Loading AI tools
litewski działacz reformacji, propagator luteranizmu, prawnik i teolog Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Abraham Kulwieć, lit. Abraomas Kulvietis, łac. Abraham Culvensis; znany także jako Abraham Kulwiec, Abraham Kulwietz, Abraham Kulvietis (ur. ok. 1509 w Kulwie, zm. 19 lipca 1545[1] tamże) – litewski[2] działacz reformacji, propagator luteranizmu, prawnik i teolog.
 Pomnik Abrahama Kulwiecia w Janowie nad Wilią | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
Urodził się w znanej i zamożnej litewskiej rodzinie szlacheckiej. W latach 1528–1537 studiował na uniwersytecie w Krakowie. Zainteresowany ideami humanizmu, udał się na dalsze studia do Leuven (Niderlandy), gdzie uległ wpływowi Erazma z Rotterdamu. Przekonany o konieczności zreformowania chrześcijaństwa, wyjechał na studia do Wittenbergi, gdzie wykładali Marcin Luter i Filip Melanchton. Następnie w 1536 wyjechał do Lipska i Sieny, gdzie w 1537 otrzymał stopień doktora prawa.
W 1538 wrócił na Litwę, gdzie zaczął poprzez publiczne odczyty w Wilnie rozpowszechniać reformację luterańską. Około 1540 wybudował w Wilnie szkołę, do której uczęszczało 60 uczniów. Z powodu szerzenia wiary ewangelickiej był szykanowany i w końcu w 1542 zmuszony do zamknięcia placówki[3] oraz wyjazdu do Prus Książęcych. W Królewcu został prywatnym nauczycielem księcia.
Był jednym z założycieli Uniwersytetu Albrechta w Królewcu, gdzie w 1544 jako pierwszy otrzymał katedrę języków: hebrajskiego i greckiego. Paul Speratus opisuje go jako cenionego wykładowcę i szanowanego członka Kościoła Pruskiego. Za radą Speratusa Kulwieć jako pierwszy przetłumaczył na język litewski katechizm luterański (wydrukowany w 1547 w Królewcu) oraz pieśni religijne. Napisał w języku łacińskim dzieło Confessio fidei Abr. Culvensis (Wyznanie wiary Abr. Kulwiecia) (1543).
W 1546 Kulwieć dowiedział się o ciężkiej chorobie matki i książę pruski Albrecht Hohenzollern, za pośrednictwem swojego wuja – króla Polski Zygmunta I – uzyskał dla niego glejt wjazdowy na Litwę. Kulwieć wyjechał tam już jako chory człowiek i zmarł wkrótce po przybyciu do rodzinnej Kulwy. Ten zgon wywołał falę plotek o otruciu Kulwiecia przez jego wrogów.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
