Barranquilla
miasto w Kolumbii Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Barranquilla – gmina, miasto i stolica departamentu Atlántico, w północnej Kolumbii[2][3]. W 2018 roku miasto liczyło 1 274 250 mieszkańców (4. miejsce w Kolumbii po Bogocie, Medellínie i Cali), a gęstość zaludnienia wyniosła 8274,35 os./km²[4]. Miasto znajduje się na zachodnim brzegu rzeki Magdalena, około 7,5 km od jej ujścia do Morza Karaibskiego[5]. Gmina graniczy od południa z Galapą oraz Soledad, a od północy z Puerto Colombią. Barranquilla była gospodarzem igrzysk Ameryki Środkowej i Karaibów w 1946 roku oraz w 2018 roku[6] i ma być gospodarzem w 2027 roku[7].
 Barranquilla (2001) | |||||
| |||||
| Przydomek: La Arenosa (Piaszczysta) La Pórtico Dorado de la República (Złota Brama Republiki) Ciudad de los Brazos Abiertos (Miasto otwartych ramion) La Puerta de Oro de Colombia (Złota Brama Kolumbii) | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Departament | |||||
| Data założenia |
1629: | ||||
| Burmistrz |
Jaime Pumarejo Heins | ||||
| Powierzchnia |
154 km² | ||||
| Wysokość |
18 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2018:) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
5 | ||||
| Kod pocztowy |
08001[1] | ||||
| Strefa czasowa | |||||
Położenie na mapie Kolumbii  | |||||
Położenie na mapie Atlántico  | |||||
 10°57′50″N 74°47′47″W | |||||
| Strona internetowa | |||||
Nazwa Barranquilla nawiązuje do wąwozów, które istniały na terenie przylegającym do rzeki Magdaleny, gdzie powstało miasto.
Przydomki
W 1849 roku prezydent Nowej Granady Tomás Cipriano de Mosquera podczas odwiedzin, nadał miastu przydomek La Arenosa (Piaszczysta)[8]. W 1921 roku prezydent Kolumbii Marco Fidel Suárez nazwał miasto Złotą Bramą Republiki (La Pórtico Dorado de la República) w uznaniu jego znaczenia gospodarczego[9]. W 1946 roku, otwierając V Igrzyska Ameryki Środkowej i Karaibów, prezydent Luis Mariano Ospina Pérez nazwał miasto Złotą Bramą Kolumbii (La Puerta de Oro de Colombia)[9]. W drugiej połowie XX wieku Agustín Nieto Caballero nazwał Barranquilla Miastem otwartych ramion (Ciudad de los Brazos Abiertos)[10].
Flaga
W 1812 roku przyjęto na flagę Barranquilla, flagę Cartageny de Indias, składającą się z trzech prostokątów, z których najbardziej wysunięty na zewnątrz jest czerwony, zielony jest pośrodku flagi, a pomiędzy nimi znajduje się żółty prostokąt[11]. W samym środku flagi znajduje się ośmioramienna, biała gwiazda[11].
Hymn
Hymn Barranquilla został wybrany w konkursie organizowanym przez Towarzystwo Ulepszeń Publicznych i oficjalnie przyjęty jako hymn przez Radę Miasta 19 października 1942 roku[11]. Autorem tekstu jest Amira de la Rosa, kolumbijska poetka, a autorem muzyki jest panamski muzyk Simón Urbina[11].
Pierwsza wzmianka o Barranquilla pochodzi z 1533 roku, której autorem jest Gonzalo Fernandes Oviedo y Valdes. Opisuje w niej podróż Pedra de Heredia na kilka tygodni przed założeniem Cartageny de Indias i wspomina, że był to punkt postoju kajaków dla Indian z Santa Marta[12]. Około 1629 roku założono pierwszą osadę w okolicach dzisiejszego Barranquilla[13].
