19 Dywizja Grenadierów SS (2 łotewska)

19 Dywizja Grenadierów SS (2 łotewska) – dywizja Waffen-SS złożona z Łotyszy.

Żołnierze 19 Dywizji Grenadierów SS

Ten artykuł dotyczy 19 Dywizji Grenadierów SS. Zobacz też: 19 Dywizja Piechoty – stronę ujednoznaczniającą.

19 Dywizja Grenadierów SS

19. Waffen-Grenadier-Division der SS (lettische Nr. 2)

Znak dywizji
Historia
Państwo	III Rzesza
Sformowanie	1944
Rozformowanie	kwiecień 1945
Dowódcy
Pierwszy	Brigadeführer SS Heinrich Schuldt
Ostatni	Gruppenführer SS Bruno Streckenbach
Działania zbrojne
II wojna światowa Operacja Bagration
Organizacja
Numer	19
Podległość	16 Armii, 18 Armii sił zbrojnych III Rzeszy

Historia

Dywizja powstała w marcu 1944 z rozwinięcia 2 Łotewskiej Brygady Ochotniczej SS. Jej historia sięga jednak 1941 roku i jednostek: 2 Zmotoryzowanej Brygada SS (od kwietnia 1941), Łotewskiej Ochotniczej Brygady SS (od maja 1943), 2 Łotewskiej Ochotniczej Brygady SS (od października 1943) i 19 Łotewskiej Dywizji Ochotniczej SS (od stycznia 1944), które stały się bazą dla powstania 19 Dywizji Grenadierów Waffen-SS (2 łotewska). Kadrę oficerską i podoficerską w dywizji utworzonej z ochotników łotewskich stanowili Niemcy z 2 Zmotoryzowanej Brygady SS^[1]. Od kwietnia do lipca 1944 roku wchodziła w skład 16 Armii, następnie od lipca do października tego roku w składzie 18 Armii i od października ponownie w składzie 16 Armii. W 19 Dywizji Grenadierów SS służył jako oficer m.in. Voldemārs Veiss, dowodził 42 pułkiem grenadierów Waffen-SS^[1].

Do walki z Armią Czerwoną została skierowana przez dowództwo niemieckie w czerwcu 1944 roku w związku z rozpoczęciem przez ZSRR wielkiej letniej ofensywy. Wraz z innymi jednostkami niemieckimi i ochotniczymi formacjami SS toczyła boje pod Narwą. Po okrążeniu walczyła w tzw. kotle kurlandzkim. Jednostka słynęła z waleczności i z oddania sprawie nazistowskiej. W styczniu 1945 roku jej niedobitki trafiły pod dowództwo Standartenführera SS Villusa Janumsa z zamiarem wzięcia udziału w obronie stolicy III Rzeszy. Szlak bojowy zakończyła w Güterglück na Łabą, oddając się niewoli armii USA^[1].

W 1950 r. Komisja Stanów Zjednoczonych do spraw Osób Przesiedlonych uznała, że jednostka ta nie była stroną wrogą wobec USA i przyznała jej kombatantom prawo do ubiegania się o azyl polityczny^[2].

Dowódcy dywizji

• Brigadeführer SS Heinrich Schuldt (od 7 stycznia 1944)
• Oberführer SS Friedrich-Wilhelm Bock (od 15 marca 1945)
• Gruppenführer SS Bruno Streckenbach (od kwietnia 1945)^[1]

Skład dywizji

• 42 pułk grenadierów Waffen-SS
• 43 pułk grenadierów Waffen-SS
• 44 pułk grenadierów Waffen-SS
• 19 pułk artylerii Waffen-SS, batalion fizylierów, dywizjon przeciwpancerny, batalion saperów, kompania zwiadowcza, kompania sanitarna, oddział poczty polowej SS, kompania weterynaryjna, batalion gospodarczy i dywizjon łączności^[1].

Zobacz też

• 15 Dywizja Grenadierów SS (1 łotewska)