Wikipedysta:Neuroscience/brudnopis3
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Wushu - (chiń. upr. 武术; chiń. trad. 武術; pinyin wǔshù wymowaⓘwymowa) chińskie sztuk walki.
Ta strona dotyczy ogółu chińskich sztuk walki. Zobacz też: film o tej samej nazwie. |
Charakteryzują się niezwykłym bogactwem technik walki bronią białą oraz bez broni, za pomocą zadawania ciosów, kopnięć, dźwigni, rzutów i podcięć. Bogactwo to ujawnia się w istnieniu licznych stylów walki o odmiennych preferencjach co do dystansu walki i sposobu wykonywania technik, oraz w skomplikowanych i różnorodnych formach - ćwiczeniach formalnych wykonywanych samodzielnie bądź z partnerem, demonstrujących techniki walki w postaci zaaranżowanej serii uderzeń, uników, kopnięć itp. Z uwagi na swą spektakularną widowiskowość, formy są chętnie oglądane także przez laików, stąd też współcześnie opracowuje się również formy pokazowe, w jakich dominują nie techniki walki, ale teatralne akrobacje. Są one następnie demonstrowane na pokazach promujących kulturę Chin, w spektaklach teatralnych, w celu oceny i rywalizacji na zawodach gimnastycznych a nawet wykorzystywane dla choreografii walki na planie filmowym.
Nie jest możliwe określenie czasu powstania chińskich sztuk walki, co najwyżej można datować najstarsze znane obecnie wzmianki na ich temat, a te znajdują się już w najstarszych źródłach historycznych. Od samego początku rozwijały się dla potrzeb wojskowych, były elementem szkolenia i egzaminowania żołnierzy, nie mając wiele wspólnego ze sportem, pokazami akrobatycznymi czy rozwojem duchowym, czyli wartościami, jakie promuje się w sztukach walki współcześnie.[1][2][3][4][5]
Dla ich współczesnego ukształtowania się przełomowym momentem był krótki okres Republiki Chińskiej w pierwszej połowie XX wieku. Były wówczas szeroko propagowane wśród całego społeczeństwa jako nośnik kultury fizycznej i wartości narodowych oraz nauczane publicznie w licznych szkołach dostępnych dla każdego chętnego. W tym czasie również podjęto pierwsze próby rzetelnego zbadania ich historii.[1][2][3][4] Paradoksalnie jednak zamiast rzetelnie opracowanych faktów, szeroko upowszechniły się stereotypy i banalne mity (m.in. o utworzeniu chińskich sztuk walki przez mnichów buddyjskich, przy udziale indyjskiego mnicha Bodhidharmy), jakie po dziś dzień są przytaczane zarówno w podręcznikach sztuk walki, jak i w literaturze naukowej.[6]
W związku z emigracją związaną z utworzeniem Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL), chińskie sztuki walki stały się też łatwo dostępne na zachodzie, gdzie spopularyzowano je pod hasłem "kung-fu". Do najpopularniejszych stylów (także w Polsce) można zaliczyć m.in. Choy Lee Fut (cailifoquan),[7] Wing Chun,[8] Hung Gar.[9]
Natomiast w ChRL kultura sztuk walki została początkowo poddana represjom, aby pod koniec lat 50. XX wieku ponownie powróciła do sfery publicznej, lecz za cenę wykluczenia z niej aspektu bojowego. Sztuki walki odtąd nauczano jako promocji zdrowia i sprawności fizycznej z elementami technik samoobrony, jako elementy wychowania fizycznego w szkolnictwie, oraz jako sport w postaci gimnastyki pokazowej. Odstąpiono od wspierania rozwoju niezależnych stylów walki na rzecz jednej, powszechnej wiedzy na ten temat, rozwijanej przez ośrodki akademickie i charakteryzującej się jednolitym, wystandaryzowanym programem treningowym.[10][11] Jedyny wyjątek poczyniono dla stylu Tai Chi (taiji), aczkolwiek nie ominęła go procedura uproszczenia i standaryzacji.[12] Tym razem jednak zabieg ten, połączony z promocją praktykowania tego stylu jako gimnastyki relaksacyjnej, przerósł chyba najśmielsze oczekiwania. Jako gimnastyka relaksacyjna taiji cieszy się obecnie niezmiernie dużą popularnością na całym świecie i udowodniono naukowo, że uprawianie tych ćwiczeń istotnie może dawać pewne niewielkie korzyści zdrowotne.[13][14][15]
Obecnie w Chinach, dzięki polityce "otwartych drzwi" i "rewitalizacji" zainicjowanej w latach 80. XX wieku, sztuki walki mogą być rozwijane znacznie swobodniej. Położono duży nacisk na aspekt sportowy, powraca się też do tradycji bojowych, czego efektem jest dołączenie do konkurencji pokazowych również walk pełnokontaktowych sanda, przypominających kick-boxing czy MMA. Tak rozumiane sportowe wushu jest teraz szeroko promowane z punktu widzenia dziedzictwa narodowego, kultury i turystyki, zarówno w Chinach, jak i w krajach zachodnich.[2][11] Zdaniem dziennikarzy The Wall Street Journal, z początkiem XXI wieku nowoczesne wushu w Chinach trenowało 60 milionów osób.[16]