Okres wojny o niepodległość
W 1812 roku mieszkańcy Barranquilla dołączyli się do ruchu niepodległościowego. W tym samym roku wioska została zaatakowana przez francuskiego generała Pierre Labatuta. 7 kwietnia 1813 roku prezydent Cartageny de Indias Manuel Rodríguez Torices przyznał Barranquilli tytuł miasta w nagrodę za pomoc w obronie Cartageny przed wojskami Santa Marty[14]. 25 kwietnia 1815 roku Barranquilla zostało zaatakowane i zajęte przez wojska hiszpańskie pod dowództwem pułkownika Valentína Capmaniego[15]. W 1821 roku wygnano Hiszpan z Barranquilla, a 10 października padła ich ostatnia twierdza, Cartagena de Indias[15]. W tym samym roku wybrano pierwszego burmistrza Barranquilli, Agustína Del Valla.
Okres republiki
XIX wiek
Miasto nabrało znaczenia w pierwszej połowie XIX wieku. Dzięki wynalezieniu parowców, 10 listopada otwarto trasę handlową, na rzece Magdalena, która zapoczątkowała wymianę towarów z miastami w środku Kolumbii. Barranquilla stała się głównym portem eksportu kawy[16]. Wraz z ustanowieniem nowego narodu, Republiki Nowej Granady w 1831 roku, w Barranquilla rozpoczęły się dwie rewolucje skierowane przeciwko dyktaturze Rafaela Urdanety. Pierwszą z nich kierowali Policarpo Martínez, Antonio Pantoja, Lorenzo Hernández, Crispín Luque, Esteban Márquez i Santosa de la Hoz, została stłumiona przez generała Ignacia Luqua. Drugą kierował generał Ignacio Luque, który stłumił pierwszą rewolucję[15]. Na początku czerwca 1849 roku w Barranquilla wybuchła epidemia cholery, którą przywieźli ze sobą marynarze na statku z Panamy[15]. 6 stycznia 1885 roku miasto zajęły siły rewolucyjne pod dowództwem generała Ricardo Gaitána Obeso[15]. 11 lutego szef rządu generał Vicente Carlos Urueta zaatakował wojska Obesa. Po początkowych sukcesach Urueta, Obeso ściągnął dodatkowe wojska i zwyciężył. W 1886 roku Barranquilla stała się jednym z 34 nowych departamentów, tworzących prowincję Barranquilla i Sabanalarga[17].
XX wiek
W ramach restrukturyzacji państwa, którą generał Rafael Reyes podjął jako prezydent Republiki, Narodowe Zgromadzenie Ustawodawcze ustawą z 11 kwietnia 1905 roku utworzyło departament Atlántico składający się z prowincji Barranquilla i Sabanalarga, ze stolicą w Barranquilla[17]. W 1908 roku departament Atlántico został zniesiony, i utworzono dwa nowe departamenty Barranquilla i Sabanalarga. Po rezygnacji Reyesa z funkcji prezydenta, w 1909 rok departament Barranquilla został zniesiony, a Barranquilla stała się częścią departamentu Bolívar[17]. 14 lipca 1910 roku Narodowe Zgromadzenie Ustawodawcze ponownie utworzono departament Atlántico, którego stolicą ponownie została Barranquilla[17]. W związku z rozwojem miasta i jego boomem gospodarczym 28 czerwca 1905 roku utworzono Izbę Handlową Barranquilla. 5 grudnia 1919 roku powstała pierwsza komercyjna linia lotnicza na kontynencie amerykańskim i druga na świecie, Sociedad Colombo Alemana de Transportes Aéreos (SCADTA), która kilka lat później została przekształcona w Avianca[18]. 8 czerwca 1924 roku w okolicach Barranquilli, rozbił się samolot Tolima A–16, pilotowany przez niemieckiego lotnika Helmutha von Krohna[19]. W 1929 roku w mieście zbudowano akwedukt, doprowadzający wodę do około 80% wszystkich budynków[20]. W sierpniu 1925 roku SCADTA wykonała pierwszy międzynarodowy lot, między Barranquilla, a Key West[18]. 8 grudnia 1929 roku powstała pierwsza prywatna, komercyjna stacja radiowa w kraju (pierwszą stacją w Kolumbii był państwowy HJN z Bogoty). La Voz de Barranquilla. Od 1958 roku do lat 80. miasto podupadło ekonomicznie, głównie z powodu bankructwa zakładów przemysłowych. W 1958 roku w Barranquilla utworzono, pierwszą w Kolumbii, strefę wolnego handlu[21]. 18 sierpnia 1993 roku Kongres Republiki Kolumbii ustanowił Barranquilla specjalnym okręgiem przemysłowo-portowym[22].
