BA-20

BA-20 – samochód pancerny konstrukcji radzieckiej z okresu przed II wojną światową.

BA-20

Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Typ pojazdu	Samochód pancerny
Trakcja	kołowa
Załoga	2 (BA-20M – 3)
Historia
Produkcja	1936–1942
Wycofanie	1945
Dane techniczne
Silnik	gaźnikowy, 4-suwowy, 4-cylindrowy rzędowy GAZ-M1 o mocy 50 KM
Transmisja	mechaniczna
Poj. zb. paliwa	70 l (BA-20M – 90 l)
Pancerz	spawany z płyt walcowanych 4–6 mm
Długość	4,10–4,31 m
Szerokość	1,75–1,80 m
Wysokość	2,13–2,30 m
Prześwit	0,23–0,24 m
Masa	bojowa: 2,3–2,5 t
Moc jedn.	20 KM/t
Osiągi
Prędkość	90 km/h
Zasięg pojazdu	350–450
Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)	bez przygotowania: 0,5 m
Rowy (szer.)	0,35 m
Kąt podjazdu	15
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 karabin maszynowy DT kal. 7,62 mm
Użytkownicy
ZSRR, Hiszpania, Mongolia, Finlandia, Niemcy

Historia

W latach 1934–1935 sowieccy konstruktorzy opracowali samochód osobowy GAZ-M1. Jego konstrukcja zawierała wiele elementów innych pojazdów tego typu: Ford A i GAZ-A. Posiadał jednak wiele ulepszeń. Należały do nich: zmodyfikowany układ przeniesienia napędu, nowy silnik, nowy układ hamulcowy. W oparciu o podwozie i inne podzespoły samochodu GAZ-M1 skonstruowano, w Fabryce Maszyn w Wyksie, prototyp lekkiego samochodu pancernego BA-20. Miał on nieco powiększony i zmodernizowany kadłub pojazdu typu FAI. Jego produkcję rozpoczęto w 1936 roku.

Pod koniec tego samego roku, opracowano szynowy wariant samochodu: BA-20ŻD. W 1938 roku zmodernizowano pojazd. Otrzymał on wieżę stożkową, większy zbiornik paliwa. Załogę powiększono do 3 ludzi. Produkcja samochodów pancernych BA-20 trwała do 1942. Ogółem wyprodukowano 2013 wozów.

Służba

Samochody pancerne BA-20 stanowiły uzbrojenie pododdziałów rozpoznawczych wojsk pancernych, piechoty i kawalerii. Znalazły zastosowanie bojowe w czasie wojny domowej w Hiszpanii. Brały udział w walkach z Japończykami nad jeziorem Chasan i rzeką Chałchin-Goł. Stosowano je także w czasie wojny zimowej. Znajdowały się w wyposażeniu wojsk wkraczających do Polski 17 września 1939 roku. Były używane przez cały okres wojny z Niemcami, aż do jej zakończenia w 1945 roku.

Cztery BA-20 (także w wersji przystosowanej to przemieszczania się po torach – BA-20ŻD) wchodziły w skład 31 i 59 Dywizjonu Pociągów Pancernych^[1]. Były to jednostki radzieckie, które w okresie wrzesień 1944 – styczeń 1945 były podporządkowane 1 Armii WP^[2]. Wspierały swoim ogniem polskie oddziały walczące w okolicy Warszawy. 31 Dywizjon wrócił pod dowództwo radzieckie już w październiku 1944, natomiast 59 Dywizjon pozostawał pod dowództwem polskim do stycznia 1945^[3].

Przypisy

1. Magnuski 1985 ↓, s. 212.
2. Magnuski 1985 ↓, s. 271-272.
3. Magnuski 1985 ↓, s. 276.

Bibliografia

• Janusz Magnuski: Wozy bojowe LWP: 1943-1983. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985, s. 210–212. ISBN 83-11-06990-5.