World Urban Art – awangardowy festiwal sztuki współczesnej, prezentujący i promujący artystów z całego świata zajmujących się szeroko pojętą sztuką miejską[1]. Ideą festiwalu jest upowszechnienie oraz popularyzacja kultury, muzyki i sztuki współczesnej funkcjonującej w koincydencji społecznej. Zapraszani są artyści z różnych krajów, odbywają się akcje performatywne, wystawy, koncerty, pokazy filmów. Cechą charakterystyczną festiwalu są również trwałe ślady wykonane w przestrzeni publicznej miasta w postaci np. murali, czy też dzieł sztuki (deskale, malarstwo naścienne, współczesne ikony, formy ikonografii społecznej i multimedialne).
Pierwsza edycja festiwalu miała miejsce w 2022 r. w Bydgoszczy. Została zrealizowana w trzech częściach, jak i również trzech miejscach: Kujawsko-Pomorskim Centrum Kultury, Galerii i Domu Aukcyjnym Jagiellońska 1, oraz w budynku biblioteki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Większość prac zaprezentowanych publicznie pochodziła z kolekcji prywatnych, bądź też bezpośrednio od samych artystów. Twórcą i inicjatorem a jednocześnie jego kuratorem jest polski artysta awangardowy - Jarosław Pijarowski. Całość została zrealizowana w formie powszechnie dostępnych i bezpłatnych działań twórczych na terenie Bydgoszczy.
Oficjalny hymn wydarzenia w warstwie muzycznej został opracowany przez Tomasza "Lipę" Lipnickiego wraz z J. Pijarowskim, w warstwie wizualnej wzbogacony o dzieła Williama Blake’a oraz Tima Roelofsa[2].
Patronat nad wystawami i działaniami World Urban Art objął Prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski[3].
Edycja pierwsza - World Urban Art - Bydgoszcz 2022
Część pierwsza - miejsce - KPCK
- Zaprezentowano prace następujących artystów: [4].
- Arkadiusz Andrejkow - z autorską przekrojową wystawą malarstwa z lat 2010 - 2020;
- Linas Domarackas - zaprezentowany we fragmentach dwóch cykli malarskich („Twarze z ulicy", „Judaizm-Chrześcijaństwo-Islam"), oraz pełnym cyklu „SelfSpirit";
- Omels - (pseudonim artystyczny niemieckiego artysty - Mariusa Helle) – zaprezentował prace wykonane w technice olejnej na płótnie, oraz 6 wyjątkowych dzieł wykonanych w technice własnej na "cardboardzie" - czyli specjalnej tekturze;
- Shepard Fairey - prace sygnowane przez artystę;
- Banksy - praca przedstawiona jako wydruk na płótnie (sprowadzona z Nowego Jorku);
- Julian Nowicki - przedstawiciel bydgoskiego środowiska artystów związanych z Urban Artem - twórca między innymi jednego z najbardziej monumentalnych dzieł plastycznych poświęconych Marianowi Rejewskiemu[5].
- W dniu otwarcia pierwszej części festiwalu dokonano uroczystego odsłonięcia muralu - Teofila Ociepki opracowanego przez A. Andrejkowa i J. Pijarowskiego na podstawie fotografii Eustachego Kossakowskiego z 1962 roku i w całości wykonanego przez Arkadiusza Andrejkowa[6],[7],
- Swoją festiwalową ogólnopolską premierę miał film dotyczący twórczości A. Andrejkowa zatytułowany: „Znowu są”
- Oprawę muzyczną całości wydarzenia przygotował Teatr Tworzenia.
