Biblioteka Wilanowska
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Biblioteka Wilanowska – biblioteka rodowa założona przez braci Ignacego i Stanisława Kostkę Potockich, obecnie w okrojonym stanie znajdująca się w Sali Wilanowskiej Pałacu Krasińskich w Warszawie.
 Wygląd Biblioteki Wilanowskiej z ok. 1836 roku (kopia zaginionej grafiki autorstwa Wincentego Kasprzyckiego, wykonana w 1933 roku przez Lidię Rumianzew) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Data założenia |
2. poł. XVIII wieku |
| Wielkość zbiorów |
m.in. ok. 40 tys. rękopisów i 34 tys. druków, rycin i litografii |
Biblioteka Wilanowska powstała na bazie księgozbioru Ignacego Potockiego. Przez wiele lat była powiększana przez jednego z twórców Konstytucji 3 maja i jego brata. Do 1833 roku zbiory były rozproszone, przechowywano je w Warszawie, Radzyniu, Klementowicach, Olesinie i innych miejscach. Dopiero syn Stanisława Kostki – Aleksander zebrał je i sprowadził do Wilanowa umieszczając w Wielkiej Sali Uczt Jana III na drugim piętrze korpusu głównego w centralnej części pałacu. Wnętrza biblioteki zostały zaprojektowane przez Piotra Aignera a jego wykonawcą był Fryderyk Bauman.
Na zbiory składały się rzadkiej wartości rękopisy, iluminowane starodruki, ryciny, wydawnictwa kartograficzne, numizmaty oraz inne cenne obiekty, między innymi z zakresu literatury, historii, kartografii, architektury i sztuk plastycznych[1]. W latach 1852–1855 zbiory zostały podwojone przez dołączenie do nich zbiorów Stanisława Septyma Potockiego i zakupienie innych kolekcji prywatnych. W 1892 roku pałac a wraz z nim i biblioteka przeszła w ręce rodziny Branickich, która w kolejnych latach systematycznie powiększała zbiory. 15 kwietnia 1932 roku Adam Branicki, aktem notarialnym spisanym w Warszawie ofiarował Państwu polskiemu Bibliotekę Wilanowską, która z kolei została wcielona do zbiorów Biblioteki Narodowej. Biblioteka liczyła wówczas ok. 50 tysięcy tomów i 2204 teki z ok. 15 tysiącami rycin[2].
II wojnę światową Biblioteka Wilanowska przetrwała w bardzo okrojonym stanie ale nadal stanowi bogaty i cenny zbiór dzieł: ok. 40 tys. rękopisów, 20 tys. druków, 14 tys. rycin i litografii, 2100 rysunków, 360 albumów i 15 atlasów oraz rękopiśmienne inwentarze i katalogi[3]
- Psałterz wilanowski z XIII wieku
- dokumenty Sejmu Czteroletniego
- XVII wieczne globusy
- część księgozbioru Jana III Sobieskiego
- Jadwiga Rudnicka Biblioteka Wilanowska. Dwieście lat jej dziejów (1741-1932), Biblioteka Narodowa, Warszawa 1967
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
