Wielka Wieś (gmina)
gmina wiejska w województwie małopolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wielka Wieś – gmina wiejska w powiecie krakowskim w województwie małopolskim.
| gmina wiejska | |||||
 Budynek urzędu gminy w Szycach | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| TERC |
1206152 | ||||
| Wójt |
Krzysztof Wołos | ||||
| Powierzchnia |
48,3 km² | ||||
| Populacja (2023) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
224 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy |
12 | ||||
| Kod pocztowy |
32-085, 32-089 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
KRA | ||||
Adres urzędu: Urząd Gminy Wielka WieśPlac Wspólnoty 1, 32-085 Szyce | |||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||
 50°09′N 19°51′E | |||||
| Strona internetowa | |||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||
Siedziba gminy to Szyce.
Na koniec 2023 roku gminę zamieszkiwało 16 455 osób[1].
Według danych z roku 2002[2] gmina Wielka Wieś ma obszar 48,1 km², w tym:
- użytki rolne – 82%;
- użytki leśne – 7%.
Gmina stanowi 3,91% powierzchni powiatu.
Dane z 30 czerwca 2004[3]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 9183 | 100 | 4707 | 51,3 | 4476 | 48,7 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 190,9 | 97,9 | 93,1 | |||
Dwunasta pod względem liczby mieszkańców gmina, na 17 gmin powiatu krakowskiego.
- Piramida wieku mieszkańców gminy Wielka Wieś w 2014 roku[1].
Bębło, Będkowice, Biały Kościół, Czajowice, Giebułtów, Modlnica, Modlniczka, Prądnik Korzkiewski, Szyce, Tomaszowice, Wielka Wieś, Wierzchowie.
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego:[4]
- Biały Kościół – kościół parafialny pw. św. Mikołaja;
- Giebułtów – kościół parafialny pw. św. Idziego;
- Giebułtów – spichrz dworski, drewniany;
- Modlnica – kościół parafialny pw. św. Wojciecha oraz dzwonnica;
- Modlnica – kaplica pw. św. Wojciecha;
- Modlnica – zespół dworski, lamus, mur z wieżyczką oraz park;
- Modlnica – komora celna austriacka;
- Prądnik Korzkiewski – dawny browar, spichrz oraz stajnia;
- Prądnik Korzkiewski – dawna kuźnica, obecnie dom mieszkalny;
- Tomaszowice – zespół dworski wraz z parkiem;
- Wielka Wieś – ruiny zamku na tzw. Zamkowej Skale.
Tereny gminy położone są na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej (częściowo na Wyżynie Olkuskiej, a częściowo w Rowie Krzeszowickim) i wchodzą w skład pięknego krajobrazowo i wartościowego przyrodniczo i geologicznie obszaru Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie oraz Ojcowskiego Parku Narodowego. Liczne ostańce i inne skały, głębokie wąwozy, krasowe źródła, jaskinie i odkryte punkty widokowe na wzniesieniach stanowią o dużych walorach krajobrazowych gminy. Znajduje się tu wiele skał udostępnionych do wspinaczki skałkowej. Na terenie gminy znajdują się takie atrakcje turystyczne, jak:
- Dolina Prądnika;
- Dolina Kluczwody z Skałą Zamczysko z resztkami dawnego zamku;
- Dolina Będkowska;
- Jaskinia Wierzchowska Górna;
- rezerwat przyrody Dolina Kluczwody;
- 26 pomników przyrody[5].
Przez gminę przebiegają liczne szlaki turystyki pieszej i rowerowej umożliwiające zwiedzenie atrakcyjnych turystycznie miejsc.
Kulturę fizyczną na terenie Gminy Wielka Wieś propagują cztery Ludowe Kluby Sportowe: Błękitni Modlnica, Sportowiec Modlniczka, Orzeł Bębło[6], Jutrzenka Giebułtów[7].
Przez gminę przebiega droga krajowa nr 94, która łączy Kraków z Katowicami. Istnieją także połączenia autobusowe obsługiwane przez MPK Kraków:
- Linia 310 – Os. Podwawelskie – Będkowice Pętla;
- Linia 220 – Krowodrza Górka – Giebułtów Morgi;
- Linia 230 – Bronowice Małe – Ujazd Pętla;
- Linia 910 (nocna) – Bronowice Małe – Będkowice Pętla;
Na terenie gminy znajdują się:
- Szkoły podstawowe – 8 (w tym jedna niepubliczna);
- Szkoły zawodowe i techniczne – 1.
Teren dzisiejszej gminy Wielka Wieś to obszar zasiedlony już od najdawniejszych czasów. Odnotowano tu liczne ślady osadnictwa wielokulturowego zaczynające się od epoki paleolitu. Stanowiska archeologiczne znajdują się w Bęble (znaleziska w schronisku skalnym w Żytniej Skale i na stanowisku otwartym), w Będkowicach (wczesnośredniowieczne grodzisko na skałce Sokolica nad Doliną Będkowską; kopiec prehistoryczny) i w Wierzchowiu (znaleziska w Jaskini Wierzchowskiej Górnej). Najstarsze wzmianki pisane o terenach gminy pochodzą z XIII wieku. Wsiami wymienianymi w materiałach z tamtego okresu były: Będkowice – wieś wzmiankowana w 1329 roku, Biały Kościół – wieś wzmiankowana w 1325, Modlniczka – wieś wzmiankowana w 1388, Modlnica – wieś wzmiankowana w 1254, a także Wierzchowie – wieś wzmiankowana w 1470 roku.
W okresie rozbiorów teren obecnej gminy był podzielony pomiędzy dwa zabory – austriacki i rosyjski, a linia graniczna przebiegała częściowo z biegiem potoku Kluczwoda. Odtworzone słupy graniczne z herbami i drzewami genealogicznymi domów panujących (Habsburgów i Romanowów) obejrzeć można na prywatnej posiadłości w Dolinie Kluczwody. Pamiątkami po tych czasach, m.in. z okresu powstania styczniowego 1863, są: pomnik-mogiła powstańców w Szycach i grób ich dowódcy na cmentarzu w Modlnicy. W czasie II wojny światowej na terenie dzisiejszej gminy toczyły się działania partyzanckie, w których brał udział oddział AK „Skała”. Przypomina o tym tablica pamiątkowa umieszczona na skale we wsi Prądnik Korzkiewski.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
