Tadeusz Wyrzykowski (prawnik)

Tadeusz Wyrzykowski ps. „Arkadiusz” (ur. 23 grudnia 1910 w Pęchcinie, zm. 9 marca 1978 w Ciechanowie) – prawnik, oficer, uczestnik II wojny światowej w szeregach Wojska Polskiego, Związku Walki Zbrojnej i Batalionów Chłopskich.

Tadeusz Wyrzykowski

porucznik
Data i miejsce urodzenia	23 grudnia 1910 Pęchcin
Data i miejsce śmierci	9 marca 1978 Ciechanów
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa Bataliony Chłopskie ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	32 Pułk Piechoty 33 Pułk Piechoty
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa Kampania wrześniowa Powstanie warszawskie
Późniejsza praca	radca prawny
Odznaczenia

Życiorys

Syn Paulina i Bronisławy z domu Chiczewska. W 1931 otrzymał świadectwo dojrzałości w Państwowym Gimnazjum im. Zygmunta Krasińskiego w Ciechanowie. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w 1936 otrzymał dyplom magistra. W czasie studiów był aktywny w środowisku studenckim, wybrano go prezesem Akademickiego Koła Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”. W latach 1932/1933 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. Po ukończeniu szkoły odbył ćwiczenia wojskowe w 32 pułku piechoty w Modlinie. Na stopień podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 i 765. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[1].

24 sierpnia 1939 zmobilizowany do macierzystego 32 pp. Brał udział w obronie Twierdzy Modlin. Po kapitulacji 29 września 1939 wzięty do niewoli niemieckiej i osadzony w Działdowie. Zwolniony 16 października na podstawie umowy kapitulacyjnej. Wrócił do Ciechanowa, skąd po pierwszych aresztowaniach oficerów w listopadzie 1939 wyjechał do Warszawy. Nawiązał kontakty z działaczami ruchu ludowego, w szczególności z płk. Alojzym Horakiem. Współpracował z nim do końca 1942 jako członek Komendy ZWZ ds. organizacyjnych. W kwietniu 1942 przeszedł do Batalionów Chłopskich i otrzymał nominację na komendanta II Okręgu Warszawa Województwo BCh. Był przeciwnikiem scalenia BCh z Armią Krajową. W 1944 został odwołany z zajmowanej funkcji i przeniesiony do pracy w dziale wychowawczym. W czasie powstania warszawskiego był członkiem władz „Rocha”. Po upadku powstania opuścił Warszawę z ludnością cywilną i przebywał pod Grójcem. W październiku 1944 wziął udział w naradzie działaczy „Rocha” oraz BCh szczebla centralnego. Organizował pomoc dla ewakuowanych z Warszawy. Został kierownikiem politycznym SL „Roch” w Podokręgu „Wkra”. W BCh w stopniu kapitana.

Zmobilizowany w maju 1945 do Ludowego Wojska Polskiego w stopniu podporucznika, gdzie służył w 33 pp w Sudetach. W latach 1946–1948 był radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie. Na skutek intryg organów bezpieczeństwa został aresztowany i skazany na 3 lata więzienia. Po dokończeniu rozpoczętej przed wojną aplikacji adwokackiej był radcą prawnym w spółdzielczości, a od 1956 adwokatem. Zmarł 9 marca 1978 w Ciechanowie. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Ciechanowie. Pośmiertnie zrehabilitowany w 1989.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski – za pracę i działalności w życiu cywilnym
• Krzyż Grunwaldu III kl.
• Krzyż Walecznych dwukrotnie
• Krzyż Partyzancki
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami

Przypisy

1. Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 141.

Bibliografia

• ASC par. Ciechanów nr aktu ur. 493/1910 Pęchcin
• E. Lewandowski, Ciechanowianie. Szkice biograficzne Cz. III, Ciechanów 2007, s.165-168
• J. Łukasiak, Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty, Pruszków 2003, s.67
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
• Życiorys na www.1944

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 8573151778239618130001
• PLWABN: 9810567823305606

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3999007