Remove ads
Alfred Anton Wiedermann (ur. 2 stycznia 1890 w Cieszynie[1], zm. 11 lutego 1971 w Baden-Baden) – architekt związany ze Śląskiem Cieszyńskim, przedstawiciel wczesnego modernizmu.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Alma Mater |
Politechnika w Brnie |
| Wpłynął na | |
| Praca | |
| Budynki | |
Urodził się w Cieszynie w rodzinie austriackiego urzędnika państwowego Antona Wiedermanna i jego żony Johanny[2]. Po ukończeniu szkoły powszechnej i średniej oraz odbyciu praktyk w cieszyńskiej firmie budowlanej Karla Friedricha studiował w latach 1908–1912 na wydziale budownictwa Politechniki w Brnie. Okresy wakacyjne przeznaczał na praktyki w firmie budowlanej Ludwiga Kametza. W latach 1912–1914 pracował w biurze architektonicznym Maxa Hansa Jolego. Następnie rozpoczął naukę na wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych, którą przerwało w roku 1916 powołanie do wojska. Jednocześnie praktykował u architekta Rudolfa Frassa. W latach 1916–1918 służył w wojsku austro-węgierskim osiągając stopień plutonowego[3]. Został zwolniony z wojska jeszcze przed końcem I wojny światowej z powodu ciężkiej choroby płuc, na którą zapadł.
Po powrocie do Cieszyna założył w 1919 r. własną pracownię architektoniczną. Mieściła się przy Rynku 20, podczas gdy sam Wiedermann mieszkał w zaprojektowanej przez siebie willi na Górnym Przedmieściu przy ulicy Błogockiej 14. W 1921 r. ożenił się z Małgorzatą Borger, córką Salomona Borgera. Z tego związku urodził się w 1926 r. syn Edwin. W roku 1935 architekt wraz z rodziną przeniósł się do Bielska i zamieszkał przy ulicy Kołłątaja 14 w nowo budowanej wtedy modernistycznej dzielnicy Aleje Sułkowskiego, której sam był głównym projektantem.
Po wybuchu II wojny światowej został zmuszony do zamknięcia swojej pracowni, przyczyną było żydowskie pochodzenie żony[4]. Pracował w biurze budowlanym inż. Wiesnera do roku 1944, kiedy nie zgodziwszy się na rozwód z Małgorzatą, został aresztowany przez Gestapo i wysłany do obozu pracy przymusowej w Rositz w Turyngii, jednej z filii Buchenwaldu[4].
W roku 1945 powrócił na Śląsk Cieszyński i ponownie otworzył swoją pracownię, która działała jeszcze przez cztery lata, zanim została znacjonalizowana[5]. Później Wiedermann został zatrudniony na stanowisku architekta w Centralnym Zarządzie Przemysłu Metali Nieżelaznych w Katowicach[5], a następnie w katowickim Miastoprojekcie. Otrzymał mieszkanie służbowe przy obecnej ulicy Henryka Le Ronda (wówczas Lenina) 9a[5]. Od 1955 r. ze względu na pogarszający się stan zdrowia pracował z domu[6]. Jedną z prac wykonanych przez Wiedermanna w tym okresie był nieistniejący już Pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej na dzisiejszym placu św. Mikołaja w Bielsku[6].
W 1957 r., w trakcie pierwszej po wysiedleniach wielkiej fali emigracyjnej pozostałych na terenie Polski Niemców, za namową syna Edwina wyjechał do Niemiec Zachodnich[6]. Zmarł 11 lutego 1971 r. w Baden-Baden[7].
