Zbrodnia w Lataczu

Zbrodnia w Lataczu – zbrodnia popełniona w nocy z 15 na 16 stycznia 1945 roku przez oddział Ukraińskiej Powstańczej Armii na polskich mieszkańcach wsi Latacz, położonej w powiecie zaleszczyckim województwa tarnopolskiego, podczas sowieckiej okupacji tych ziem. W wyniku tego ataku zginęło od 74 do 90 osób, 60 zostało rannych.

Zdjęcie zabitych z rodziny Karpiaków z Latacza prezentowane na wystawie „Wołyń 1943. Wołają z grobów, których nie ma”

Zbrodnia w Lataczu

Państwo	Polska (tereny anektowane przez ZSRR)
Miejsce	Latacz
Data	15 stycznia 1945
Liczba zabitych	74–90
Liczba rannych	60
Typ ataku	ludobójstwo
Sprawca	Ukraińska Powstańcza Armia
Położenie na mapie Polski w 1939 Latacz
48°49′45″N 25°29′07″E

Atak na Polaków w Lataczu nastąpił w nocy z 15 na 16 stycznia 1945 roku. Według wspomnień zgromadzonych przez Stowarzyszenie Upamiętniania Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów we Wrocławiu, napad był poprzedzony koncentracją sił UPA w ukraińskiej części wsi. Następnie zaatakowano polską część wsi przy pomocy broni palnej i granatów; podpalano także zabudowania^[1]. Według sprawozdania Komitetu Ziem Wschodnich atak spotkał się ze zbrojnym odporem, w wyniku którego zadano przeciwnikowi „duże straty”, jednak niewspółmierne do liczby zabitych Polaków. Wieś uległa w większości spaleniu, „od kul, siekier i noży” zginęło 74 Polaków, głównie kobiet i dzieci a 60 zostało rannych^[2]. R. Kotarba i G. Hryciuk podają liczbę 80 zabitych^[3][4], H. Komański i Sz. Siekierka oraz R. Niedzielko – 90^[1][5].

Niektórzy Polacy jeszcze przez kilka dni po zbrodni byli ukrywani przed banderowcami w domach ukraińskich w Lataczu. Miejscowy ksiądz greckokatolicki przechowywał w piwnicy rodzinę Celestyny Litwińczuk i kilkunastu innych Polaków. Po rozejściu się pogłosek o ich obecności pomógł zorganizować ich ewakuację do Tłustego^[5].

Wcześniejszym mordem dokonanym przez ukraińskich nacjonalistów w Lataczu było zabicie 14 grudnia 1943 roku 9 Polaków, w tym 6-osobowej rodziny Karpiaków^[1][6].

Zobacz też

• czystka etniczna w Małopolsce Wschodniej
• rzeź wołyńska

Przypisy

1. HenrykH. Komański HenrykH., SzczepanS. Siekierka SzczepanS., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 437-438, 901-902, 909-910, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487.
2. Lucyna Kulińska, Dzieje Komitetu Ziem Wschodnich na tle losów ludności polskich Kresów w latach 1943-1947. Tom I. Kraków 2002, ISBN 83-88527-32-0, s. 328.
3. Ryszard Kotarba, Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej w województwie tarnopolskim w latach 1939-1945. Próba bilansu, [w:] Polska-Ukraina: trudne pytania, t. 6, s. 263.
4. GrzegorzG. Hryciuk GrzegorzG., Przemiany narodowościowe i ludnościowe w Galicji Wschodniej i na Wołyniu w latach 1931-1948, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005, s. 312, ISBN 83-7441-121-X, OCLC 830722458.
5. Kresowa księga sprawiedliwych 1939-1945. O Ukraińcach ratujących Polaków poddanych eksterminacji przez OUN i UPA, RomualdR. Niedzielko (oprac.), Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2007, s. 156-157, ISBN 978-83-60464-61-8, OCLC 233432465.
6. Grzegorz Motyka, Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”, Kraków 2011, ISBN 978-83-08-04576-3, s. 232.

Linki zewnętrzne

• Zdjęcie zamordowanej rodziny Karpiaków. zbrodniawolynska.pl. [dostęp 2014-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-26)]. (pol.).
• Wystawa ludobójstwa dokonanego na Polakach przez OUN-UPA na Kresach Południowo-Wschodnich II RP 1939-1947; powiat Zaleszczyki. Stowarzyszenie Upamiętniania Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów we Wrocławiu. [dostęp 2014-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-04)]. (pol.).