18 Lwowski Batalion Strzelców

18 Lwowski Batalion Strzelców – batalion piechoty Polskich Sił Zbrojnych.

18 Lwowski Batalion Strzelców

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1942
Rozformowanie	1947
Nazwa wyróżniająca	Lwowski
Tradycje
Święto	31 października[1]
Nadanie sztandaru	15 września 1946[2]
Dowódcy
Pierwszy	ppłk dypl. Ludwik Domoń
Ostatni	ppłk Aleksander Florkowski
Organizacja
Dyslokacja	Vittorio Veneto (II 1946)[3]
Rodzaj wojsk	Piechota
Podległość	6 Lwowska Brygada Piechoty
Odznaczenia

Wchodził w skład 6 Lwowskiej Brygady Piechoty.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Utworzony ze składu osobowego 18 pułku piechoty 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty, Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Przybył do Iraku w rejon obozu wojskowego Quizil Ribat, w ramach II ewakuacji z ZSRR. Z uwagi na reorganizację 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty z dniem 31 października 1942 roku dokonano rozformowania 18 pułku piechoty i z dniem 3 listopada z większości jego składu osobowego utworzono zgodnie z etatami brytyjskimi 18 batalion strzelców i włączono do 6 Samodzielnej Brygady Strzelców. Następnie z dniem 11 marca 1943 roku 18 batalion strzelców otrzymał miano "18 Lwowski Batalion Strzelców", a 6 Brygada, 6 Lwowskiej Brygady Piechoty. Z dniem tym po rozwiązaniu 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty, batalion wraz z brygadą został dołączony do 5 Kresowej Dywizji Piechoty^[4]. Od listopada 1942 roku do przesunięcia batalionu do Palestyny w sierpniu 1943 roku, w batalionie prowadzono intensywne szkolenie i polepszano stan zdrowotny i kondycję żołnierzy^[5]. Dalsze dzieje batalionu znajdują się w opisie działań i walk 6 Lwowskiej Brygady Piechoty.

Struktura organizacyjna

• kompania dowodzenia
  • pluton łączności
  • pluton saperów
  • pluton gospodarczy
• cztery kompanie strzeleckie
  • poczet dowódcy
  • trzy plutony strzeleckie
    • trzy drużyny strzelców
    • sekcja moździerzy
• kompania wsparcia
  • pluton moździerzy
  • pluton rozpoznawczy (13 carierów)
  • pluton przeciwpancerny (działa 6-funtowe)

Batalion etatowo liczył 39 oficerów i 744 szeregowych. Posiadał 55 samochodów

Działania batalionu

Po wojnie batalion, będąc w składzie wojsk okupacyjnych, pełnił między innymi służbę wartowniczą. W lutym 1946 ochraniał obiekty wojskowe i komunikacyjne w rejonie Vittorio Veneto^[6].

Symbole batalionu

Sztandar
Sztandar, ufundowany przez społeczeństwo włoskiego miasta Predappio, został wręczony batalionowi 15 września 1946 roku^[7].

Na stronie głównej, w środku krzyża kawalerskiego umieszczono białego orła, którego kształt odbiega znacznie od wzoru z roku 1927. Na ramionach krzyża nazwy miast oraz daty ich wyzwolenia, w górnym lewym i prawym dolnym rogu - herb miasta Predappio, a w dolnym lewym i prawym górnym rogu - herb Lwowa. Na stronie odwrotnej w centrum wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej, wobec czego napis: "Bóg, Honor i Ojczyzna" znalazł się na ramionach krzyża kawalerskiego. W lewym górnym rogu - odznaka 2 Korpusu, w prawym górnym - oznaka rozpoznawcza dowództwa 2 Korpusu i oddziałów pozadywizyjnych, w lewym dolnym - oznaka 18 Batalionu Strzelców Lwowskich, noszoną na kołnierzach kurtek, w prawym dolnym - oznaka 5 Kresowej Dywizji Piechoty^[7].

Obecnie sztandar eksponowany jest w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie^[8].

Odznaka
Odznaka specjalna: wykonana z białego oksydowanego metalu o wymiarach 21 x 18 mm. Na ażurowej tarczy, lew trzymający koło zębate; jedną łapę opiera na plakietce z cyfrą "18". Nakładana na patki koloru granatowego z żółtą wypustką^[9]. Zatwierdzona rozkazem dowódcy 2 Korpusu nr 2 z 4 stycznia 1946 roku.

