Stoner rock

Stoner rock lub stoner metal – podgatunek rocka i metalu. W stoner rocku często stosowane są powolne tempa, psychodeliczne improwizacje, ciężkie gitarowe riffy i melodyjne wstawki. Gitarzyści stosują różnorodne efekty gitarowe, przede wszystkim wah-wah i opóźnienia (delay). Śpiew jest szorstki i ma prostą, rytmiczną melodię. Produkcja jest często bardzo surowa, ograniczona do minimum, może nawet brzmieć amatorsko.

Stoner rock

Pochodzenie	acid rock, blues-rock, rock psychodeliczny, space rock, heavy metal, doom metal
Czas i miejsce powstania	początek 1990, Stany Zjednoczone
Instrumenty	gitara elektryczna, gitara basowa, perkusja
Największa popularność	regionalny sukces w 1990; częściowy globalny sukces w 2000
Podgatunki powstałe z połączenia z innym stylem muzycznym
stoner doom, stoner sludge
Style regionalne
scena Palm Desert

Stoner powstał w wyniku fascynacji latami 60. i 70. Słychać w nim naleciałości psychodelicznego, kosmicznego rocka i klimatu towarzyszącego dopiero co tworzącemu się heavy metalowi. W stoner metalu słychać wyraźne wpływy doom metalu. Zespoły stoner rockowe często wśród swych inspiracji wymieniają Black Sabbath, Led Zeppelin, Jimiego Hendriksa, Deep Purple. To właśnie tych artystów można nazwać prekursorami stylu.

Przełomowy dla stoner rocka był rok 1992 i płyta amerykańskiego zespołu Kyuss – Blues for the Red Sun. Krążek ten wraz z płytami Sleep's Holy Mountain (1992) zespołu Sleep i Spine of God (1991) Monster Magnet, jest uważany za filar i podwalinę stoner rocka. Mniej więcej w tym samym czasie w Anglii swój pierwszy album wydał Electric Wizard. Zespoły te uzyskały status kultowych, a Kyuss stał się synonimem amerykańskiego stoner rocka.

Postacie związane ze stoner rockiem

• Josh Homme (Joshua Homme)
  • Kyuss – gitarzysta, 1990–1995
  • Queens of the Stone Age – śpiewający multiinstrumentalista, od 1997
  • Masters of Reality – gitarzysta, wokalista, 2003
  • Them Crooked Vultures – gitarzysta, wokalista, 2009

• Brant Bjork perkusista
  • Kyuss 1990–1994
  • Fu Manchu 1996–2001
  • kariera solowa od 1999
  • Brant Bjork & the Bros od 2005 – wokalista, gitarzysta, kompozytor
  • Ten East – 2006 – gitara basowa

• John Garcia wokalista
  • Kyuss 1990–1997
  • Slo Burn 1997
  • Unida 1999
  • Hermano od 2002

• Chris Goss
  • Masters of Reality – wokalista, gitarzysta, klawiszowiec
  • Producent płyt Kyuss i Queens of the Stone Age

• Nick Oliveri wokalista, gitarzysta basowy
  • Kyuss 1991–1992
  • Queens of the Stone Age 1998–2004
  • Mondo Generator od 1997

Stoner rock w Polsce

Początki stoner rocka w Polsce sięgają roku 2001, kiedy to założony w 1991 roku doom/deathmetalowy zespół Corruption nagrał płytę Pussyworld, utrzymaną po raz pierwszy w stylistyce stoner metal. Drugim istotnym momentem w historii polskiego stoner rocka było powstanie warszawskiej grupy Elvis Deluxe i wydanie ich dema w 2003 roku^[1]. Album ten, w porównaniu do Corruption, prezentował bardziej psychodeliczną odmianę stoner rocka – w stylu sceny Palm Desert, z wyraźnymi wpływami Kyuss. Do wczesnych zespołów grających w Polsce klasyczny stoner rock należał także Castor Fiber^[2] i jego późniejsze wcielenie – Oregano Chino^[3].