Część druga - miejsce - „Galeria i Dom Aukcyjny Jagiellońska 1" w Bydgoszczy
Część druga została zatytułowana „Dom Twórczy Tacheles i okolice - czyli Urban Art od Nowego Jorku do Berlina"
- Zaprezentowano prace następujących artystów:
- Peter Missing - prace na papierze w technikach mieszanych, prace wykonane w technikach olejnych i akrylowych na płótnie i materiałach z tworzyw sztucznych;
- Tim Roelofs - prace wykonane z form ekologicznych, materiałów wtórnych, kolaże w technice własnej;
- Linas Domarackas - we fragmencie monochromatycznego cyklu zatytułowanego „Modelki", oraz kompozycjach graficznych;
- Omels - kompozycja wykonana w technice olejnej na płótnie, oraz kolaż;
- Shepard Fairey - cykl kompozycji sygnowanych przez artystę;
- Banksy - klasyczna praca przedstawiona jako wydruk i kompozycja na płótnie (z kolekcji prywatnej);
- Anita Greschak - wraz ze swoją kolekcją mody awangardowej (25 modeli);
- Monika Ewa Wójtowicz - wraz ze swoją kolekcją mody (malowane skóry), oraz trzy wielko formatowe płótna wykonane w technice olejnej;
- Txus Parras & J. Pijarowski - kolekcja odzieży wykonanej za pomocą szablonów drukarskich;
- Anne De Vonarkha Varnak - wielometrowe formy malarskie (papier), oraz malarstwo na płótnie;
- Steffen Matt - zmultiplikowane prace fotograficzne wykonane na różnym podłożu (kamień, drewno, tworzywo sztuczne);
- Julian Nowicki - praca wykonana w technice mieszanej na płótnie;
- Ouch - serigrafia sygnowana na mapach;
- 100NRHEAD - technika mieszana na papierze;
- Andreas Schiller - prace olejne i wydruki artystyczne na płótnie;
- Simone Westphal - rzeźba, obiekt artystyczny wykonany z materiałów włókienniczych,
- Stefan Schilling - dokumentacja fotograficzna Domu Sztuki Tacheles,
- Jarosław Pijarowski - sala z prezentacją fotografii holograficznej.
- W dniu otwarcia drugiej części festiwalu swoją uroczystą premierę miała ikona wojenna wykonana ze skrzyni na amunicję (pochodzącej z działań wojennych w Ukrainie) przez prezesa "Fundacji In Blessed Art" Huberta Kampę poświęcona i dedykowana pamięci ofiar wojny w Ukrainie[8].
- Swoją światową premierę miał Art Book niemieckiego artysty Steffana Matta zatytułowany: „Berlin Game" ISBN 978-83-955327-9-5
- Oprawę muzyczną wydarzenia przygotował Teatr Tworzenia wraz z K. Kornilukiem z formacji muzycznej Over the Under.
- Zaprezentowano prace następujących artystów:
- Linas Domarackas - ponad siedmiometrowe płótno ;
- Tim Roelofs - kolaże na kartonie;
- Shepard Fairey - sygnowane prace;
- Eelus - sygnowana grafika;
- S.C. Szyman - różne prace zrealizowane w technikach drukarskich na papierze gazetowym.
- W dniu otwarcia trzeciej części festiwalu zrealizowano działanie performatywne związane z płótnem L. Domarackasa.
- W działaniu performatywnym związanym z płótnem L. Domerackasa „Nić Ariadny" udział wzięli wszyscy artyści obecni podczas trzeciej części festiwalu (L. Domarackas, J. Pijarowski, Tim Roelofs, Anne De Vonarkha Varnak, Steffen Matt, Anita Greschak) oraz dyrekcja i pracownicy biblioteki uniwersyteckiej.
- Oprawę muzyczną wydarzenia przygotował Teatr Tworzenia, oraz L. Domarackas.
Koncert specjalny - "State Of Mind" - World Urban Art 2022[10]
Koncert (11.10.2022 r.) i wystawa (11.10.2022 do 17.10.2022) finalizująca festiwalową część odbywającą się w 2022 roku w Polsce. Całość odbywała się w Miejskim Ośrodku Kultury - Stary Młyn w Zgierzu. Na trzech piętrach pokazywane były prace A. Rodina, P. Missinga oraz J. Pijarowskiego. Ponadto w sali kinowej odbył się tytułowy koncert i działania performatywne "State Of Mind" w którym wystąpili: Józef Skrzek, Jarosław Pijarowski, Waldemar Knade, Karo Glazer, Wojciech Lachowski, Karol Korniluk, Krzysztof Kapitan, Arad Emamogholi, Dariush Rasouli, oraz Hanna Derej.
- W scenografii wykorzystane zostały prace A. Rodina.
- Część form odzieżowych wykorzystanych w czasie koncertu i działań performatywnych przez artystów była autorstwa Moniki Wójtowicz.
- Autorstwo plakatu - Gu Tang Clan (wersja kolekcjonerska 20 szt. z tego tylko 10 szt. podpisana została przez wszystkich artystów).
Edycja druga - World Urban Art - 2023
Część pierwsza - prolog - miejsce BCF Drukarnia & „Galeria i Dom Aukcyjny Jagiellońska 1"[11]
Działania performatywne oraz wystawa malarstwa Lecha Batora zatytułowane: „Pierwsza wieczerza… z Herbatą” odbyły się 24 lutego w budynku BCF Drukarnia oraz Galerii Jagiellońska 1. W całości działań udział wzięli: Lech Bator, Jarosław Pijarowski, Adam "Herbata" Herbowski, Karol Korniluk, Krzysztof Kapitan.
Podstawą działań publicznych w dniu Europejskiej Nocy Muzeów było przedstawienie Teatru Tworzenia zatytułowane - „Czy jest w Tobie Herostrates?". Sztuka została opracowana i wyreżyserowana przez J. Pijarowskiego na podstawie opowiadania J.P. Sartre'a, prac Grupy Artystycznej Twożywo, oraz tekstów własnych J. Pijarowskiego.
- W czasie ekspozycyjnym zaprezentowano prace następujących artystów:
- Peter Missing – kilkanaście prac malarskich (technika: olej, akryl);
- Aleksander Rodin - kilkanaście prac malarskich (technika: olej, akryl), oraz szkice i manifest artystyczny;
- Shepard Fairey - sygnowane prace, wlepki, naklejki, deskorolka;
- Eelus - prace holograficzne, deskorolka;
- Gu-Tang Clan - prace zrealizowane w technikach malarskich i drukarskich;
- TOPE – prace wykonane w technikach malarskich i drukarskich;
- Mariusz Libel - cykl prac „Permutacje PeiPera";
- Grupa Twożywo - cykl prac „Herostrates";
- Christoph Tschernatsch - malarstwo olejne, asamblaż ekologiczny (Hamburger Tower);
- Tomo77 (Tony Aguero) - cykl prac;
- Omels - cykl prac wykonanych na „cardboardzie", kolaż oraz prace malarskie wykonane w technice olejnej;
- Kash Art by Kastellan - kompozycja wykonana na jednodolarowych oryginalnych banknotach.
- W dniu otwarcia World Urban Art Night artysta z Niemiec Ch. Tschernatsch malował publicznie jeden ze swych obrazów.
- W działaniu performatywnym związanym z przedstawieniem „Czy jest w Tobie Herostrates" udział wzięli: Olga Cuske, Joanna Gurgul, Iwo Leszczyński, Jakub Marszałek, Jarosław Pijarowski i Wojciech Dyngosz.
- Zaprezentowano również limitowaną pracę - plakat (nakład 300 szt.) „Pandemonium" sygnowaną przez autorów S. Faireya & Tomo77.
Oficjalne otwarcie II edycji festiwalu - miejsce - KPCK[13] data: 18.05.2023
- Zaprezentowano prace następujących artystów:
- Arkadiusz Andrejkow - prace wykonane w technikach malarskich na płótnie nawiązujących do cyklu: „Cichy memoriał”;
- Linas Domarackas - zaprezentowany w cyklu malarskim „Maski", oraz tryptyku „Świadkowie Ostatniej Wieczerzy";
- Brother X / J. Pijarowski - zaprezentowany we fragmencie cyklu „Humanimals" oraz fragmencie instalacji „...and You";
- Monika Wójtowicz - fragment cyklu prac i kompozycji własnej;
- Giorgio Stocco - kompozycje w technice własnej;
- Martin L. Reiter - kompozycje wykonane w technikach malarskich i kolaże;
- Peter Missing – kilkanaście prac malarskich (technika: olej, akryl);
- Aleksander Rodin - kilkanaście prac malarskich (technika: olej, akryl) oraz kompozycja na tkaninie wykonana wraz z W. Bembel .
- W dniu otwarcia drugiej edycji festiwalu dokonano uroczystego odsłonięcia muralu Wandy Szkulmowskiej opracowanego i wykonanego przez A. Andrejkowa na podstawie dokumentacji archiwalnej[14].
- Swoją festiwalową ogólnopolską premierę miał monodram i performance J. Pijarowskiego „The Grand Opening" z muzycznym akompaniamentem Janusza Zdunka, Karola Korniluka i Linasa Domarackasa.
- Po raz pierwszy w Polsce zaprezentowana została oficjalna flaga nieistniejącego już Domu Sztuki Tacheles z Berlina.
