Aromataza

Aromataza (syntetaza estrogenowa, CYP19A1; EC 1.14.14.14) – enzym z klasy oksydoreduktaz^[2], z rodziny cytochromu P450^[3]. Katalizuje aromatyzację pierścienia A androgenów (testosteronu i androstendionu) i przekształcenie ich w estrogeny, odpowiednio w 17β-estradiol (E₂) i estron (E₁)^[2][4][5][6].

Budowa ludzkiej aromatazy. W centralnej części widoczna jest cząsteczka hemu, a pod nią substrat – androstendion^[1]

Substraty i produkty aromatazy

Testosteron

17β-Estradiol

Androstendion

Estron

Sumaryczny zapis katalizowanych reakcji^[2]:

testosteron + 3NADPH + 3H+
+ 3O
2 ⇄ 17β-estradiol + mrówczan + 4H
2O + 3NADP+

androstendion + 3NADPH + 3H+
+ 3O
2 ⇄ estron + mrówczan + 4H
2O + 3NADP+

W obu przypadkach proces polega na zajściu trzech kolejnych hydroksylacji^[2].

Reakcje zachodzące podczas katalizowanego przez aromatazę przekształcania androstendionu w estron

Ludzka aromataza zbudowana jest z 503 reszt aminokwasowych i hemu. Jest jedynym enzymem u kręgowców, który przekształca androgeny w estrogeny, a w związku z tym inhibitory aromatazy stanowią ważną grupę leków raka piersi zależnego od estrogenów^[1].

Przypisy

1. DebashisD. Ghosh DebashisD. i inni, Structural basis for androgen specificity and oestrogen synthesis in human aromatase, „Nature”, 457 (7226), 2009, s. 219–223, DOI: 10.1038/nature07614, PMID: 19129847, PMCID: PMC2820300 [dostęp 2022-05-24] (ang.).
2. EC 1.14.14.14 ExPASy Proteomics Server
3. CYP19A1 cytochrome P450 family 19 subfamily A member 1 [ Homo sapiens (human) ] [online], National Library of Medicine [dostęp 2022-05-24] (ang.).
4. KrzysztofK. Kula KrzysztofK. i inni, Znaczenie fizjologiczne estrogenów u mężczyzn - przełom w endokrynologii, „Endokrynologia Polska”, 53 (3), 2005, s. 314-321 [dostęp 2022-05-24].
5. Robert KincaidR.K. Murray Robert KincaidR.K., Daryl K.D.K. Granner Daryl K.D.K., Victor W.V.W. Rodwell Victor W.V.W., Biochemia Harpera ilustrowana, wyd. VI uaktualnione, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 542–544, ISBN 978-83-200-3573-5.
6. R.J.R.J. Santen R.J.R.J. i inni, History of aromatase: saga of an important biological mediator and therapeutic target, „Endocrine Reviews”, 30 (4), 2009, s. 343–375, DOI: 10.1210/er.2008-0016, PMID: 19389994 [dostęp 2022-05-24] (ang.).