Very Long Baseline Array
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Very Long Baseline Array (VLBA) – system 10 radioteleskopów z centrum zdalnego sterowania (ang. Array Operations Center) położonym w Socorro w stanie Nowy Meksyk w USA, które podlega pod National Radio Astronomy Observatory. Radioteleskopy współpracują jako największy wyspecjalizowany, pełnoetatowy instrument astronomiczny, wykorzystujący technikę interferometrii wielkobazowej. Jego budowa rozpoczęła się w lutym 1986, a została ukończona w maju 1993. Pierwsza obserwacja wykorzystująca wszystkie 10 jednostek miała miejsce 29 maja 1993. Całkowity koszt budowy wyniósł 85 milionów USD (ok. 160 mln USD w 2021[uwaga 1]).
Każda stacja VLBA składa się z anteny satelitarnej o średnicy 25 metrów (82 stóp) i sąsiadującego z nią budynku sterowni, w którym znajduje się komputer stacji, magnetofony i inne urządzenia związane ze zbieraniem sygnałów radiowych, odbieranych przez antenę. Każda z anten waży 218 ton, a jej wysokość, gdy jest skierowana pionowo, jest porównywalna do wysokości 10-piętrowego budynku. Najdłuższa linia bazowa (odległość między stacjami) w systemie ma długość 8611 km, a najkrótsza 52 km.
Radioteleskopy VLBA znajdują się w (w nawiasach kwadratowych zapisano skróty nazw):
- [MK] Mauna Kea, Hawaje (19°48′04,97″N 155°27′19,81″W)
- [BR] Brewster, Waszyngton (48°07′52,42″N 119°40′59,80″W)
- [OV] Owens Valley, Kalifornia (37°13′53,95″N 118°16′37,37″W)
- [KP] Kitt Peak, Arizona (31°57′22,70″N 111°36′44,72″W)
- [PT] Pie Town, Nowy Meksyk (34°18′03,61″N 108°07′09,06″W)
- [LA] Los Alamos, Nowy Meksyk (35°46′30,45″N 106°14′44,15″W)
- [FD] Fort Davis, Teksas (30°38′06,11″N 103°56′41,34″W)
- [NL] North Liberty, Iowa (41°46′17,13″N 91°34′26,88″W)
- [HN] Hancock, New Hampshire (42°56′00,99″N 71°59′11,69″W)
- [SC] Saint Croix, Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych (17°45′23,68″N 64°35′01,07″W)
Dodatkowe 3 radioteleskopy i jeden system radioteleskopów są dołączane do VLBA przez okres do 100 godzin w przeciągu 4 miesięcy. W tej konfiguracji system nazywany jest High-Sensitivity Array[1]. Radioteleskopy te to (w nawiasach kwadratowych zapisano skróty nazw):