XXI wiek
W 2012 roku rozpoczęto budowę kanalizacji burzowej na ulicach najbardziej zalewanych podczas deszczu[23]. W sierpniu rozpoczęto pracę nad przebudową mostu Pumarejo, która zakończyła się w 2018 roku, a w 2019 roku oddano do użytku[24].
Barranquilla (2012)
Hydrologia
Główną rzeką płynącą obok miasta jest rzeka Magdalena. Dodatkowo, przez miasto przepływają takie rzeki jak: Arriba, Los Tramposos, La Ahuyama, La Tablaza oraz Las Compañías[20]. Niedaleko miasta znajduje się bagno Mallorquín, które jest północną częścią równiny zalewowej rzeki Magdaleny. Bagno ma powierzchnię 6,5 km² oraz średnią głębokość 1 metra[25].
Klimat
Barranquila leży w strefie klimatów zwrotnikowych (tropikalnych). Średnia dobowa temperatura wynosi 27 °C[26]. Najcieplejszym miesiącem jest maj (29 °C)[26], a najzimniejszym jest styczeń (24 °C)[26]. Średnia suma opadów wynosi 1148,7 milimetrów rocznie[27]. Najbardziej wilgotnym miesiącem jest październik (342 milimetry opadów)[27], a najbardziej suchym jest luty (0–1 milimetra opadów)[27]. Średnia suma deszczowych dni w ciągu roku wynosi 73 dni[28].
| Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Średnie temperatury w dzień [°C] | 31.3 | 31.6 | 32.1 | 32.9 | 33.3 | 33.0 | 32.7 | 33.2 | 32.6 | 33.2 | 31.9 | 31.5 | 32,4 |
| Średnie dobowe temperatury [°C] | 26.5 | 26.7 | 27.0 | 27.5 | 28.1 | 28.1 | 27.9 | 27.9 | 27.6 | 27.2 | 27.4 | 26.9 | 27,7 |
| Średnie temperatury w nocy [°C] | 23.4 | 23.7 | 24.1 | 24.7 | 24.9 | 24.8 | 24.6 | 24.5 | 24.1 | 23.9 | 24.0 | 23.8 | 24,2 |
| Opady [mm] | 1 | 0 | 1 | 24 | 116 | 85 | 67 | 107 | 154 | 164 | 74 | 27 | 822 |
| Źródło: Instituto de Hidrologia, Meteorologia y Estudios Ambientales[29] | |||||||||||||
Flora
Charakterystyczne gatunki wpływające na krajobraz miasta to: kaktusy (opuncja, Acanthocereus), namorzyny, jadłoszyn baziowaty, brezylka garbarska, ketmia róża chińska, Cordia alba oraz wianowłostka królewska[20]. W równinie zalewowej rzeki Magdalena występują takie rośliny jak: Eichhornia azurea, eichornia gruboogonkowa, helikonia, Bactris guineensis i Anacardium excelsum[20]. Najbardziej rozpowszechnione drzewa na obszarze miasta to: Tabebuia rosea, Gliricidia sepium oraz gwajakowiec lekarski[20]. Wśród drzew owocowych wyróżnić można: mango, pigwicę, gujawę, kokkolobę gronową, flaszowca łuskowatego i miękkociernistego, śliwca purpurowego, nanercz zachodni oraz cytrynę[20].
Tabebuia rosea
Ketmia róża chińska
Flaszowiec miękkociernisty
.jpg)
Fauna
W Barranquilla na obszarze miejskim występuje wiele gatunków ptaków m.in.: bentewi wielki, strzyżyk śpiewny, kleszczojad gładkodzioby, wilgowron meksykański, gołąbeczek cynamonowy oraz różne gatunki papug. W mieście można spotkać takie zwierzęta jak: wiewiórka, iguana, Ameiva, węże oraz żabuti czarny[20].