- W ramach działań festiwalowych na jednym z drzew w parku przy zespole pałacowym w Ostromecku powstała ekologiczna forma malarska wykonana przez litewskiego artystę Linasa Domarackasa upamiętniająca postać Andrzeja Szwalbe[15].
World Urban Art Zgierz data: 21-23.05.2023 - miejsce - Park Kulturowy Miasto Tkaczy Zgierz
- Szkółka artystyczna dla dzieci i młodzieży ze Świetlicy „Przystań" prowadzona przez J. Pijarowskiego,
- Malarstwo artystyczne wykonane na drzewach w przestrzeni wyznaczonych podwórek Parku Kulturowego Miasta Tkaczy wykonane przez dzieci i młodzież oraz Linasa Domarackasa.
Szkółka artystyczna dzieci ze Świetlicy „Przystań"
Szkółka artystyczna dzieci ze Świetlicy „Przystań"
Szkółka artystyczna dzieci ze Świetlicy „Przystań"
Malarstwo ekologiczne na fragmencie drzewa wykonane przez L. Domarackasa
Malarstwo ekologiczne na fragmencie drzewa wykonane przez L. Domarackasa
Malarstwo ekologiczne na fragmencie drzewa wykonane przez L. Domarackasa
Malarstwo ekologiczne na fragmencie drzewa wykonane przez L. Domarackasa
Malarstwo ekologiczne na fragmencie drzewa wykonane przez L. Domarackasa
Dzieci i młodzież ze Świetlicy „Przystań" oraz L. Domarackas oraz J. Pijarowski
Wystawa specjalna World Urban Art 2023
Finisage czyli zakończenie II edycji festiwalu - miejsce - Biblioteka Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.[18] data: 22.09.2023
- Performance muzyczny J. Pijarowskiego dedykowany zmarłym w latach 2022/23 muzykom współpracującym z artystą (Tomaszowi Zielińskiemu, Maciejowi Wacławowi (Schizma), oraz Maciejowi Mydze).
- Wystąpienie Christophera Tschernatscha .
- Pokaz realizacji szablonowych na detalu wykonany przez J. Pijarowskiego oraz malarstwa wykonanego przez TOPE .
- Pokaz Łukasza Dąbrowskiego , który podczas spotkania przedstawił wykonywane przez siebie techniką quillingu oprawy introligatorskie.
- Pokaz książki artystycznej zrealizowanej jako leporello przedstawiającej przykłady prac obecnych w polskiej i światowej przestrzeni publicznej wykonanych za pomocą szablonów (współpraca z Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi).
Edycja trzecia - World Urban Art - 2024
Tytułem wstępu do trzeciej edycji festiwalu ogłoszono cyfrową premierę produkcji Teatru Tworzenia z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru - 27.03.2024 r. zatytułowaną „Forbidden Archaelogy (opus 1,1)". W warstwie graficznej wykorzystano pracę polskiego malarza Andrzeja Kielara[19].
Wystawa specjalna World Urban Art 2024
- W dniu otwarcia festiwalu po raz pierwszy w Polsce zaprezentowano retrospektywną formę prac Petera Missinga zatytułowaną: "Missing in... Bydgoszcz – River of Creative Forms".[21].
- W dniu 16 maja 2024 r. dokonano uroczystego odsłonięcia muralu Kazimierza Hoffmana wykonanego przez A. Andrejkowa na podstawie dokumentacji archiwalnej[22]
- W czasie wernisażu prac P. Missinga swoją premierę miał utwór skomponowany przez grupę Contagion oraz J. Pijarowskiego "Missing in ... Bydgoszcz 7NA ART Etiuda Opus 03" dedykowany zespołowi założonemu przez P. Missinga - Missing Foundation z okazji 40-lecia istnienia zespołu[23].
- 21 maja 2024 r. w KPCK-u w Bydgoszczy odbyła się prezentacja filmu "Two Shores" z udziałem jednego z twórców i głównych bohaterów produkcji - Maksa Kubisia, oraz dyskusja na temat współczesnych form artystycznych w Nowym Jorku z J. Pijarowskim[25].
- J. Pijarowski - „World Urban Art - Bydgoszcz 2022", Wydawnictwo DWRB & Brain Active Records ISBN 978-83-955327-4-0