Turnia

Turnia – rodzaj skalistego, ostrego szczytu lub skałki o stromych lub nawet pionowych ścianach^[1]. Charakterystyczna jest dla gór o rzeźbie alpejskiej, przekształconych w wyniku działania lodowca, albo powstała w skałach wapiennych w wyniku działania procesów krasowienia^[2]. Niewielką turnię nazywa się zdrobniale turniczką (w gwarze podhalańskiej turnicka). W dawniejszej literaturze tatrzańskiej słowo turnia używano też dla określenia po prostu skalistego terenu. Przykładowo „wspinać się po turniach” oznaczało tyle co „chodzić po skałach”^[1].

Raptawicka Turnia

Terminy „turnia” i „turniczka” pochodzą z gwary podhalańskiej i używane są w topografii, tatrologii i taternictwie. Wywodzi się je zaś od niemieckiego słowa Turm oznaczającego wieżę, turnię^[1]. Słowacki odpowiednik turni to veža (pol. „wieża”).

Na terenie Polski ogromna część szczytów mających w nazwie słowo „turnia” znajduje się w Tatrach Wysokich, wiele spośród nich w długiej wschodniej grani Świnicy (Orlej Grani) i jej odnogach: Gąsienicowa Turnia, Niebieska Turnia, Zawratowa Turnia, Zamarła Turnia, Żółta Turnia, Orle Turniczki, Wielka i Mała Buczynowa Turnia, Turnia nad Dziadem. Na zachód od Świnicy są położone Skrajna i Pośrednia Turnia. W rejonie Morskiego Oka słowo to znajduje się w nazwach Ciemnosmreczyńskiej Turni, Hińczowej Turni, Wołowej Turni oraz Żabiej Turni Mięguszowieckiej. Również w słowackiej części Tatr Wysokich znajdują się takie góry, na przykład Ponad Ogród Turnia (Kvetnicova veža). Dużo mniej szczytów o takich nazwach znajduje się w Tatrach Zachodnich z powodu łagodniejszej rzeźby terenu.

Przypisy

1. Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka Encyklopedia Tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1. Brak numerów stron w książce
2. Władysław Szafer: Tatrzański Park Narodowy. Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962. Brak numerów stron w książce