Iguana na placu miejskim w Barranquilla
Wiewiórka w Barranquilla
Podział administracyjny gminy
W gminie Barranquilla znajduje się pięć miejscowości: Riomar, Norte-Centro Histórico, Sur Occidente, Metropolitana i Sur Oriente[30]. Z kolei miejscowości są podzielone na dzielnice, których w sumie jest 188[30]. Każda miejscowość jest zarządzana przez burmistrzów wybranych w wyborach powszechnych oraz przez burmistrzów lokalnych (po jednym na miejscowość) wyznaczonych przez burmistrza gminy[30].
Dzielnice
Riomar
- Villa Santos
- El Poblado
- Altamira
- San Vicente
- Altos del Limón
- Altos de Riomar
- Santa Mónica
- Riomar
- Andalucía
- Villa Campestre
- Las Flores
- La Floresta
- San Salvador
- Siape
- Las Tres Avemarías
- Villa del Este
- El Castillo
- Solaire
- Parte de Paraíso
- El Limoncito
- Parte de Altos del Prado
- La Castellana
- Villa Carolina
- Brinca y Pea
Norte-Centro Histórico
- La Campiña
- El Tabor
- Miramar
- Granadillo
- Los Alpes
- Nuevo Horizonte
- El Porvenir
- Altos del Prado
- El Golf
- Ciudad Jardín
- El Country
- Paraíso
- Los Nogales
- La Concepción
- San Francisco
- Santa Ana
- América
- Colombia
- El Prado
- Bellavista
- Modelo
- Montecristo
- Abajo
- La Cumbre
- Nuevo Horizonte
- Campo Alegre
- Las Colinas
- Los Jobos
- Las Mercedes
- Betania
- Las Delicias
- El Recreo
- Boston
- El Rosario
- Centro
- Barlovento
- Villanueva
- El Boliche
Metropolitana
- La Sierra
- La Victoria
- Los Continentes
- Kennedy
- La Sierrita
- El Santuario
- Las Américas
- Carrizal
- Buenos Aires
- Santo Domingo de Guzmán
- Villa San Pedro
- San Luis
- Veinte de Julio
- Santa María
- Villa Sevilla
- Las Granjas
- Siete de Abril
- Los Girasoles
- Ciudadela Veinte de Julio
- Parte de La Victoria
- Santa Helena
- San Roque
- Realengo
Sur Occidente
- La Pradera
- Los Olivos
- El Pueblo
- Las Estrellas
- Pastoral Social
- Villa del Rosario
- Las Terrazas
- Mercedes Sur
- Por Fin
- La Paz
- Mequejo
- La Manga
- 7 de agosto
- Evaristo Sourdis
- Lipaya
- Olaya
- El Silencio
- La Libertad
- Nueva Granada
- Santo Domingo
- Lucero
- Los Pinos
- Loma Fresca
- San Isidro
- Alfonso López
- Los Andes
- San Felipe
- Carlos Meisel
- Nueva Colombia
- Las Malvinas
- Los Rosales
- Pumarejo
- Villate
- El Carmen
- Buena Esperanza
- La Sierra
- La Ceiba
- La Esmeralda
- El Bosque
- Chiquinquirá
- Parte de El Recreo
- San Pedro Alejandrino
- La Gloria
- Villa Flor
- El Romance
- California
- San Pedro
- Cordialidad
- Las Torres
- Ciudad Modesto
- Paloquemao
- Cevillar
- Atlántico
- Parte de Villa Blanca
- El Valle
Sur Oriente
- Chiquinquirá
- San Roque
- Rebolo
- Atlántico
- Montes
- San José
- Boyacá
- Los Trupillos
- La Luz
- La Chinita
- Las Nieves
- Santa Helena
- La Unión
- Parte de La Victoria
- El Campito
- Las Palmas
- La Magdalena
- El Limón
- El Tayrona
- Universal
- Las Dunas
- San Nicolás
- José Antonio Galán (Cacho Solo)
- Villa Blanca
- El Milagro
- Los Laureles
- Bella Arena
- Villa del Carmen
- La Alboraya
- Ciudad Cisneros
- El Parque
- Las Gaviotas
- Parte de Buenos Aires
- Simón Bolívar
Wojskowość
Barranquilla jest siedzibą Pierwszej Dywizji Armii Narodowej Kolumbii, utworzonej z części Drugiej Brygady Zmechanizowanej, która składa się z czterech Batalionów Zmechanizowanych, Batalionu Piechoty oraz z dwóch Batalionów Żandarmerii Wojskowej[31].