Remove ads
.jpg)
- w Bielsku-Białej:
- gmach Gimnazjum Polskiego, obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika (1924–1927)[8]
- budynek szkoły powszechnej, obecnie Przedszkole nr 41, w dzielnicy Wapienica (1926)
- siedziba Miejskiej Straży Pożarnej, obecnie Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 3, przy ul. Grunwaldzkiej (1925–1928)[9]
- pawilon sportowy w Parku Włókniarzy (1928)
- Dom Oficerski przy obecnej ulicy Strzelców Podhalańskich 22 (1928)[10]
- kamienice mieszkalne przy ul. 3 Maja 35 (1931)[11], 1 Maja 44 (1933)[12], 11 Listopada 35 (1935)[potrzebny przypis], K. Miarki 15[12], Słowackiego 28B[13]
- zespół kamienic mieszkalnych w obrębie tzw. Alej Sułkowskiego – obecne ulice Bohaterów Warszawy, Wilsona, Grota-Roweckiego, Kołłątaja (1934–1939)[14]
- willa Rudolfa Deutscha przy ul. Piastowskiej 16[15]
- willa Olgi i Ludwika Brudków przy ul. św. Anny 26 (1935)[15]
- dawny ratusz Bielska, obecnie Sąd Okręgowy przy ul. Cieszyńskiej 10[16]
- w Cieszynie i Czeskim Cieszynie:
- projekt parcelacji i zagospodarowania tzw. Matterówki – rejon wokół ulica Karola Miarki (1924)
- willa Eugeniusza Tychowskiego przy ul. Karola Miarki 8 (1924)
- gmach Niemieckiej Szkoły Ludowej i Wydziałowej, obecnie Akademia Handlowa / Obchodní akademie, w Alejach Masaryka / Masarykovy sady (1924)
- willa Henryka Riessa przy ul. Błogockiej 14 (1926)
- komunalna kamienica czynszowa przy ul. Górnej 17 (1927)
- kamienica Alexandra i Zofii Kohnów przy ul. Dworcowej / Nádražní 16 (1928)
- budynek Drukarni Dziedzictwa im. Bł. Jana Sarkandra, późniejszej Cieszyńskiej Drukarni Wydawniczej, przy ul. Pokoju 1 (1928)
- gmach Powiatowej Kasy Chorych, obecnie NZOZ Ubezpieczalnia, przy ul. Bielskiej 37 (1928–1931)
- budynek biurowo-mieszkalny w zespole zakładów elektromechanicznych CELMA, róg Alei Łyska i ul. 3 Maja (1929)
- panteon Alei Zasłużonych na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Katowickiej (1930)
- kamienice przy ul. Ruchu Oporu / Odboje 7-9, 11 i 12 (1930)
- kamienica Dibonów-Kottasów przy ul. Moskiewskiej / Moskevské 13 (1931)
- willa Alfreda i Irmy Nohelów przy ul. 3 Maja 17 (1933)
- willa Elizy Niemcowej przy ul. Karola Miarki 2 (1933)[17]
- willa Leona Żychlewicza przy ul. Błogockiej 16 (1933)
- Dom Żołnierza, obecnie Szkolne Schronisko Młodzieżowe, przy ul. Błogockiej 24 (1934–1935)
- inne:
- domy mieszkalne koncernu górniczo-hutniczego hr. Larischa von Mönnich w Karwinie (1922, wyburzone w latach 90. XX wieku)
- budynek szkoły rolniczej, obecnie Zespół Szkół Przyrodniczo-Technicznych, w Międzyświeciu (1925-1927)
- budynek szkoły powszechnej, obecnie Zespół Szkół nr 1, w Wiśle (1927)
- budynek urzędu gminy w Goleszowie (1929)
- budynek szkoły wydziałowej, obecnie Szkoła Podstawowa im. K. K. Baczyńskiego. w Zebrzydowicach (1930)
- budynek Szkoły Instruktorów Harcerskich, obecnie Dziecięcy Ośrodek Leczniczo-Rehabilitacyjny „Bucze”, w Górkach Wielkich (1931)
- willa „Neli” przy ul. Grażyńskiego 13 w Ustroniu (1931)
- kaplica św. Jana Sarkandra na wzgórzu Kaplicówka w Skoczowie (1934)
Remove ads
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads