Święty Onufry

Święty Onufry (łac.) Onuphrius – żyjący na początku IV wieku święty Kościoła katolickiego i Cerkwi prawosławnej, pustelnik. Według apokryfów był synem perskiego władcy. Miejscem jego zamieszkania i działalności były tereny dzisiejszego Egiptu (Pustynia Tebaidzka).

Święty
Onufry

Onuphrius

pustelnik
Święty Onufry przedstawiony na ikonie z XVII wieku pochodzącej ze Stańkowej, miejsce ekspozycji – Muzeum Historyczne w Sanoku.
Czczony przez	Kościół katolicki Cerkiew prawosławną

Figura św. Onufrego w Gorzanowie

Żywot świętego spisany został na podstawie relacji innego mnicha świętego Pafnucego, który podczas poszukiwania miejsca pustelniczego spotkał nagiego starca zarośniętego długą brodą^[1]. Tym starcem miał się okazać św. Onufry, który spędził na pustyni 60 lat, a którego co niedzielę odwiedzał anioł z komunią świętą. Onufry skonał na rękach św. Pafnucego 12 czerwca, jednak dokładna data śmierci świętego nie jest znana. Według relacji Pafnucego ten eremita dorastał we wspólnocie w Hermapolis. Wzorując się na takich ascetach jak Jan Chrzciciel czy Eliasz, żył samotnie na pustkowiu w okryciu z liści, żywiąc się owocami i ziołami^[1].

Na wizerunkach przedstawiany jest zazwyczaj jako starzec z długimi, białymi włosami i brodą sięgającą aż do ziemi oraz przepaską z gałęzi i liści, czasem ubrany tylko w płaszcz z własnych długich włosów. Był orędownikiem w sprawach wyboru małżonka i posiadania potomstwa.

Kult świętego Onufrego rozprzestrzenił się głównie na Wschodzie, wybudowano dwie świątynie pod jego wezwaniem w Konstantynopolu oraz później jedną w Rzymie. Relikwie świętego znajdują się w Sutéra, na Sycylii. Złożone są wraz z relikwiami św. Paulina, także pustelnika wczesnochrześcijańskiego. Święty Onufry był czczony na Ziemi Kłodzkiej. Poświęcono mu m.in. kaplice w Stroniu Śląskim (zbudowana w XVIII w., zrujnowana w l. 70. XX w., odbudowana w 2015 r.) i w Pisarach oraz figurę koło kaplicy św. Antoniego w Gorzanowie. Czczony jest także na Podlasiu, w Jabłecznej, gdzie znajduje się monaster. Na górze Chełm Beskidu Średniego w gminie Stryszów, znajduje się kamienna figura przedstawiająca świętego Onufrego. Tablica informacyjna datuje ją na XVI lub XVII wiek.

Wspomina się także drugiego św. Onufrego. Ten znany jest jako Hunfrid z Prüm, z zakonu benedyktynów. Papież Mikołaj I ustanowił go biskupem w Thérouanne. Wspomina się go 8 marca.

Prawosławne monastyry św. Onufrego istniały również w Birczy (pierwsza wzmianka z 1422, obecnie nieistniejący), Posadzie Rybotyckiej (pierwsza wzmianka w 1367), Perehińsku koło Kołomyi (pierwsza wzmianka z 1400).

Wspomnienie liturgiczne świętego Onufrego od XVI wieku, przypada za sprawą wpisu Baroniuszana 12 czerwca^[1].

Zobacz też

• święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
• wstawiennictwo świętych
• ojcowie pustyni