Według spisu powszechnego przeprowadzonego w 2005 roku populacja Barranquilli wyniosła 1 112 889 mieszkańców[32]. W 2018 roku miasto zamieszkiwało 1 274 250 mieszkańców (wzrost o ok. 9%)[4]. Około 47,5% (605 269) populacji to mężczyźni, a 52,5% (668 981) to kobiety[4]. Około 57,9% rodzin to rodziny 4. lub mniej osobowe. Około 26,7% ludności Barranquilli urodziło się w innej gminie, a 0,4% w innym kraju[4]. W 2007 roku w Barranquilla było 29 900 urodzeń, co stanowiło gwałtowny spadek w porównaniu z rokiem 2006, w którym odnotowano 32 108 urodzeń[33]. W 2007 roku liczba zgonów wyniosła 4 310 osób, co stanowiło spadek w porównaniu z rokiem 2006, kiedy to odnotowano 5938 zgonów[33].
| Rok | 1905 | 1938 | 1951 | 1964 | 1973 | 1985 | 1993 | 2005 | 2018 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ludność | 38 555 | 150 395 | 279 627 | 498 301 | 703 488 | 899 781 | 1 026 370 | 1 112 889 | 1 274 250 |
W mieście działa dziewięć uniwersytetów, z czego jeden jest publiczny (Uniwersytet Atlántico), a pozostałych osiem jest prywatnych.
Prywatne uniwersytety
Uniwersytet del Norte
Uniwersytet Atlántico
Uniwersytet Libre
Uniwersytet Autónoma del Caribe
Uniwersytet Metropolitana
Transport lotniczy
W 1919 roku w Barranquilli został zbudowany międzynarodowy port lotniczy Ernesto Cortissoz, który w 2009 roku odnotował 1 292 012 pasażerów[41]. Lotnisko obsługuje 10 linii lotniczych pasażerskich oraz 6 linii lotniczych cargo.
Linie pasażerskie
- Avianca (Miami)
- Copa Airlines Colombia (Panama)
- American Airlines (Miami)
- Insel Air (Curacao)
- Aerolínea de Antioquia (Monteria, Cucuta)
- Copa Airlines Colombia (San Andrés Island)
- LAN Colombia (Bogotá, Cali, Medellin-JMC)
- Avianca (Bogotá, Medellín-José María Córdova)
- Avianca Obsługiwane przez SAM Colombia (Bogotá, Cali)
- Viva Colombia (Bogota, Medellin)
Linie cargo
- AeroSucre
- Arkas
- Cielos del Peru (Miami, Los Angeles, Lima)
- Líneas Aéreas Sudamericanas
- Tampa Cargo (Medellin, Miami)
- South Winds (Miami)
Transport morski
Barranquilla posiada duży port morski i rzeczny, trzeci pod względem wielkości w kraju. Port jest zarządzany przez prywatną firmę Sociedad Portuaria Regional de Barranquilla[42]. Znajduje się tutaj 12 terminali pasażerskich publicznych oraz 9 terminali prywatnych[43].
