Zuzana (armatohaubica)

Armatohaubica samobieżna wz. 2000 Zuzana (ShKH vz. 2000 Zuzana, słow. Samohybná Kanónová Húfnica vz. 2000 Zuzana) – słowacka armatohaubica samobieżna, stanowiąca lokalną wersję czechosłowackiej armatohaubicy Dana. Produkowana w dwóch odmianach – ShKH Zuzana oraz ShKH Zuzana 2.

ShKH vz. 2000 Zuzana
dane dla wersji wz. 2000 Zuzana

Armatohaubica samobieżna wz. 2000 Zuzana
Dane podstawowe
Państwo	Słowacja
Typ pojazdu	armatohaubica samobieżna
Trakcja	kołowa 8×8
Załoga	4
Historia
Produkcja	od 1998
Dane techniczne
Silnik	Tatra T3-939-52 o mocy 361 KM
Pancerz	stalowy do 15 mm
Długość	12,97 m
Szerokość	3,02 m
Wysokość	3,52 m
Masa	bojowa: 28,6 t
Osiągi
Prędkość	80 km/h po drodze
Zasięg pojazdu	750 km po drodze, ok. 500 km w terenie
Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)	1,4 m
Rowy (szer.)	2,0 m
Ściany (wys.)	0,6 m
Kąt podjazdu	58%
Dane operacyjne
Uzbrojenie
armatohaubica kal. 155 mm o długości lufy 45 kalibrów, wielkokalibrowy karabin maszynowy NSWT kal. 12,7 mm
Wyposażenie
system ochrony przed bronią masowego rażenia, wyrzutnie granatów dymnych
Użytkownicy
Słowacja, Cypr, Ukraina

Zuzana 2, widok od tyłu

Zuzana 2 podczas strzelań na poligonie w Bemowie Piskim

Historia

Haubicoarmata samobieżna wz. 2000 Zuzana powstała jako słowacka odmiana czechosłowackiej Dany. Pierwsza faza rozwoju słowackiego systemu artyleryjskiego, który otrzymał nazwę Zuzana rozpoczęła się w 1992 roku i trwała do 1995 roku. Głównie prace skupiały się wówczas na opracowaniu armaty w standardzie NATO, wynoszącym 155 mm. Długość lufy wynosić miała 45 kalibrów. W 1997 roku nowo opracowana Zuzana przeszła pozytywnie testy wojskowe i w 1998 roku pierwsze egzemplarze zostały wprowadzone do służby w słowackich wojsk lądowych. Łącznie wyprodukowano 16 haubic samobieżnych wz. 2000 Zuzana dla Słowacji oraz 12 dla Grecji, które ostatecznie zostały przekazane Cyprowi^[1][1][1].

W 2013 roku podczas Międzynarodowych Targów Obronności i Technik Ochrony IDET po raz pierwszy zaprezentowano nową wersję armatohaubicy, oznaczoną jako Zuzana 2. System osadzono na nowym podwoziu oraz wyposażono w nowe działo. Producentem wersji jest spółka Konštrukta-Defence. W 2018 roku słowacki rząd zatwierdził zakup 25 kołowych haubic samobieżnych Zuzana 2 za łączną kwotę 175 mln euro. W lipcu 2021 roku dostarczono pierwsze egzemplarze^[2].

Konstrukcja

Zuzana

Zuzana stanowi rozwinięcie czechosłowackiej armatohaubicy Dana. Osadzona jest na tym samym podwoziu co oryginał. Napęd stanowi silnik wysokoprężny z turbodoładowaniem Tatra T3-939-52 o mocy 361 KM. Załoga składa się z 4 osób – kierowcy, który zajmuje przednią kabinę oraz dowódcy, celowniczego i ładowniczego, którzy zajmują stanowisko w obrotowej wieży. Jej główne uzbrojenie stanowi armatohaubica kalibru 155 mm o długości lufy 45 kalibrów. Ładowanie odbywa się za pośrednictwem automatu ładowania. Jednostka ognia wynosi 40 pocisków oraz 40 ładunków miotających. Do prowadzenia ognia, tak samo jak w starszej wersji, wieża obracać się może do 60° w stosunku do osi wzdłużnej. Kąt podniesienia lufy wynosi od -3,5° do +70°. Szybkostrzelność wynosi między 5 a 6 wystrzałów/min. Maksymalna donośność ognia wynosi 39 kilometrów. Do samoobrony służy zamontowany w wieży wielkokalibrowy karabin maszynowy NSWT kal. 12,7 mm^[3][4][5].

