Batalion KOP „Wilejka”

Batalion KOP „Wilejka” – odwodowy pododdział piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza.

Batalion KOP Wilejka

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1937
Rozformowanie	1939
Organizacja
Kryptonim	115[a]
Dyslokacja	Wilejka
Formacja	Korpus Ochrony Pogranicza
Podległość	pułk KOP „Wilejka”

Formowanie i zmiany organizacyjne

Rozkazem dowódcy KOP z 23 lutego 1937 została zapoczątkowana pierwsza faza reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza „R.3”^[2]. Jej wynikiem było między innymi utworzenie batalionu odwodowego KOP „Wilejka”^[3]. Batalion wszedł w skład pułku KOP „Wilejka”. Zarządzeniem dowódcy KOP gen. bryg. Jana Kruszewskiego w sprawie zmian w kwatermistrzostwie KOP, dniem 1 kwietnia 1939 utworzone zostało podkwatermistrzostwo batalionu^[4]. Pod względem gospodarczym przydzielony został do batalionu KOP „Krasne”^[4]. Tym samym zarządzeniem, z dniem 1 kwietnia 1939 utworzono w batalionie etat adiutanta w stopniu kapitana^[5].

Zmobilizowany w kwietniu 1939 batalion, został skierowany w rejon Żywca^[6]. Batalion został włączony w struktury 1 Brygady Górskiej jako II batalion 2 pułku piechoty KOP, dzieląc losy innych jednostek Armii „Kraków”.

Po odejściu batalionu włączonego do 1 Brygady Górskiej, garnizon i kadra jednostki w Wilejce nie odtworzyła batalionu i skoncentrowała się na wsparciu organizacyjnym dla odtwarzanych batalionów "Budsław" i "Krasne".

Struktura organizacyjna batalionu

Wilejka na mapie województwa wileńskiego z 1937

Dowództwo batalionu^[7]:

• 1 kompania szkolna^[b]
  • drużyna gospodarcza
  • dwa szkolne plutony strzeleckie
  • szkolny pluton ckm
  • obsługa działek ppanc.
• 2 kompania strzelecka^[c]
  • drużyna gospodarcza
  • dwa plutony po trzy drużyny

Stan osobowy^[7]

• oficerów – 9
• podoficerów zawodowych – 21
• podoficerów nadterminowych – 9
• podoficerów i szeregowców służby zasadniczej – 294

Razem – 333 żołnierzy

Żołnierze batalionu

Dowódcy batalionu:

• mjr Wacław Kuferski (22 X 1938 – 1939)^[9]

Obsada personalna batalionu w czerwcu 1939^[10]:

• dowódca batalionu – mjr piech. Wacław Paweł Kuferski^[d]
• dowódca 1 kompanii szkolnej – kpt. piech. Ludwik Skoczkowski^[e]
• dowódca 2 kompanii strzelców – por. piech. Józef Pawlak^[f]

Żołnierze batalionu – ofiary zbrodni katyńskiej

Osobne artykuły: zamordowani w Katyniu, zamordowani w Charkowie, zamordowani w Kalininie, zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej (ULK) i zamordowani z Białoruskiej Listy Katyńskiej (BLK).

Biogramy zamordowanych znajdują się na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego^[14]

Nazwisko i imię	stopień	zawód	miejsce pracy przed mobilizacją	zamordowany
Grabowski Kazimierz Tomasz[15]	kapitan	żołnierz zawodowy		Katyń
Szawłowski Dionizy	kapral			Kalinin

Uwagi

1. Zarządzenie szefa sztabu KOP ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP^[1].
2. Przemianowana z dotychczasowej kompanii szkolnej pułku KOP „Wilejka”^[8].
3. Przemianowana z dotychczasowej kompanii odwodowej pułku KOP „Wilejka”^[8].
4. Wacław Paweł Kuferski, mjr piech., w KOP od 1936. Do mobilizacji dowódca baonu odwodowego KOP „Wilejka”. We wrześniu 1939 dowódca II baonu piechoty (baon odwodowy KOP „Wilejka”) 2 pułku piechoty KOP^[11].
5. Ludwik Skoczowski, kpt. piech., w KOP od 1935. Do mobilizacji dowódca 1 kompanii szkolnej strzeleckiej baonu odwodowego KOP „Wilejka”. Przydział mobilizacyjny nieznany^[12].
6. Józef Pawlak, kpt. piech., w KOP od 1935. Do mobilizacji dowódca 2 kompanii strzeleckiej baonu odwodowego KOP „Wilejka”. We wrześniu 1939 w III batalionie piechoty 2 pułku piechoty KOP^[13].

Przypisy

1. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 425.
2. Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 157.
3. Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 1.
4. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 624.
5. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 625.
6. Prochwicz 2003 ↓, s. 72.
7. Prochwicz 2003 ↓, s. 349.
8. Zarządzenie nr L.500/Tjn.Og.Org/37 ↓, s. 4.
9. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 671.
10. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 660.
11. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 728.
12. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 747.
13. Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 739.
14. Księgi Cmentarne – biogramy oficerów.
15. Księgi Cmentarne – wpis 1073.

Bibliografia

• Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. WarszawaPułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
• Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), s. 148-160, 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Zarządzenie dowódcy KOP w sprawie reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza („R.3” I Faza) nr L.500/Tjn.Og.Org/37 z 23 lutego 1937. (sygn.177/132.)