Bałczyna (Wzgórza Ostrzeszowskie)
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bałczyna[1] lub Bełczyna[2] (278 m n.p.m.) – wzniesienie pasma Wzgórz Ostrzeszowskich znajdujące się we wsi Rogaszyce tuż przy drodze z Rogaszyc do Olszyny.
 Panorama Bełczyny od strony wschodniej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo |
Wzgórza Ostrzeszowskie |
| Wysokość |
278 m n.p.m. |
| Wybitność |
53 m |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 51°23′59″N 17°55′55″E | |
Nazwa wzgórza jako Bałczyna funkcjonowała przed II Wojną Światową[1][3]. W czasie jej trwania wzgórze na niemieckich mapach topograficznych widniało pod nazwą Botcina[4]. Po II Wojnie Światowej zmieniono nazwę wzgórza[5]. Wedle aktualnie funkcjonujących map topograficznych będących w Państwowym Zasobie Geodezyjnym i Kartograficznym i Państwowego Rejestru Nazw Geograficznych jego nazwa to Bełczyna[2]. Obecnie w powszechnym użyciu jest ugruntowana historycznie lecz niepoprawna dziś formalnie nazwa – Bałczyna[6][7].
Bełczyna oraz jej najbliższe okolice zbudowana jest z glacitektonicznie zaburzonych osadów glacjalnych zlodowaceń południowopolskich[8]. Podstawowymi skałami budującymi to wzniesienie są piaski i żwiry morenowe oraz mioceńskie i plioceńskie iły, mułki, a także piaski i żwiry[8]. Wszystkie rodzaje osadów są wzajemnie przemieszane i mocno zaburzone glacitektonicznie, tworząc część spiętrzonej moreny czołowej zlodowacenia Sanu II[8].
Przed II Wojną Światową Bełczyna pokryta była murawami i niewielkim lasem[9]. W latach 50–60 XX w. była pokryta łąkami i murawami, a u jej podnóży dominowały pola uprawne[7], od lat 70 stoki Bełczyny zaczęły zarastać krzewami i niewielkimi drzewami[7]. W tym czasie na kulminacji wzniesienia stała nieistniejąca obecnie drewniana, wieża triangulacyjna[7][10][11], wybudowana przed, lub w czasie II Wojny Światowej[12].
Obecnie szczyt i wschodnie stoki wniesienia pokryte są murawami z udziałem krzewów. Od północy i południa stoki Bełczyny porasta las, a od zachodu dominują pola uprawne. Na wierzchołku wniesienia znajduje się pomnik z metalowym krzyżem upamiętniający żołnierzy kampanii wrześniowej poległych w czasie obrony Ostrzeszowa przy stanowiskach bojowych na Bełczynie oraz zdobywców Berlina. Pomnik wybudowano w 1972 r[13]. Obecnie na pomniku znajduje się nowa tablica pamiątkowa o treści[14] "Żołnierzom września 1939 harcerze ZHP" ufundowana w 2004 r. przez harcerzy z Ostrzeszowa[7]. Obok pomnika ustawiono okrągły stół z oszlifowanej płyty skalnej. Stół pełni rolę orientacyjną ponieważ na jego powierzchni wygrawerowane są kierunki świata oraz kierunki punktów terenowych. Wokół stołu postawiono ławki na kamiennych filarach, wyrównano i utwardzono teren kamienno-betonowa wylewką. U podnóża zachodniego stoku Bełczyny, tuż przy drodze z Rogaszyc do Olszyny znajduje się niewielki parking dla aut.
.jpg)
Bełczyna w latach 30 XX w. była miejscem odwiedzanym przez okolicznych mieszkańców. Wzgórze służyło jako miejsce wypoczynku[15], zorganizowano tu szkolenie dla pilotów szybowców wraz z lotami pokazowymi. Po II Wojnie Światowej Bełczyna była równie popularna i odwiedzana, ponieważ do 1974 r. wzgórze to uchodzi za najwyższy punkt w ówczesnym województwie poznańskim[5], a zarazem w Wielkopolsce. Bełczyna służyła okolicznym mieszkańcom także do jady motocrossowej[11][16] oraz jako miejsce zgromadzeń i organizacji uroczystości okolicznościowych[17][18][19]. Obecnie Bełczyna jest miejscem wypoczynku ze względu na duże walory widokowe. Ze szczytu wzniesienia obserwować można duże połacie terenu w kierunku wschodnim, południowo-wschodnim i południowym. Jest to również miejsce dogodne do wykonywania dalekich obserwacji. Przy sprzyjających warunkach atmosferycznych z Bełczyny dojrzeć można kominy Elektrowni Bełchatów[20][21][22] oraz wysokie obiekty w rejonie Sieradza, Złoczewa, Lututowa, Wieruszowa, Wielunia, Działoszyna, Byczyny i Kluczborka[20]. Na wzgórzu organizowane są zawody w narciarstwie zjazdowym[23][6], jest to również miejsce startu paralotniarzy[6]. Do Bełczyny prowadzą trzy oznakowane szlaki turystyczne[24]:
- Transwielkopolska Trasa Rowerowa
- czarny (rowerowy)
- zielony (pieszy) tranzytowy PTTK
- W lipcu 1933 roku zorganizowano na Bełczynie szkolenie dla początkujących pilotów szybowcowych kategorii „A”, szkolenie odbyło się w dwóch dwutygodniowych turnusach i organizowane było przez Aeroklub Ostrowski, Aeroklub Poznański i 3 Pułk Lotniczy w Poznaniu. Brało w nim udział 12 osób i 3 szybowce klasy „Wrona” dostarczone przez Aeroklub Ostrowski. Uczestnikami kursu byli między innymi[25]:
- Wanda Modlibowska, wielokrotna rekordzistka Polski w długości lotu i czasie lotu szybowcem, w czasie Kampanii Wrześniowej pilot Eskadry Łącznikowej Sztabu Głównego Wojska Polskiego w Warszawie oraz uczestniczka Powstania Warszawskiego[26],
- Witold Głowacki, późniejszy podporucznik służący w dywizjonie 145 i 607[27], który zginął w bitwie o Anglię[25],
- Zdzisław Radomski, późniejszy kapitan w dywizjonie 306[28],
- Jan Maliński, późniejszy kapitan w dywizjonie 302[29].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
