Skalmierzyce – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.
Szybkie fakty Państwo, Województwo ...
Zamknij
Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[2] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[3], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[4][5].
Gromadę Skalmierzyce z siedzibą GRN w Skalmierzycach utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[4] – w powiecie ostrowskim w woj. poznańskim, na mocy uchwały nr 32/54 WRN w Poznaniu z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[6] Boczków, Gniazdów, Mączniki (bez osady Podkoce[7]), Skalmierzyce, Śliwniki i Węgry ze zniesionej gminy Skalmierzyce Nowe w tymże powiecie[8]. Dla gromady ustalono 27 członków gromadzkiej rady narodowej[9].
1 stycznia 1962 do gromady Skalmierzyce włączono obszar zniesionej gromady Gostyczyna[10] oraz miejscowość Leziona ze znoszonej gromady Ołobok w tymże powiecie[11].
1 stycznia 1970 do gromady Skalmierzyce włączono 1,95 ha z miasta Nowe Skalmierzyce w tymże powiecie, natomiast 13,3832 ha (części wsi Skalmierzyce – 8,6477, i Mączniki – 4,7355 ha) z gromady Skalmierzyce włączono do miasta Nowe Skalmierzyce[12][13].
31 grudnia 1971 do gromady Skalmierzyce włączono miejscowości Droszew, Głuski, Kotowiecko, Miedzianów, Trkusów i Żakowice ze zniesionej gromady Kotowiecko w tymże powiecie[14].
Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[15].
Skalmierzyce są obecnie siedzibą reaktywowanej w 1973 roku gminy Nowe Skalmierzyce; jest to jedyna wieś w Polsce będąca siedzibą gminy miejsko-wiejskiej (na obszarze gminy znajduje się miasto Nowe Skalmierzyce).
Spis powszechny z dnia 6 grudnia 1960 r. • Wyniki wstępne (do użytku służbowego) • Ludność, mieszkania, budynki oraz gospodarstwa rolne • Województwo poznańskie / miasto Poznań, Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisowe, Warszawa, 1961 Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956. Brak numerów stron w książce
Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
Uchwała Nr 32/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu ostrowskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 26 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 4 grudnia 1954 r., Nr. 20, Poz. 100)
Uchwała Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Ostrowie Wlkp. z dnia 6 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 8 października 1954 r., Nr. 16, Poz. 79)
Uchwała Nr 19/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 28 września 1961 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie poznańskim w brzmieniu zatwierdzonym uchwałą Nr 435/61 Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zatwierdzenia uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu w przedmiocie zniesienia i utworzenia niektórych gromad (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 20 grudnia 1961 r., Nr. 12, Poz. 97)
Uchwała Nr 20/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 28 września 1961 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz zmiany siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 20 grudnia 1961 r., Nr. 12, Poz. 98)
Zarządzenie Nr 7/70 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 30 stycznia 1970 r. w sprawie szczegółowego określenia granic niektórych miast w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 20 lutego 1970 r., Nr. 2, Poz. 14)
Uchwała Nr XI/58/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 28 września 1971 r. w sprawie zniesienia, połączenia i utworzenia niektórych gromad w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 17 grudnia 1971 r., Nr. 15, Poz. 234). Wg Dziennika (§3), "uchwała wchodzi w życie po zatwierdzeniu jej przez Radę Ministrów z upływem dni 14 od daty ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu"; uchwała została ogłoszona 17 czerwca 1971, co oznacza że weszła w życie 31 grudnia 1971 (14 dni później).
Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971. Brak numerów stron w książce
