17 Pułk Piechoty (LWP)

17 pułk piechoty (17 pp) – oddział piechoty ludowego Wojska Polskiego.

Ten artykuł dotyczy 17 pp ludowego Wojska Polskiego. Zobacz też: inne pułki piechoty noszące numer „17”.

17 pułk piechoty

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1962 (przeformowanie)
Tradycje
Nadanie sztandaru	23 maja 1948
Kontynuacja	17 pułk zmechanizowany 17 Brygada Zmechanizowana
Organizacja
Numer	JW 1042[a][1]
Dyslokacja	Międzyrzecz[2]
Rodzaj wojsk	Piechota
Podległość	5 Saska DP[2] 4 Pomorska DP

Sformowany w rejonie Żytomierza na podstawie rozkazu nr 00130 dowódcy 1 Armii Polskiej w ZSRR z 5 lipca 1944 w oparciu o sowiecki etat pułku strzeleckiego nr 04/501.

24 października 1944 pułk otrzymał sztandar wręczony przez przedstawicieli Śniatynia^[b].

Wchodził w skład 5 Saskiej Dywizji Piechoty z 2 Armii WP.

Skład etatowy

dowództwo i sztab

• 3 bataliony piechoty
• kompanie: dwie fizylierów, przeciwpancerna, rusznic ppanc, łączności, sanitarna, transportowa
• baterie: działek 45 mm, dział 76 mm, moździerzy 120 mm
• plutony: zwiadu konnego, zwiadu pieszego, saperów, obrony pchem, żandarmerii

Stan osobowy pułku wynosił żołnierzy 2915, w tym oficerów – 276, podoficerów 872, szeregowców – 1765.

Uzbrojenie: 162 rkm, 54 ckm, 66 rusznic ppanc, 12 armat ppanc 45 mm, 4 armaty 76 mm, 18 moździerzy 50 mm, 27 moździerzy 82 mm, 8 moździerzy 120 mm.

Marsze i działania bojowe

24 kwietnia 1945 17 pp walczył w rejonie Kauppa, o po jego odrzuceniu zajął podstawy wyjściowe do uderzenia w kierunku Sdier. Po całodziennych krwawych walkach z 1/ 22 pal i czołgami 4. Brygady Pancernej okopał się na rubieży Zschillichau-Sdier. Zaczęło brakować amunicji, paliwa i żywności. 25 kwietnia pułk otrzymał zadanie opanowania Sdier. Sukcesy odniesione w ciągu dnia zniwelowały niemieckie kontrataki. Ostry kryzys w bitwie budziszyńskiej spowodował potrzebę ściślejszego organizowania obrony. Pułk otrzymał zadanie oderwania się od nieprzyjaciela i przygotowania się do dalszej walki w miasteczku Radibor. W nocy z 25/26 kwietnia ruszył w kierunku Radiboru. Jednak z uwagi na nowe zagrożenie, skierowano pułk w kierunku wsi Lomske. O świcie pułk został silnie zaatakowany przez piechotę i czołgi nieprzyjaciela. Walka trwała 2 godziny, po czym pułk przeprowadził kontratak w kierunku wsi Crosta.

26 kwietnia pułk nadal pozostawał poza macierzystą dywizją. Wspólnie z 8 DP odpierał główne uderzenia wojsk niemieckich. 27 kwietnia walki trwały do późnej nocy. 28 kwietnia bronił się na rubieży Lomske-Droben. W tym dniu Niemcy przeszli do natarcia już o 6:00. Walki trwały do wieczora. Pułk w nocy oderwał się od nieprzyjaciela, by dołączyć do macierzystej 5 Dywizji.

Uczestnicząc w operacji praskiej nacierał wzdłuż brzegu Łaby, tocząc szereg potyczek na skalistej nadbrzeżnej szosie. Zakończył szlak bojowy 12 maja 1945 r. w czeskiej miejscowości Litomerice^[3].

Sztandar pułku

Sztandar został wręczony pułkowi 24 października 1944 w Trzebieszowie. Przekazany sztandar był pierwszym znakiem 17 pułku piechoty z Rzeszowa. We wrześniu 1939 wycofujący się żołnierze zakopali jego płat w ziemi. W lecie 1944 odkopano go i przekazano 17 pp ludowego Wojska Polskiego^[4].

Opis sztandaru

Płat o wymiarach 90 × 127 cm, obszyty z trzech stron srebrną frędzlą, przymocowany do drzewca za pomocą wiązadeł. Drzewce z jasnego drewna. Przy drzewcu wstęga karmazynowa i wstęga biała związane w kokardę^[4].

Strona główna

Pośrodku płata, na karmazynowym polu, haftowany srebrną nicią orzeł^[c]. Po obydwu stronach orła i pod nim napis haftowany srebrną nicią: "17 PP W JEDNOŚCI SIŁA"^[4].

Strona odwrotna

Na białym polu aplikowany i malowany olejną farbą wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Poniżej napis haftowany złotą nicią: "POD TWOJĄ OBRONĘ"^[4].

Okres powojenny

Rozkaz dowódcy 2 Armii WP Nr 17 z 19 maja 1945 nakazywał 5 Dywizja Piechoty z dniem 20 maja 1945 przystąpić do obsadzenia granicy państwowej. 17 pułk piechoty obsadził odcinek od Orzechowa do Słubic. Sztab rozmieścił się w Łamierzycach.

Po przekazaniu odcinka granicy oddziałom WOP, pułk przedyslokowany został do Międzyrzecza, gdzie zajął koszary przy ul. Wojska Polskiego 17.

W 1947 żołnierze 17 pp brali udział w akcji Wisła wchodząc w skład 5 kombinowanego pułku piechoty (dowództwo na bazie 17pp);

W wykonaniu rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 0045/org. z 17 maja 1951 roku, 12 pułk piechoty w terminie do 1 grudnia 1951 przeformowany został na etat nr 2/120 o stanie 1974 wojskowych i 35 kontraktowych^[5].

W 1952 roku, będąc w składzie 2 KA, stacjonował w Międzyrzeczu^[6].

Rozkazem MON Nr 0025/Org. z 2 kwietnia 1957 rozformowywano 5 Dywizję Piechoty. 17 pułk piechoty nie został rozwiązany, a przeszedł w podporządkowanie dowódcy 4 Pomorskiej Dywizji Piechoty.

23 maja 1948 17 pułk piechoty otrzymał nowy sztandar wojskowy.

W 1962 jednostka przeformowana została w 17 pułk zmechanizowany.

Żołnierze pułku

Z tym tematem związana jest kategoria: żołnierze 17 Pułku Piechoty (LWP).

Dowódcy pułku

• ppłk Ludwik Barański (25 lipca 1944–1945)
• mjr Władysław Wróblewski (1945–1948)
• mjr Kazimierz Leontowicz (1948–1950)
• kpt. Zdzisław Kuzemko (1950–1951)
• kpt. Kazimierz Makarewicz (1951–1953)
• mjr Zygmunt Stawski (1953–1956)
• ppłk dypl. Kazimierz Bukowy (1956–1958)
• ppłk dypl. Jan Stachura (1958–1962)

Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari^[7]

1. ppłk Ludwik Barański
2. kpt. Aleksander Filimonow

Uwagi

1. Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy WP nr 053/Org. z 30.03.1946
2. sztandar przedwojennego 17 pułku piechoty z Rzeszowa
3. korona, dziób i szpony złote → Bigoszewska i Wiewióra 1974 ↓, s. 90