Stanisław Grocholski

Stanisław Grocholski
	; Stanisław Grocholski
Data i miejsce urodzenia	6 czerwca 1860 ; Żołynia
Data i miejsce śmierci	26 lutego 1932 ; Buffalo
Narodowość	polska
Alma Mater	Szkoła Sztuk Pięknych w Krakowie
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	realizm
	Ważne dzieła
	Modlący się Żyd; Modlący się Żydzi; Portret dziewczyny z konwalią; W karczmie; Staruszek, Staruszka; Kobieta z Bawarii; Suszenie bielizny; Pieta; Śmierć Ofelii; Zamurowanie zakonnicy; Śmierć sieroty; Szema Izrael;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Grocholski, właśc. Stanisław Norbert Jan Grocholski herbu Syrokomla (ur. 6 czerwca 1860 w Żołyni^[1]^{[uwaga 1]}, zm. 26 lutego 1932 w Buffalo^[5]) – polski malarz, grafik i ilustrator^[6].

Szybkie fakty Data i miejsce urodzenia, Data i miejsce śmierci ...

Zamknij

Syn Antoniego Rafała pieczętującego się herbem Syrokomla i Izabeli Wysockiej^[7]^[8]. Na przestrzeni lat kształcił się w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, a także Akademii Sztuk Pięknych w Monachium^[7]. Jego nauczycielami byli Władysław Łuszczkiewicz, Jan Matejko, Carl Wurzinger, i Sándor Wagner^[9]^{[uwaga 2]}. Debiutanckim obrazem malarza, wystawionym na Lwowskiej Wystawie Obrazów i Rzeźb w 1877 roku była Hania^[10]. Podczas pobytu w Monachium wystawił z kolei obraz Wieszanie bielizny^[11]. Mieszkając w stolicy Bawarii założył prywatną szkołę malarstwa i rysunku^[12]. Wysyłał również swoje prace na wystawy krajowe do Warszawy i Krakowa. Malował głównie portrety, sceny rodzajowe (często podejmował tematykę religijną^[13], a także folkloru żydowskiego). Poza wystawami, reprodukcje jego dzieł można było zobaczyć również na łamach czasopism „Kłosy” i „Tygodnika Ilustrowanego”. W 1899 roku sprzedał dom i razem z żoną, Izabelą wyemigrował z Niemiec do Stanów Zjednoczonych^[11]. Od momentu wyjazdu (1901)^[14] mieszkał w Milwaukee, San Francisco, Chicago, Nowym Jorku i Buffalo^[11], gdzie był pracownikiem polskiego konsulatu^[5] (prawdopodobnie po 1918 roku).

Zmarł 26 lutego 1932 w szpitalu Lafayette General w Buffalo^[5].

[U 1]
Niektóre źródła, w tym strona domowa rodziny Grocholskich, M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego, oraz Słownik powiatu łańcuckiego podają błędną datę urodzenia – 6 czerwca 1858^[2]^[3]^[4].
[U 2]
Polski Słownik Biograficzny podaje, iż jedną z uczelni na której studiował Grocholski miała być także Akademia Sztuk Pięknych w Paryżu. Jego nauczycielem miał być Leon Bonnat. Magdalena Mnich na stronach 8-10 swojej pracy wskazuje jednak, że informacja ta jest niepewna, najprawdopodobniej błędna.

[1]
Mnich 2005 ↓, s. 6.
[2]
Grocholski Stanisław (1858 – 1932) [online], Strona domowa rodziny Grocholskich.
[3]
Grocholski Stanisław [online], M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego.
[4]
Grocholski Stanisław [online], Słownik powiatu łańcuckiego.
[5]
Mnich 2005 ↓, s. 28.
[6]
Grocholski, Stanisław [online], Porta Polonica [dostęp 2021-08-21] (pol.).
[7]
JolantaJ. Maurin-Białostocka JolantaJ., JanuszJ. Derwojed JanuszJ., Słownik Artystów Polskich i Obcych w Polsce Działających: malarze, rzeźbiarze, graficy. D-G, t. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Polska Akademia Nauk Instytut Sztuki, Zakład Narodowy Im. Ossolińskich, 1975, s. 473-474 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
[8]
Grocholski Stanisław, [w:] Historia rodu Grocholskich – 1.3. Gałąź Wołyńska [online], Strona domowa rodziny Grocholskich, 22 marca 2018 [dostęp 2021-08-21] (pol.), Ujęty jako pozycja nr 10 razem ze Stefanem i Zdzisławem Grocholskimi.
[9]
Mnich 2005 ↓, s. 19-21.
[10]
Mnich 2005 ↓, s. 19.
[11]
Stanisław Grocholski, [w:] „KURYER LITERACKO-NAUKOWY”. Dodatek do Nru 350. „Il. Kuryera Codz.” z dnia 18 grudnia 1933 r. [online].
[12]
Stanislaw Grocholski - życie [online], Pinakoteka [dostęp 2021-08-21].
[13]
Stanisław Grocholski [online], artyzm.com [dostęp 2021-08-21].
[14]
Stanisław Grocholski - malarz, Polska, baza artystów [online], Agra-Art [dostęp 2021-08-21].

MagdalenaM. Mnich MagdalenaM., Stanisław Grocholski (1860 - 1932) - życie i twórczość. Próba monografii., praca magisterska, Kraków: Uniwersytet Jagielloński. Instytut Historii Sztuki, 2005, s. 1-183.

Życiorys