Rozella żółtawa

Rozella żółtawa^[4] (Platycercus venustus) – gatunek średniej wielkości ptaka z podrodziny dam (Loriinae) w obrębie rodziny papug wschodnich (Psittaculidae). Zamieszkuje północną Australię. Nie jest zagrożony.

Rozella żółtawa

Platycercus venustus[1]
(Kuhl, 1820)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugi wschodnie
Podrodzina	damy
Plemię	Platycercini
Rodzaj	Platycercus
Gatunek	rozella żółtawa
Synonimy
Psittacus venustus Kuhl, 1820[2] Platycercus vanustus (Kuhl, 1820)[2] Platycercus venustus melvillensis Mathews, 1912[2]
Podgatunki
P. v. venustus (Kuhl, 1820) P. v. hilli Mathews, 1910
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Systematyka

Rozella żółtawa została po raz pierwszy opisana jako Psittacus venustus przez niemieckiego przyrodnika Heinricha Kuhla w 1820 roku^[2][5]. Opis ten powstał na podstawie ilustracji Ferdinanda Bauera z okazu zebranego przez Roberta Browna w 1803 roku, podczas podróży wokół wybrzeży Australii dowodzonej przez angielskiego podróżnika i żeglarza Matthew Flindersa^[6]. Obecnie gatunek ten umieszczany jest w rodzaju Platycercus^[4][7].

IOC wyróżnia dwa podgatunki^[7]:

• P. v. venustus (Kuhl, 1820)
• P. v. hilli Mathews, 1910

Podgatunek melvillensis opisany w 1912 roku z Wyspy Melville’a przez Mathewsa^[8] nie jest uznawany^[7].

Morfologia

Głowa czarna z wyjątkiem białej dolnej części policzka i podbródka; dolna część grzbietu bladożółta; kuper czerwony; pokrycie karku i łopatek czarne z szerokimi bladożółtymi krawędziami dającymi mocny efekt łusek; krótsze pióra skrzydeł czarne, pióra środkowe niebieskoszare, a pozostałe pióra skrzydeł czarne z żółtym i niebieskoszarym obrzeżem; ogon brązowozielony centralnie, a pióra zewnętrzne ciemnoniebieskie, rozjaśniające się do białych końców. Samice są podobne do samców^[9].

Dorosłe osobniki mierzą 28 cm długości i ważą średnio 85 gramów^[9].

Zasięg występowania

Rozella żółtawa występuje w północnej Australii i na przybrzeżnych wyspach^[9]. Poszczególne podgatunki zamieszkują^[7]:

• P. v. venustus – północna część Terytorium Północnego do północno-zachodniego Queenslandu
• P. v. hilli – północno-wschodnia Australia Zachodnia i północno-zachodnie Terytorium Północne

Pożywienie

Głównie nasiona eukaliptusów, a także traw oraz nektar kwiatów^[9].

Rozmnażanie

Okres lęgowy: czerwiec – wrzesień.
Gniazdo: budowane z wiórów drzewnych umieszczanych w zagłębieniu wysoko na drzewie, najczęściej na eukaliptusie rosnącym blisko wybrzeża lub rzeki, jeziora.
Jaja: 2–4.
Wysiadywanie: około 19 dni^[9].

Status zagrożenia i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje rozellę żółtawą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako lokalnie pospolity. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny^[3]. Gatunek ten jest ujęty w II załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)^[10].

Przypisy

1. Platycercus venustus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
2. Northern Rosella Platycercus venustus (Kuhl, H 1820). Avibase – The World Bird Database. [dostęp 2022-11-17]. (ang.).
3. Platycercus venustus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
4. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Platycercini Selby, 1836 (Wersja: 2022-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-11-17].
5. H. Kuhl. Conspectus Psittacorum.... „Nova acta physico-medica Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Naturae Curiosum”. 10 (2), s. 52, 1820. (łac.).
6. Subspecies Platycercus (Violania) venustus venustus (Kuhl, 1820). [w:] Australian Biological Resources Study [on-line]. Australian Government. Department of the Agriculture, Water and the Environment. [dostęp 2022-11-18]. (ang.).
7. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-11-18]. (ang.).
8. G.M. Mathews. Additions and Corrections to my Reference List to the Birds of Australia. „Austral avian record”. 1 (2), s. 36, 1912. (ang.).
9. HBW 1997 ↓, s. 377.
10. Platycercus venustus. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2022-11-18]. (ang.).

Bibliografia

• Josep del Hoyo, Andrew Elliot, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Volume IV Sandgrouse to Cuckoos. Barcelona: Lynx Edicions, 1997. ISBN 84-87334-22-9.

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

Encyklopedie internetowe (takson):

• SNL: svarthetterosella

Identyfikatory zewnętrzne:

• GBIF: 2479323
• identyfikator iNaturalist: 18916
• ITIS: 554872
• NCBI: 471715
• CoL: 4JP8L