Żołnierze batalionu

Dowódcy batalionu

• ppłk dypl. Ludwik Domoń (3 XI 1942 - 10 VIII 1944)^[10]
• p.o. mjr Franciszek Osmakiewicz (od 17 V - 6 VI 1944)^[11]
• mjr/ppłk dypl. Aleksander Florkowski (10 VIII 1944 - 1947)

Zastępcy dowódcy batalionu

• mjr Franciszek Osmakiewicz (do VI 1944)
• mjr dypl. Aleksander Florkowski (VI - 10 VIII 1944)^[12]
• kpt. Tadeusz Pawulski (10 VIII 1944 - VI 1945)^[12]
• kpt. Bronisław Łokaj (także p.o. dowódcy baonu)^[13][14][15]

Oficerowie

• ppor. Romuald Ochęduszko († 13 V 1944 Monte Cassino)

Upamiętnienie

19 marca 1969 Prezydent RP na Uchodźstwie August Zaleski nadał batalionowi Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari^[16]. Dekoracji dokonał 2 października 1972 minister obrony narodowej gen. Stefan Brzeszczyński w sali sztandarowej Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie^[17].

Z inicjatywy mjr. Kazimierza Światocho została wykonana urna-wotum z wygrawerowanymi nazwiskami 131 poległych żołnierzy batalionu, którą w 1983 poświęcono na Jasnej Górze^[18].

Przypisy

1. O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Święto 18 Lwowskiego Baonu Strzelców. „Biuletyn”. Nr 44, s. 65, Grudzień 1982. Koło Lwowian w Londynie.
2. Krząstek i Żak 1997 ↓, s. 169.
3. Żak 2014 ↓, s. 125.
4. Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 77-79.
5. Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 100-101.
6. Żak 2014 ↓, s. 143.
7. Murgrabia 1990 ↓, s. 46.
8. Murgrabia 1990 ↓, s. 123.
9. Partyka 1997 ↓, s. 82.
10. Zbiorowa 1988 ↓, s. 2.
11. Wawer 2009 ↓, s. 240.
12. Panecki (red.) 1994 ↓, s. 239.
13. Zbiorowa 1988 ↓, s. 205.
14. Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 33, s. 98-99, Grudzień 1977. Koło Lwowian w Londynie.
15. Jan Hasiak. Bohaterowie Ziemi Krzeszowskiej. „Rotunda”. Nr 4, s. 1-2, 2003.
16. Krzysztof Filipow. Sztandar 18. Lwowskiego Batalionu Strzelców. „Białostockie Teki Historyczne”, Nr 9/2011. Uniwersytet w Białymstoku. ISSN 1425-1930.brak numeru strony
17. O lwowianach, Lwowie, Małopolsce Wsch. i Wołyniu. Odznaczenia. „Biuletyn”. Nr 23, s. 47, Grudzień 1972. Koło Lwowian w Londynie.
18. O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Urna-wotum 18 LBS na Jasnej Górze. „Biuletyn”. Nr 46, s. 38, Grudzień 1983. Koło Lwowian w Londynie.

Bibliografia

• Tadeusz Krząstek, Andrzej Żak: Z ziemi włoskiej do Polski. Warszawa: Wydawnictwo Marrow SA, 1997. ISBN 83-907396-5-8.
• Jan Partyka: Odznaki i oznaki PSZ na Zachodzie 1939-1945. Wojska Lądowe. Rzeszów: Wydawnictwo Libri Ressovienses, 1997. ISBN 83-902021-9-0.
• Jakub Żak: Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2 Korpusu Polskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2014. ISBN 978-83-7399-621-2.
• 5 Dywizja Piechoty w dziejach oręża polskiego. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks", 1997. ISBN 83-87103-20-9.
• Wojsko Polskie 1939-1945 - Barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984. ISBN 83-223-2055-8.
• Jerzy Murgrabia: Symbole wojskowe Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Wydawnictwo Bellona, 1990. ISBN 83-11-07825-4.
• Białostockie Teki Historyczne Tom 9/2011 Krzysztof Filipow - Sztandar 18 Lwowskiego Batalionu Strzelców str. 205-206 ISSN 1425-1930. [dostęp 2016-12-31].
• Zbigniew Wawer: Monte Cassino 1944. Warszawa: Bellona, 2009. ISBN 978-83-11-11496-8.
• Zbiorowa: Osiemnastacy w walce. 18 Lwowski Batalion Strzelców wspomnienia. Londyn: Koło Oddziałowe 18 Lwowskiego Batalionu Strzelców, 1988.Sprawdź autora:1.
• Tadeusz Panecki (red.): 2 Korpus Polski w bitwie o Monte Cassino z perspektywy półwiecza. Warszawa: Bellona, 1994. ISBN 83-11-08291-X.
• Andrzej Suchcitz (red.): 5 Kresowa Dywizja Piechoty 1941-1947 Zarys dziejów. Londyn: Fundusz Pomocy Wdowom, Sierotom i Inwalidom 5 Kresowej Dywizji Piechoty, 2012. ISBN 978-0-9559724-0-9..