie, jednak spekulują oni, że podobnie głęboki pysk mógł mieć również Raptorex, co dowodziłoby, że tego typu przystosowanie wyewoluowało znacznie wcześniej w Azji, a nie w Ameryce Północnej[1].
Podobny rezultat do analizy przeprowadzonej przez Carra i Williamsona dała analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Brusattego i współpracowników (2010); wynika z niej, że Bistahieversor był taksonem siostrzanym do rodziny Tyrannosauridae[5]. Inny rezultat dała natomiast analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Loewena i współpracowników (2013). Wynika z niej, że Bistahieversor należał do rodziny Tyrannosauridae i podrodziny Tyrannosaurinae; według tej analizy jest on taksonem siostrzanym do kladu obejmującego rodzaje Lythronax, Zhuchengtyrannus, Tarbosaurus i Tyrannosaurus[6].
Nazwa Bistahieversor pochodzi od obszaru Bisti oraz łacińskiego słowa eversor, oznaczającego „niszczyciel”, odnoszącego się do drapieżnictwa dinozaura. Nazwa gatunkowa gatunku typowego, sealeyi, honoruje Paula Sealeya, który odnalazł holotyp[1].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