Bardzo ważnym ośrodkiem stoner rocka, zwłaszcza odmiany stoner doom stał się Lublin i jego okolice – to z tego miasta wywodziła się formacja Fifty Foot Woman, grająca w tym stylu. Obecnie przekształciła się ona w instrumentalne trio Major Kong, grające tradycyjny doom metal^[4]. Inne ważne zespoły tej sceny z Lublina i okolic to Solarbabes (klasyczny stoner rock), Klingonian Beauty, Ultimate Universe oraz Dopelord. Od 2006 r. na antenie lubelskiego Radia Centrum emitowana jest „Skamielina”, audycja poświęcona muzyce stoner rockowej, psychodelicznej, sludge i doom, prowadzona przez basistę Fifty Foot Woman i Major Kong – Dominika „Domela” Stachyrę^[5].

Pozostałe warte odnotowania zespoły polskiej sceny, to m.in.: The Vagitarians, nieistniejąca już Luna Negra (większość jej muzyków gra obecnie w formacji Tres Perros), Satellite Beaver, Palm Desert, Broken Betty, Natural High, Belzebong, All Alone, SautruS oraz Death Denied.

Popularność stoner rocka w Polsce, choć wciąż niewielka, stopniowo wzrasta, co widać na podstawie liczby aktywnych zespołów lokalnych inspirujących się tym gatunkiem lub bezpośrednio wykorzystujących tę stylistykę w swoich utworach^[6]. Formacje sceny stoner rockowej wydały już w sumie kilkanaście albumów, a ich recenzje ukazały się w uznanych czasopismach muzycznych i serwisach branżowych (np. Metal Hammer^[7], Magazyn Gitarzysta^[8], Teraz Rock^[9] czy Muzyka WP.pl^[10]).

Poza pojedynczymi koncertami, organizowane są również imprezy prezentujące wyłącznie grupy muzyczne z tego środowiska, np. Stoner Ceremony, Doom Over Goatville, czy Desert Carnival. Zespoły stoner rockowe można także coraz częściej spotkać na popularnych imprezach cyklicznych, jak Asymmetry Festival^[11][12][13] czy Pepsi Rocks^[14].

W Polsce występowało wiele znanych zespołów zagranicznych prezentujących stoner rock i gatunki bliskie tym brzmieniom, w tym m.in.: Saint Vitus, Orange Goblin, Electric Wizard, Yawning Man, Karma to Burn, Brant Bjork and the Bros, The Atomic Bitchwax, Weedeater, Down, Truckfighters, Fu Manchu, Queens of the Stone Age, Monster Magnet, Nebula, Asteroid, Ufomammut, Lucky Funeral, Black Cobra oraz The Grand Astoria.

Przypisy

1. Informacje o początkach grupy Elvis Deluxe (ang.). Myspace. [dostęp 2011-07-12].
2. Wzmianka o zespole Castor Fiber w wywiadzie z jej byłym muzykiem. uwolnijmuzyke.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-19)]. (pol.). www.uwolnijmuzyke.pl. [dostęp 2011-07-12].
3. Oregano Chino (ang.). Myspace. [dostęp 2011-07-12].
4. Wywiad z muzykami zespołu Major Kong (pol.). www.doomsmoker.pl. [dostęp 2011-07-12].
5. Audycja „Skamielina” w Radiu Centrum. centrum.fm. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-27)]. centrum.fm. [dostęp 2011-07-12].
6. Wywiad z Satellite Beaver Kulturka 02/2011, s. 22.
7. DEMOn miesiąca w Metal Hammer – Luna Negra (pol.). Myspace. [dostęp 2011-07-12].
8. Fifty Foot Woman – recenzja debiutanckiej płyty (pol.). Magazyn Gitarzysta. [dostęp 2011-07-12].
9. Recenzja płyty grupy Mikirurka w Teraz Rock (pol.). Facebook. [dostęp 2011-07-12].
10. Piach najwyższej jakości (pol.). muzyka.wp.pl [dostęp 2011-07-12].
11. Asymmetry Festival 2010 (pol.). www.popupmusic.pl. [dostęp 2011-07-12].
12. Weedeater na Asymmetry Festival 2011 (pol.). www.asymmetryfestival.pl. [dostęp 2011-07-12].
13. Electric Wizard na Asymmetry Festival 2011 (pol.). www.asymmetryfestival.pl. [dostęp 2011-07-12].
14. Pepsi Rocks – materiały prasowe. pepsirocks.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-28)]. (pol.). www.pepsirocks.pl [dostęp 2011-07-12].