Zigmas Zinkevičius
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zigmas Zinkevičius (ur. 4 stycznia 1925 w m. Juodausiai w rejonie wiłkomierskim, zm. 20 lutego 2018[1] w Wilnie) – litewski filolog, językoznawca, lituanista, profesor, minister edukacji i nauki w latach 1996–1998.
 | |
| Data i miejsce urodzenia |
4 stycznia 1925 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20 lutego 2018 |
| Minister edukacji i nauki Litwy | |
| Okres |
od 10 grudnia 1996 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
W latach 1945–1950 studiował lituanistykę na Uniwersytecie Wileńskim. W 1955 uzyskał stopień kandydata nauk filologicznych, a w 1967 stopień doktora nauk. Dwa lata później został profesorem.
Od 1946 był pracownikiem naukowym Uniwersytetu Wileńskiego. W latach 1956–1962 i 1964–1968 pełnił funkcję prodziekana wydziału historyczno-filologicznego. Od 1973 był kierownikiem katedry języka litewskiego wydziału filologicznego Uniwersytetu Wileńskiego, a w latach 1988–1991 kierownikiem katedry filologii bałtyckiej. Od 1995 do 1996 kierował instytutem języka litewskiego.
Od 10 grudnia 1996 do 1 maja 1998 kierował resortem edukacji i nauki jako minister w rządzie Gediminasa Vagnoriusa. Jako polityk związany był z Chrześcijańskimi Demokratami.
Od 1990 był członkiem Litewskiej Akademii Nauk, a od 1991 członkiem Litewskiej Katolickiej Akademii Nauk. Był również członkiem Kungliga Vitterhetsakademien, Norweskiej Akademii Nauk i Literatury oraz Łotewskiej Akademii Nauk.
W pracy naukowej zajmował się m.in. historią języka litewskiego i dialektologią. Jest autorem wielu publikacji naukowych, w tym zawartej w sześciu tomach historii języka litewskiego (1984–1995).
W 1988 Zigmas Zinkevičius został członkiem organizacji nacjonalistycznej Vilnija[2], której głównym celem była jak najszybsza lituanizacja Wileńszczyzny[2]. Organizację, której przewodniczył Kazimieras Garšva, określano jako antypolską[3][4].
W czasie sprawowania funkcji ministra oświaty i nauki przyczynił się do zintensyfikowania polityki lituanizacji mniejszości polskiej mieszkającej na Litwie[5]. Głosił tezę, że na Litwie nie ma Polaków, tylko „spolonizowani Litwini” lub tzw. tutejsi (lit. čiabuviai)[5][6][7]. Był także propagatorem teorii tzw. „wiczów”, według której mieszkańcy Wileńszczyzny, mający nazwiska kończące się na „-wicz” i używający dialektu polsko-białoruskiego, to w rzeczywistości etniczni Litwini[5].
W lutym 2015 był jednym z 60 sygnatariuszy listu otwartego skierowanego m.in. do prezydenta Litwy i członków rządu, w którym żądano wykluczenia Akcji Wyborczej Polaków na Litwie z koalicji rządzącej i pozbawienia posłów tej partii mandatów w Sejmie[8]. Według sygnatariuszy przedstawiciele AWPL w Semie i w Parlamencie Europejskim nieustannie dyskredytowali Litwę przed społecznością międzynarodową, twierdząc, że są prześladowani za mówienie w języku polskim i dyskryminowani, zarzucając Litwie naruszanie prawa międzynarodowego[8]. W sierpniu tegoż roku Zigmas Zinkevičius opublikował list otwarty skierowany do ministra sprawiedliwości Juozasa Bernatonisa, w którym protestował przeciwko planowanej reformie umożliwiającej Polakom na Litwie zapis nazwiska w języku polskim[9].
Amerykański historyk Theodore R. Weeks określił Zigmasa Zinkevičiusa jako sztandarowego przedstawiciela nurtu w litewskiej historiografii i językoznawstwie, który przedstawia rejon wileński jako wiecznie litewski[10]. Polski badacz Robert Boroch, recenzując pracę Zigmasa Zinkevičiusa poświęconą historii języka litewskiego, zarzucił publikacji brak obiektywizmu oraz mieszanie ideologii z faktami naukowymi[11]. Jego polityka i poglądy wywołały protesty polskiej mniejszości[5].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