Terminale publiczne
- Sociedad Portuaria La Loma
- Sociedad Portuaria del Caribe
- Sociedad Portuaria Bocas de Ceniza
- Sociedad Portuaria Las Flores
- Sociedad Portuaria Mallorquín
- Sociedad Portuaria La Inmaculada
- Sociedad Portuaria Pescamar
- Sociedad Portuaria Michellmar
- Sociedad Portuaria Atlantic Coal
- Sociedad Portuaria River Port
- Sociedad Portuaria Steckerl
- Sociedad Portuaria Frigogán
Terminale prywatne
- Monómeros Colombo-Venezolanos
- Inmobiliaria Sredni
- Cementos Argos
- Pizano
- Siderúrgica del Norte
- Vopak
- Muelles Aquamar
- Quintal
- Siduport
Transport publiczny
W 2001 roku administracja okręgu rozpoczęła rozwój metropolitalnego systemu transportu zbiorowego TransMetro, wykorzystującego autobusy przegubowe[44]. W 2015 roku z systemu korzystało dziennie około 110 000 osób[44].
Miasto posiada rozwiniętą infrastrukturę sportową, która umożliwiła organizację imprez międzynarodowych takich jak igrzyska Ameryki Środkowej i Karaibów w 1946 roku i w 2018 roku[6], Copa América w 2001 roku[45] oraz igrzysk boliwaryjskich w 1961 roku[46].
Piłka nożna
11 maja 1986 roku otwarto stadion Estadio Metropolitano Roberto Meléndez[47], który może pomieścić 46 692 widzów[48]. W Barranquilla siedzibę mają takie kluby piłkarskie jak: Barranquilla FC, Atlético Junior, Deportivo Unicosta, Uniautónoma FC, Deportivo Barranquilla oraz Sporting Club de Barranquilla[49].
Baseball
W 1946 roku ukończono budowę stadionu baseballowego Estadio Tomás Arrieta. 1 lipca 2016 roku rozpoczęto rozbiórkę stadionu[50], a na jego miejscu wybudowano nowy stadion Estadio Édgar Rentería, który otwarto 31 maja 2018 roku[51][52]. W Barranquilla siedzibę mają takie kluby baseballowe jak: Caimanes de Barranquilla, Gigantes de Barranquilla, Filtta de Barranquilla, Armco de Barranquilla, Cerveza Águila de Barranquilla, Hit de Barranquilla, Willard de Barranquilla oraz Eléctricos de Barranquilla[53].
Koszykówka
W Barranquilla siedzibę ma drużyna koszykarska Titanes de Barranquilla[54]. Zespół został założony w 2018 roku i od tego czasu co rok wygrywa Kolumbijską Ligę Koszykówki. W Barranquilli znajduje się niewielki stadion koszykarski Coliseo Elías Chegwin, mogący pomieścić 3000 osób[55].
W Barranquili rozwinął się przemysł[56]:
- petrochemiczny
- chemiczny
- cementowy
- spożywczy
- włókienniczy
- skórzany
Ponadto dobrze rozwinięte jest hutnictwo metali nieżelaznych, rybołówstwo oraz turystyka[56]. Miasto jest punktem końcowym dla rurociągów gazu ziemnego z terenów północnej Kolumbii[13].
- Luis Manuel Alí Herrera, biskup pomocniczy[57]
- José Amaya, piłkarz[58]
- Johan de Ávila, piłkarz[59]
- Carlos Bacca, piłkarz[60]
- Helmut Bellingrodt[61]
- Rafael Santos Borré, piłkarz[62]
- Juan Carlos Carrillo, bokser[63]
- Marco Coll, piłkarz[64]
- Gustavo Cuéllar, piłkarz[65]
- Olmes García, piłkarz[66]
- Teófilo Gutiérrez, piłkarz[67]
- Jack Guzman, aktor[68]
- Enrique Hanabergh, strzelec[69]
- Shakira, piosenkarka[70]
- Nelson Soto[71]
- William Tesillo, piłkarz[72]
- Macnelly Torres, piłkarz[73]
- Iván Valenciano, piłkarz[74]
- Arnulfo Valentierra, piłkarz[75]
- Sofía Vergara, aktorka[76]
- Carmen Villalobos, aktorka[77]
Miasto Barranquilla ma podpisane umowy międzynarodowe o współpracy z takimi miastami jak[78]:
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