Zuzana 2

Zuzana 2 to głęboko zmodernizowana wersja podstawowej Zuzany. Osadzona jest na zmodyfikowanym podwoziu kołowym, opartym na ciężarówce Tatra 815 VP w układzie napędowym 8×8. Długość systemu wynosi 14,2 m, szerokość 3,02 m a wysokość 3,52 m. Masa bojowa całego systemu artyleryjskiego wynosi 32,4 tony. W przedniej części znajduje się kabina kierowcy, za nią przedział napędowy z 8-cylindrowym silnikiem wysokoprężnym z turbodoładowaniem Tatra T-3B-928.70 o mocy 442 KM i sprzężoną z nim skrzynią biegów Tatra 10 TS 180. Maksymalna prędkość wynosi 80 km/h w promieniu 600 km. Zuzana 2 jest w stanie pokonywać pionową przeszkodę o wysokości 0,6 m oraz wykop o długości 2 m. Dodatkowo haubica ta dysponuje możliwością pokonywania wzniesień o nachyleniu 60% oraz możliwością brodzenia do 1,4 m. W centralnej części kadłuba ulokowana jest obrotowa wieża z nowym działem kal. 155 mm, w której znajduje się trzech członków załogi – dowódca, celowniczy, ładowniczy. Osłona kadłuba oraz wieży zapewnia ochronę przed ostrzałem z broni strzeleckiej kalibru 12,7 mm i odłamkami pocisków artyleryjskich^[2][6].

Główne uzbrojenie stanowi haubicoarmata w kalibrze NATO-wskim 155 mm. Długość lufy wynosi 52 kalibry. Ulokowana jest w obrotowej wieży, która obraca się w zakresie 360°. Jednak do prowadzenia ognia, tak samo jak w starszej wersji, wieża obracać się może do 60° w stosunku do osi wzdłużnej. Kąty elewacji lufy wynoszą od -3,3° do +70°. Ładowanie odbywa się za pośrednictwem automatu ładowania. Jednostka ognia wynosi 40 sztuk amunicji. 30 naboi znajduje się bezpośrednio w automacie, zaś pozostałe w specjalnym magazynie amunicji. Szybkostrzelność systemu wynosi od 2 wystrzałów/min w trybie ładowania ręcznego do 5 wystrzałów/min przy użyciu automatu ładowania. Maksymalna donośność prowadzonego ognia wynosi 41 km przy użyciu amunicji o wydłużonym zasięgu (gazogeneratorem), minimalny zaś to 5 km. Do samoobrony służy zamontowany w wieży wielkokalibrowy karabin maszynowy kal. 12,7 mm^[2][6].

Standardowo haubica wyposażona jest w system kierowania ogniem z komputerem balistycznym, celownik do prowadzenia ognia na wprost oraz systemy nawigacji. Dodatkowo wozy dysponują układem klimatyzacji, centralnym systemem pompowania opon oraz układem ochrony przed bronią masowego rażenia. W pobliżu lufy zamontowany jest także radar prędkości wylotowej pocisku^[6].

A-40 Himalaya

Prototyp z pierwszej połowy lat 90. obejmujący posadowienie zmodyfikowanej wieży systemu z działem 155 mm na podwoziu czołgu T-72^[7]. Uczestniczył m.in. w konkursie na haubicę samobieżną dla Indii oraz Polski (w którym zwyciężyła AHS Krab)^[7].

Diana

Prototyp z 2015 roku na polskim podwoziu UPG-NG, zaprezentowany na Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego w Kielcach we wrześniu tego roku. Uzbrojony w armatohaubicę kalibru 155 mm L/52 w wieży pochodnej z haubicy Zuzana 2^[8]. Zapas amunicji wynosi 51 pocisków i 60 ładunków miotających, w tym 40 w automacie ładowania, lecz miejsce w kadłubie pozwala na pomieszczenie łącznie 80 kompletów^[8]. Masa wynosi 50 t, długość 11,76 m, szerokość 3,48 m, wysokość 3,69 m^[8].

Użytkownicy

Obecni

•  Słowacja – 16 haubic wz 2000 Zuzana w służbie od 1999 roku. W 2018 roku zamówiono 25 haubic Zuzana 2. Dostawy rozpoczęły się w 2021 roku^[9].
•  Cypr – 12 haubic wz 2000 Zuzana^[10].
•  Ukraina – 1 czerwca 2022 roku Ukraina zakupiła 8 haubic Zuzana 2 w związku z inwazją Rosji na Ukrainę, z czego pierwsze 4 dostarczono w sierpniu 2022^[11].