Zofia (męczennica rzymska)

Zofia, męczennica rzymska^[1] lub Zofia z Rzymu^[2] (zm. ok. 303)^[2] – dziewica i męczennica chrześcijańska, święta katolicka^[2]; według tradycji zimna Zośka (z grupy "zimnych świętych")^[1].

Nie mylić z: św. Zofią, wdową.

Święta
Zofia z Rzymu

dziewica męczennica
Data urodzenia	w III w.
Data i miejsce śmierci	ok. 303 starożytny Rzym
Czczona przez	kościoły chrześcijańskie
Wspomnienie	15 maja

Św. Zofia należała do grupy męczenników Kwarta, Kwinta, Sulpicjusza i Trofima^[1]. Poniosła śmierć ok. 303 w czasie prześladowania chrześcijan za Dioklecjana^[2].

Według tradycji poświadczonej przez dwa itineraria z VII w. oraz życiorysu Hadriana I (zm. 795) Zofia została pochowana na cmentarzu przy Via Latina^[1].

Kult

Do rozwoju kultu św. Zofii przyczynił się papież Sergiusz II (844-847), który przeniósł jej relikwie pod ołtarz do kościoła S. Martino ai Monti^[1] (dzis. Bazylika św. Sylwestra i św. Marcina w Monti). Część relikwii papież Hadrian I podarował św. Remigiuszowi (zm. 783), biskupowi Strasburga, który był w tym czasie z pielgrzymką w Rzymie (po 770, przed 783)^[3]. Relikwie miały zostać umieszczone w klasztorze dla kanoniczek w Eschau (Alzacja).

Prawdopodobnie stamtąd kult Zofii trafił na polskie ziemie. Św. Zofię wymieniał już w swych popularnych kalendarzach zamojskich Stanisław Józef Duńczewski (np. z roku 1758)^[1].

Jej wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzono za Martyrologium Rzymskim 15 maja. Zofię umieszczają też pod dniem 15 maja polskie kalendarze protestanckie^[1].

W nowym Martyrologium Rzymskim (II wyd. posoborowe 2004)^[4] św. Zofia nie została już ujęta^[1].

Św. Zofia jest patronką zjawiska klimatycznego zwanego „zimną Zośką”. Jest wzywana w przypadku szkód wyrządzonych przez mrozy^[5].

Około VII w. zaczęto utożsamiać męczennicę ze świętą Zofią, matką trzech córek: Wiary, Nadziei i Miłości^[1].

Przysłowia pogodowe

1. Na świętą Zofiję deszcz po polach bije^[6]
2. Święta Zofija ciepło rozwija^[6]
3. Święta Zofija kwiaty rozwija
4. Dla świętej Zosi kłos się podnosi^[6]
5. Każda Zosia dobra gosposia. Pankracy, Serwacy, Bonifacy i Zośka to zimni święci^[6]

Zobacz też

• kult świętych
• męczennicy wczesnochrześcijańscy
• wstawiennictwo świętych

Przypisy

1. Zofia, męczennica rzymska. Deon.pl. [dostęp 2015-01-20].
2. ks. Wacław Piszczek CM: Wspomnienie świętych na każdy dzień; Martyrologium. Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy, s. 121. ISBN 978-83-7216-929-7.
3. Remigiusz, biskup Strasburga. Deon.pl. [dostęp 2015-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-21)].
4. Matka wszystkich kalendarzy (Martyrologium Rzymskie). MGN nr 01/2006. [dostęp 2015-01-26].
5. ks.Wacław Piszczek CM: Patronowie zawodów, stanów, iinstytucji, stowarzyszeń wzywani w nieszczęściu. Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy, s. 70. ISBN 978-83-7216-395-0.
6. Przysłowia pogodowe (15 maja). ROD "RYNIA" (w pow. legionowskim). [dostęp 2015-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-20)].

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 72190506
• GND: 118798014