Stare Miasto (Radom)

Stare Miasto – najstarsza dzielnica Radomia.

Stare Miasto

Dzielnica Radomia
Kościół św. Wacława - najstarszy budynek murowany Radomia.
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miasto	Radom
SIMC	0973180
Wysokość	156 m n.p.m.
Położenie na mapie Radomia Stare Miasto
Położenie na mapie Polski Stare Miasto
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Stare Miasto
51°24′09″N 21°08′12″E

Opis

Według Systemu Informacji Miejskiej osiedle obejmuje obszar rzeką Mleczną, granicami działek, ulicą Okulickiego, placem Kotlarza (bez terenu placu), ulicą Limanowskiego, rondem Kisielewskiego (bez terenu ronda), ulicą Limanowskiego, granicami działek, ulicą Dębową i granicami działek^[1]. Od północy Stare Miasto graniczy z osiedlem Kaptur, od zachodu – Miasto Kazimierzowskie o Śródmieście, od południa – Planty o Borki, od zachodu – Zamłynie^[2].

Na terenie dzielnicy znajduje się m.in. grodzisko Piotrówka i najstarszy w Radomiu kościół św. Wacława.

Dojazd do dzielnicy możliwy jest liniami komunikacji miejskiej nr 1, 2, 5, 6, 8, 10, 11, 15, 16, 17, 23.

Historia

Podczas badań archeologicznych na Starym Mieście odkryto warstwy kulturowe sięgające X wieku^[3]. Natomiast liczniejsze są pozostałości ceramiki z wieków XI–XIII^[4]. Odkryto też cmentarzysko z XI wieku ze stosunkowo bogato wyposażonymi grobami, które było związane z ówczesnym grodem na Piotrówce^[4]. U schyłku XII w. nastąpiła w Radomiu zmiana struktury przestrzennej Radomia^[5]. W wieku XIII i pierwszej połowie XIV centrum osadnictwa stanowiło Stare Miasto^[5]. W tym czasie osada zmieniła swoje funkcje, nabierając cech osady targowej i stanowiąc zalążkiem organizmu miejskiego^[5].

Jedynym reliktem średniowiecznej zabudowy Starego Miasta jest kościół św. Wacława^[5]. Dokładna data budowy kościoła nie jest znana^[5]. Wysuwano hipotezę, że pierwotny kościół mógł pochodzić nawet z XI wieku, aczkolwiek hipoteza ta nie została potwierdzona^[5]. Przyjmuje się, że część prezbiterialna świątyni powstała w XIII wieku^[5]. Również od XIII w. dokonywano pochówków na przykościelnym cmentarzu (możliwe jednak, że najstarsze pochówki pochodzą z XII wieku)^[6]. Pochówki były dokonywane aż do roku 1797^[7].

Przed schyłkiem XIII w. Stary Radom uzyskał prawa średzkie^[5]. W połowie XIV wieku centrum osadnicze Radomia przeniosło się ze Starego Miasta na obszar nazywany dziś Miastem Kazimierzowskim, zaś Stare Miasto straciło na znaczeniu, stając się osadą o charakterze rolniczym^[8]. Po lokacji Nowego Radomia również kościół św. Wacława stracił na znaczeniu, zachował jednak status kościoła parafialnego^[9].

W 1802 niszczejący kościół św. Wacława przekształcono w magazyn dla wojska austriackiego^[10].

Przypisy

1. Uchwała nr 330/2012 Rady Miejskiej w Radomiu 2012 ↓, s. 3.
2. Uchwała nr 330/2012 Rady Miejskiej w Radomiu 2012 ↓, Załącznik nr 2.
3. Studium historyczno-urbanistyczne śródmieścia Radomia 1998 ↓, s. 11.
4. Studium historyczno-urbanistyczne śródmieścia Radomia 1998 ↓, s. 12.
5. Studium historyczno-urbanistyczne śródmieścia Radomia 1998 ↓, s. 13.
6. Fuglewicz 2013 ↓, s. 41.
7. Kupisz 2016 ↓, s. 52–53.
8. Studium historyczno-urbanistyczne śródmieścia Radomia 1998 ↓, s. 13, 23.
9. Kupisz 2016 ↓, s. 35.
10. Kupisz 2016 ↓, s. 53–54.

Bibliografia

• Barbara Fuglewicz. Dzieje badań radomskich cmentarzysk wczesnośredniowiecznych, czyli co możemy powiedzieć o naszych przodkach. „Radomskie Studia Humanistyczne”. Tom I, s. 29–54, 2013.
• Dariusz Kupisz. Nekropolie Radomia w drugiej połowie XVIII wieku. „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”. 64 z.1, s. 35–58, 2016.
• Jerzy Sekulski Encyklopedia Radomia Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy Radom 2009 ISBN 978-83-7204-802-8
• Studium historyczno-urbanistyczne śródmieścia Radomia. Radom: Miejska Pracownia Urbanistyczna Radom, 1998.
• Uchwała nr 330/2012 Rady Miejskiej w Radomiu z dnia 28 maja 2012 w sprawie podziału Radomia na obszary Systemu Informacji Miejskiej. Biuletyn Informacji Publicznej. Urząd Miejski w Radomiu. [dostęp 2019-08-25].