Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Armia Wyzwolenia Narodowego (hiszp. Ejército de Liberación Nacional, ELN) – lewicowa grupa partyzancka z Kolumbii.
Powstała w 1964 roku w wyniku przekształcenia Liberalnego Ruchu Rewolucyjnego (MRL). Jej założycielami byli bracia Fabio i Manuel Vásquez Castaño, w styczniu 1966 przyłączył się do nich ks. Camilo Torres Restrepo[1][2].
Oddziały ELN operowały początkowo w departamencie Santander. W styczniu 1965 roku partyzanci zajęli niewielką wioskę Simacota w Santander i oficjalnie ogłosili się Armią Wyzwolenia Narodowego[2]. Rebelianci zostali niemal całkowicie wyniszczeni w następstwie ofensywy rządowej z 1973 roku. W akcji przeciwko rewolucjonistom zginęło 135 z 200 członków ELN, w tym Fabio i Manuel Vásquez Castaño[2]. Władzę w grupie przejęli Manuel Perez i Nicolas Rodriguez Bautista[2]. W połowie lat 70. ELN rozpoczął porwania polityków i zamożnych właścicieli ziemskich oraz napady na banki[2]. W latach 90. ELN zaczął pobierać haracze od firm naftowych działających na kontrolowanych przez partyzantkę terenach. W samym tylko 1998 roku ELN zarobił na wymuszeniach 225 milionów dolarów. Na ten okres przypadło zaangażowanie partyzantów w handel narkotykami[2]. Proceder szczególnie rozwinięty był w departamencie Bolívar, gdzie znajdowała się siedziba ELN[2]. W 1999 roku ugrupowanie osiągnęło szczyt potęgi. Liczyło wtedy od 4 do 5 pięciu tysięcy stałych członków i około 15 tysięcy współpracowników[2].
W pierwszych latach XXI wieku ELN utraciła większość kontrolowanych obszarów, w tym bazę w Bolívar. Było to efektem działalności sił paramilitarnych AUC[2][3]. W 2001 roku partyzanci rozpoczęli rozmowy pokojowe z rządem. Do ponownych negocjacji przystąpili w 2002, 2004 i 2005 roku. Wszystkie próby zawarcia pokoju nie powiodły się[2]. Od 2009 roku ELN wykazuje oznaki wewnętrznego podziału. Jednostki zaczęły sprzeciwiać się rozkazom dowódców i wchodziły w sojusze z handlarzami narkotyków[2]. W 2012 roku ELN nie zostało włączone do procesu pokojowego między rządem a Rewolucyjnymi Siłami Zbrojnymi Kolumbii (FARC). W czerwcu 2014 roku ruszyły wstępne rozmowy z rządem, a we wrześniu 2015 roku kolejne rozmowy pokojowe[2].
Liczebność oddziałów partyzanckich ELN według lat[2]:
Ugrupowanie współpracuje z pokrewnymi ideowo partyzantami. Odnotowano współpracę ELN z FARC, Ludową Armią Wyzwolenia i Ruchem 19 Kwietnia[2].
Założyciele grupy odbyli przeszkolenie na Kubie[2]. W kolejnych latach rząd kubański przekazywał rebeliantom pieniądze i broń. Współcześnie pomoc nie ma miejsca[2].
Prezydent Juan Manuel Santos w 2011 roku oskarżył dyktatora Libii Mu’ammara al-Kaddafiego o wspieranie partyzantów w przeszłości[4].
Ideowo odwołuje się do marksizmu-leninizmu i katolickiej teologii wyzwolenia[2].
W XXI wieku przywiązanie ELN do ideologii wydaje się niewielkie[2]. Pierwsi dowódcy formacji nie uznawali porwań i handlu narkotykami, które od lat 90. stały się normą[2].
Figuruje na listach organizacji terrorystycznych Departamentu Stanu USA[2], Kanady[5] i Unii Europejskiej[2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
