Łążek Garncarski

Łążek Garncarski – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Janów Lubelski^[2][4].

Łążek Garncarski

wieś
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	janowski
Gmina	Janów Lubelski
Liczba ludności (2006)	200
Strefa numeracyjna	15
Kod pocztowy	23-300[1]
Tablice rejestracyjne	LJA
SIMC	0794632[2]
Położenie na mapie gminy Janów Lubelski Łążek Garncarski
Położenie na mapie Polski Łążek Garncarski
Położenie na mapie województwa lubelskiego Łążek Garncarski
Położenie na mapie powiatu janowskiego Łążek Garncarski
50°37′52″N 22°16′08″E[3]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Wieś położona jest w południowej części Lasów Janowskich. Nazwa miejscowości pochodzi od jej położenia w rozwidleniu dwóch rzek, określanego jako „łączek”. Wieś jest sołectwem^[5].

Przez miejscowość przepływa Białka, niewielka rzeka dorzecza Sanu, dopływ Bukowej.

Historia

Miejscowość powstała w wyniku wydzielenia się z wcześniej istniejącej wsi Łążek Ordynacki. Początkowo zwana była Bąki, a dopiero później Łążek Garncarski. Na początku osiedliło się tu kilkunastu garncarzy z Galicji. Rynek zbytu garncarzy był dość szeroki i obejmował nawet Rosję.

Garncarstwo w Łążku

Od XVIII wieku Łążek związany był z garncarstwem. W XIX wieku stał się ważnym ośrodkiem wyrobu ceramiki: naczyń i kafli. Po II wojnie światowej liczba pracowni garncarskich wzrosła wraz z powiększeniem się popytu. W celu zapewnienia zbytu i zaopatrzenia w surowiec, garncarze skupili się w spółdzielni.

Wytwarzana w Łążku ceramika zaliczana jest do najpiękniejszych w Polsce. Wyróżnia się bogatą skalą barw i interesującą ornamentyką. Wyroby swą formą, dekoracją geometryczną i roślinną, zdecydowania odróżniają się od naczyń wykonanych w innych tego typu ośrodkach. Motyw kogucika i kielichowata forma doniczki, polewania całych powierzchni naczyń pobiałką są charakterystyczną cechą ceramiki Łążkowskiej. Do jej wyrobu używa się czerwonej i siwej gliny, wydobywanej na polach lub w rzece Bukowej.

Obecnie w miejscowości działają trzy pracownie, gdzie wytwarza się ceramikę opartą na dawnych wzorach. Są one ciekawą atrakcją turystyczną, można je nawet odwiedzić. Są to:

• Pracownie garncarskie: Adama Żelazko, Mieczysława Żelazko oraz Henryka Kurzyny.
• Pracownia kaflarska.

W kilku obejściach zachowały się stare budynki pracowni i charakterystyczne urządzenia do wstępnej obróbki gliny tzw. sznajdery. Tradycje rzemieślnicze kultywowane są w niedawno powstałej „Zagrodzie garncarskiej”. Zrekonstruowany fragment pracowni garncarskiej znajduje się na wystawie przyrodniczej w Nadleśnictwie Janów.

Zobacz też

• Łążek

Przypisy

1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 693 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
2. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-23].
3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 72457
4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23].brak numeru strony
5. BIP gminy, sołectwa

Bibliografia

• Leśny kompleks Promocyjny – Lasy Janowskie, Mapa Turystyczno-Przyrodnicza, Lublin 2004, ISBN 83-915707-9-7.
• Fryś-Pietraszkowa E.: Ośrodek garncarski w Łążku Ordynackim i jego wyroby – na tle ceramiki malowanej w Polsce, Wrocław-Warszawa 1973.
• Nazarewicz B.: Łążek Ordynacki, Stalowa Wola 1995.
• Tabaka Z.: Przemysł spożywczy ordynacji zamojskiej w pierwszej połowie XIX w., Zeszyty Naukowe UJ, Prace Historyczne 1962, s. 9.
• Krótki opis miejscowości i kilka fotografii na stronie Polskie krajobrazy.pl
• Stowarzyszenie Promocji Garncarstwa, Kaflarstwa Oraz Rozwoju Turystycznego Wsi Łążek Garncarski