Bazylika św. Piotra w Okowach
kościół w Rzymie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
kościół w Rzymie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bazylika św. Piotra w Okowach (wł. Basilica di San Pietro in Vincoli a Colle Oppio) – kościół tytularny w Rzymie na wzgórzu Eskwilin. Opiekę nad bazyliką sprawuje zakon Kanoników Regularnych Laterańskich[3].
Kościół tytularny | |||||||||||
Front bazyliki | |||||||||||
Państwo | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość |
Rzym | ||||||||||
Wyznanie | |||||||||||
Kościół | |||||||||||
Parafia |
Santi Silvestro e Martino ai Monti[1] | ||||||||||
Bazylika mniejsza |
od niepamiętnych czasów | ||||||||||
Wezwanie | |||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
29 czerwca | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Włoch | |||||||||||
Położenie na mapie Lacjum | |||||||||||
Położenie na mapie Rzymu | |||||||||||
41°53′37,5″N 12°29′34,1″E | |||||||||||
Strona internetowa |
Świątynia ta jest kościołem rektoralnym parafii Santi Silvestro e Martino ai Monti oraz kościołem tytularnym, mającym również rangę bazyliki mniejszej[1]. Jest też kościołem stacyjnym z pierwszego poniedziałku Wielkiego Postu.
Kościół znajduje się w I Rione Rzymu – Monti przy Piazza San Pietro in Vincoli 4/A[1].
Kościół został zbudowany w V wieku (w 442 lub prawdopodobnie w 439 roku[2]) na zlecenie Licynii Eudoksji, żony cesarza Walentyniana III (kościół był określany jako Titulus Eudoxiae lub Eudoxiana[2]). Kościół został wybudowany na miejscu wcześniejszego kościoła Apostołów[2][4]. Zgodnie z przekazami, Eudoksja przekazała też papieżowi Leonowi I łańcuchy, w które miał być zakuty św. Piotr podczas swojego uwięzienia. Łańcuchy te są do dnia dzisiejszego przechowywane w tym kościele.
W 680 roku wykonano mozaikę św. Sebastiana jako dar dziękczynny za zakończenie zarazy[2]. Kościół był kilkukrotnie odnawiany i dekorowany (za pontyfikatów: Hadriana I, Leona III, Stefana IV, Grzegorza IV)[2].
30 września 1061 w bazylice odbyła się elekcja papieska, podczas której wybrano papieżem Aleksandra II. Dzień później również w tej bazylice odbyła się koronacja nowego biskupa Rzymu.
Podczas awiniońskiej niewoli papieży bazylika popadła w ruinę[2]. Jej renowacja rozpoczęła się po jej objęciu przez kardynała Mikołaja z Kluzy i była kontynuowana po jego śmierci przez papieży Sykstusa IV i Juliusza II (m.in. obecny portyk został wzniesiony w 1475 roku)[2].
W 1513 w kościele zostało umieszczone mauzoleum papieża Juliusza II, w skład którego wchodzi monumentalna statua Mojżesza Michała Anioła.
W XVII wieku bazylika przeszła renowację, kierowaną przez Francesco Fontanę, która zaowocowała sufitem i nowymi dekoracjami[2]. Kolejna renowacja miała miejsce w latach 1875–1877[2]. Wcześniej łańcuch św. Piotra był przechowywany w zakrystii i pokazywany tylko z okazji ważnych świąt, podczas wzmiankowanej renowacji łańcuch wystawiono na stałą ekspozycję[2]. W połowie XX wieku przeprowadzono następną renowację bazyliki[2].
Portyk został wzniesiony w XV wieku przez Baccio Pontellego, górna kondygnacja została dodana w 1578 roku, na polecenie kardynała Antoine'a de Granvelle, aby ukryć starą fasadę[2].
Bazylika ma 3 nawy, transept i półkolistą apsydę[2]. Bazylika ma tylko dwie kaplice boczne flankujące apsydę, posiadające swoje własne apsydy[2]. Sufit jest dziełem Francesco Fontany, w jego centralnej części znajduje się fresk Giovanniego Battisty Parodiego z 1706 roku Cudowne połączenie się łańcuchów św. Piotra[2][4].
Baldachim (z 1876 roku) nad ołtarzem głównym oraz konfesja pod nim są autorstwa Virginio Vespignaniego[4]. W niszy w głównym ołtarzu umieszczono relikwiarz z 1856 roku z łańcuchem św. Piotra[2]. Po jego lewej stronie jest rzeźba przedstawiająca św. Piotra, a po prawej anioła, który uwolnił go z więzienia w Jerozolimie[2].
Obszerna apsyda bazyliki pochodzi z kościoła z V wieku, zdobią ją freski z 1577 roku autorstwa Jacopo Coppi: Uwolnienie św. Piotra z więzienia, Biskup Juwenalis dający okowy cesarzowej Eudoksji i Eudoksja dająca okowy papieżowi[2].
W prawym transepcie znajduje się mauzoleum papieża Juliusza II, a w nim centralnie umieszczony posąg Mojżesza dłuta Michała Anioła[4].
W jednym z ołtarzy bocznych lewej nawy znajduje się wotywna bizantyjska mozaika św. Sebastiana z VII wieku. Przedstawia ona świętego nietypowo – z brodą i w dworskim stroju[2].
Podczas prac prowadzonych w latach 1956-1960 po zdjęciu posadzki, stwierdzono pod kościołem kilka warstw budowlanych – wcześniejszy kościół Apostołów, domus z IV wieku oraz obiekt z czasów Nerona (prawdopodobnie fragment Domus Aurea)[4].
Bazylika św. Piotra w Okowach jest jednym z kościołów tytularnych nadawanych kardynałom-prezbiterom (Titulus Sancti Petri ad Vincula)[5].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.