Średnik

Średnik – rozdzielający znak interpunkcyjny. Zarówno graficznie, jak i funkcjonalnie stanowi połączenie przecinka i kropki.

;

Średnik w języku naturalnym

W przeciwieństwie do przecinka służy do oddzielania wyłącznie samodzielnych gramatycznie i logicznie członów wypowiedzenia. Od kropki natomiast odróżnia go mniejsza moc^[1] (większa jednak niż przecinka); mimo to niemal zawsze można go zastąpić kropką, zmieniając jedno zdanie zawierające średnik w dwa zdania^[2]. Po średniku kolejną część wypowiedzenia pisze się małą literą (ponieważ nadal jest to jedno zdanie).

Średnik w języku naturalnym używany jest:

• w rozbudowanych wypowiedzeniach złożonych;
• do oddzielania pojedynczych zdań, samodzielnych pod względem myślowo-pojęciowym (jednak na tyle zbieżnym, że stanowią one treść jednego wypowiedzenia);
• w zdaniach zawierających rozbudowane wyliczenia – szczególnie wyliczenia dłuższe, których poszczególne punkty zawierają przecinki;
• dla oddzielenia od siebie kolejnych wyrażeń matematycznych, zwłaszcza podczas przekształcania równania lub nierówności^[2].

Szczególnym rodzajem wyliczenia są pozycje bibliograficzne w przypisach. Jeśli poszczególne punkty mają na końcu średnik, to nie powinny zaczynać się wielką literą. W języku polskim przed średnikiem nie stawia się spacji; robi się to jedynie po nim.

W języku francuskim średnik otoczony jest dwiema spacjami (podobnie znak zapytania, wykrzyknik i dwukropek)^[3].

Średnik w informatyce

W informatyce średnik stosuje się w szczególności w programowaniu jako:

• separator instrukcji, np. w Pascalu
• terminator instrukcji, np. w C, C++, PL/I
• separator listy argumentów, np. w Excelu w wersji polskiej
• początek komentarza jednowierszowego (AutoHotkey).

Średnik jest bardzo łatwo dostępny z klawiatury komputera (znajduje się na klawiszu po prawej stronie klawiatury – tam, gdzie również dwukropek); w mniejszym stopniu z telefonu, ze względu na stosunkowo rzadkie użycie.

W Unikodzie średnik występuje w wersji:

Znak	Unicode	Kod HTML	Nazwa unikodowa	Nazwa polska
;	U+003B	&#x3B; lub &#59;	SEMICOLON	średnik

Zobacz hasło średnik w Wikisłowniku

Klawiatura komputerowa zgodna z PC p • d • e (Windows, układ QWERTY)
Esc		F1	F2	F3	F4		F5	F6	F7	F8		F9	F10	F11	F12		PrtSc/ SysRq	ScrLk	Pause/ Break
																	Ins	Home	PgUp		Num	/	*	-
																	Del	End	PgDn		7	8	9	+
																					4	5	6
																		↑			1	2	3	Ent
																	←	↓	→		0		.

Średnik w kulturze

Zajmująca się zdrowiem psychicznym amerykańska organizacja non-profit „Project Semicolon” zachęca do tatuowania symbolu „;”. Ma to mieć znaczenie symboliczne – jak tłumaczą pomysłodawcy „Średnika używa się, gdy autor mógł zakończyć zdanie, ale zdecydował inaczej. Ty jesteś autorem, a zdanie to twoje życie”^[4]. Tatuaż z tym symbolem ma podnosić świadomość społeczną dotyczącą zaburzeń psychicznych, w szczególności zaburzeń depresyjnych^[5].

Przypisy

1. Zasady pisowni i interpunkcji. PWN. [dostęp 2012-09-22].
2. Ewa i Feliks Przyłubscy: Gdzie postawić przecinek?. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, s. 34–37. ISBN 83-214-0129-5.
3. Ari Rafaeli, Book typography, Oak Knoll Press, 2005
4. TimT. McDonald TimT., You Are #NotAlone, „Huffington Post”, 6 maja 2016 [dostęp 2020-03-05] (ang.).
5. LoriL. Grisham LoriL., Semicolon tattoos raise awareness about mental illness, „USA Today”, 10 lipca 2015 [dostęp 2020-03-04] (ang.).

Klawiatura komputerowa zgodna z PC p • d • e (Windows, układ QWERTY)
Esc		F1	F2	F3	F4		F5	F6	F7	F8		F9	F10	F11	F12		PrtSc/ SysRq	ScrLk	Pause/ Break
																	Ins	Home	PgUp		Num	/	*	-
																	Del	End	PgDn		7	8	9	+
																					4	5	6
																		↑			1	2	3	Ent
																	←	↓	→		0		.

Kontrola autorytatywna (znak interpunkcyjny):

• LCCN: sh85119889
• BnF: 17780557b
• BNCF: 67244
• J9U: 987007531764805171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/semicolon
• SNL: semikolon
• Catalana: 0154004
• DSDE: semikolon