Telgárt
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Telgárt (1948–1990 Švermovo, węg. Garamfő, niem. Tiergarten) – wieś (obec) na Słowacji w powiecie Brezno. Znajduje się w górnej części biegu Hronu, na granicy trzech regionów geograficznych: Góry Stolickie, Niżne Tatry i Słowacki Raj[6]. Przez miejscowość przebiega linia kolejowa 173 Margecany – Červená Skala, będąca fragmentem tzw. środkowosłowackiej kolei transwersalnej.
 | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj | |||
| Powiat | |||
| Starosta |
Peter Novysedlák[1] | ||
| Powierzchnia |
55,97[2] km² | ||
| Wysokość |
886[3] m n.p.m. | ||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||
| Nr kierunkowy |
+421 48[3] | ||
| Kod pocztowy |
976 73[3] | ||
| Tablice rejestracyjne |
BR | ||
Położenie na mapie Słowacji  | |||
Położenie na mapie kraju bańskobystrzyckiego  | |||
| 48°51′07″N 20°11′19″E | |||
| Strona internetowa | |||
Telgárt został po raz pierwszy pisemnie wspomniany w 1326. Prawie wyłącznie słowacka ludność przyjęła w większości, w wyniku działań gubernatora komitatu Hont generała Istvána Koháryego, obrządek greckokatolicki. Podczas słowackiego powstania narodowego w rejonie Telgártu toczyły się zacięte walki. Podczas kontrataku prowadzonego 5 września 1944 r. powstańcy wraz z partyzantami zadali znaczne straty oddziałowi niemieckiej 1 Dywizji Pancernej, który zaczął palić wieś i wyparli go na przełęcz Besník. Wieś spłonęła jednak cała, zniszczonych zostało 260 domów, zginęło też 3 mieszkańców.
Za czasów socjalistycznych (w latach 1948–1990) wieś nosiła nazwę Švermovo, na cześć czeskiego komunistycznego polityka, Jana Švermy (1901–1944), który był uczestnikiem słowackiego powstania narodowego i zginął w Niżnych Tatrach po jego upadku.
Obecnie wieś ma charakter rolniczo-turystyczny. Liczba ludności wynosi 1548 osób (2011), w przeważającej większości grekokatolików. Około 35-40% mieszkańców to Cyganie.
- Źródło Hronu na północ od wsi
- Źródła wody mineralnej we wsi
- Rezerwat przyrody „Meandry Hronu”
- Szczyt Kráľova hoľa (1948 m n.p.m.) w Niżnych Tatrach
- Szczyt Stolica (1478 m n.p.m.) w Rudawach Słowackich
- Tunel spiralny na trasie linii kolejowej nr 173
We wsi urodzili się albo działali:
- Anastázia Miertušová, słowacka projektantka
- Ivan Andrijovič Stavrovski, pop (ksiądz) greckokatolicki, pedagog i działacz oświatowy
- Ján Ambróz, piosenkarz folklorystyczny
- Michal Spišiak, pisarz
- Pavol Spišák, paroch (ksiądz) greckokatolicki, kanonik tytularny, pierwszy tłumacz liturgii wschodniej na słowacki, pisarz, męczennik za wiarę
Widok ogólny
Wiadukt kolejowy
Urząd gminy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
