Stryjno Pierwsze

Stryjno Pierwsze – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie świdnickim, w gminie Rybczewice^[3][5].

Stryjno Pierwsze

wieś
Dwór, obecnie szkoła podstawowa
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	świdnicki
Gmina	Rybczewice
Liczba ludności (2021)	238[1]
Strefa numeracyjna	81
Kod pocztowy	21-065[2]
Tablice rejestracyjne	LSW
SIMC	0390403[3]
Położenie na mapie gminy Rybczewice Stryjno Pierwsze
Położenie na mapie Polski Stryjno Pierwsze
Położenie na mapie województwa lubelskiego Stryjno Pierwsze
Położenie na mapie powiatu świdnickiego Stryjno Pierwsze
51°04′09″N 22°49′59″E[4]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Rybczewice^[6].

Części wsi

Integralne części wsi Stryjno Pierwsze^[3][5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0390410	Anusin	część wsi

Historia

Historyczna nazwa wsi brzmiała Stryjne, dziś Stryjno Pierwsze i Stryjno Drugie. Wieś notowano od roku 1407 jako Stryna, 1416 – Striyna, 1510 – Stryyna, 1533 – Szthrynna, w roku 1827 Stryina. Długosz umieszcza tę wieś w parafii Piaski nie podając szczegółów (Długosz L.B. t.II s. 548). Wieś stanowiła własność szlachecką w latach 1407–1430 dziedzicem był Bernard ze stryjna.

W roku 1429 król Władysław II Jagiełło przenosi Stryjno na prawo średzkie, a przywileje nabyte w 1429 potwierdza w 1519 roku król Zygmunt. W latach 1510–1519 dziedzicami wsi byli Bernard, Jan i Mikołaj z Konar, synowcy Piotra z Sienicy (w ziemi chełmskiej) notariusza królewskiego. W roku 1531-33 odnotowano pobór z 7 łanów^[7].

W wieku XVIII dobra stanowiły własność rodu Stryjeńskich herbu Tarnawa, są też miejscem urodzenia powieściopisarki Marianny Stryjeńskiej, żyjącej w pierwszej połowie XIX wieku (1778-1848)^[8] (Polski Słownik Biograficzny z.183 (tom 44/4 + wkł.)).

W wieku XIX Stryjna stanowiła wieś folwark i dobra w powiecie krasnostawskim, gminie Rybczewice, parafii Częstoborowice. W roku 1890 wieś posiadała 79 osad, staw, młyn oraz pokłady kamienia wapiennego. Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z 1827 roku było tu 75 domów i 508 mieszkańców. Dobra składały się w 1874 roku z folwarków Stryjno i Anusin, attynencji Zdzislawek, Chojny, Janówka i Rudka, posiadały rozległość 2084 mórg^[8].

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[9] na listę zabytków wpisany jest zespół dworski z 2 połowie XVIII w., przebudowany i rozbudowany w XIX w., nr rej.: A/715 z 6.04.1977:

• dwór,
• oficyna,
• stajnia cugowa,
• ogród włoski.

Do 2012 mieściła się tam szkoła podstawowa.

Zobacz też

• Stryjno Drugie, Stryjno-Kolonia, gromada Stryjno, Stryjno

Przypisy

1. Raport o stanie gminy za rok 2021. Stan ludnośći w dniu 2021-12-31 s. 8
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1212 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
3. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-07-16].
4. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 132214
5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200), ze zmianami w obwieszczeniu z dnia 2015-08-04 4 sierpnia 2015_(dts) (Dz.U. z 2015 r. poz. 1636).
6. Jednostki pomocnicze gminy Rybczewice. Urząd Gminy Rybczewice. [dostęp 2017-07-16].
7. Stryjne, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
8. Stryjne, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 439.
9. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 114.