Rembieszyce

Rembieszyce – wieś sołecka^[5] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Małogoszcz^[3][6].

Integralne części wsi Rembieszyce^[3][6]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0249490	Borki	osada
0249478	Pałeczki	osada
0249484	Podwyspa	osada

Rembieszyce

wieś
Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Rembieszycach
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	jędrzejowski
Gmina	Małogoszcz
Liczba ludności (2019)	323[1]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	28-366[2]
Tablice rejestracyjne	TJE
SIMC	0249461[3]
Położenie na mapie Polski Rembieszyce
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Rembieszyce
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego Rembieszyce
Położenie na mapie gminy Małogoszcz Rembieszyce
50°45′28″N 20°17′52″E[4]

Historia

W średniowieczu Rembieszyce stanowiły uposażenie klasztoru cystersów w Jędrzejowie, któremu płacono dziesięcinę snopową i konopną. W XIV w. były siedliskiem rodu Odrowążów. Z Rembieszyc pochodził Mikołaj Odrowąż, który w 1447 r. został opatem klasztoru cystersów w Jędrzejowie. On też dokonał gruntownej przebudowy klasztoru i modernizacji kościoła w stylu gotyckim, zapraszając do prac najlepszych mistrzów m.in. Wita Stwosza^[7].

Na początku XVI w. łany kmiece w Rembieszycach należały do parafii złotnickiej i płaciły dziesięcinę plebanowi w Złotnikach. Połowa Rembieszyc w wieku XVI należała do Odrowążów Karsznickich, następnie Karsznickich. W 1691 r. właścicielem Rembieszyc był Jan Zabielski, w połowie XVIII w. Rembieszyce stanowiły własność Komornickich herbu Nałęcz a następnie Wasilewskich.

W 1798 r. Rembieszyce kupił Franciszek Wolski, który w latach 1798-1799 ufundował we wsi nowy kościół. W 1827 r. wieś licząca 22 domy i 140 mórg była jedną z najuboższych w powiecie jędrzejowskim^[7].

Od 1854 r. właścicielami majątku Rembieszyce byli Romuald Leon Kozłowski i jego żona Bronisława z Radziejowskich (ich grób znajduje się na cmentarzu w Złotnikach). 17 października 1856 r. w Rembieszycach urodziła się ich najstarsza córka Irena Kozłowska-Kosmowska, publicystka, działaczka społeczno-oświatowa a w 1859 r. najstarszy syn Stefan Kozłowski działacz rolniczy i społeczny, który w 1891 r. odziedziczył Rembieszyce. 6 czerwca 1892 r. w Rembieszycach urodził się najstarszy syn Stefana - Leon Kozłowski, późniejszy archeolog, profesor Uniwersytetu Lwowskiego, premier rządu RP w latach 1934–1935.

W 1877 r. powierzchnia folwarku, w skład którego wchodziły m.in. modrzewiowy dwór, 12 budynków, gorzelnia i stawy rybne, liczyła 490 mórg. Wieś liczyła w tym czasie 28 gospodarstw i 284 morgi^[7].

W latach 1895–1898 Rembieszyce należały do Włodzimierza Lubienieckiego, a w latach 1898–1906 do Romualda Kozłowskiego (brata Stefana) i Lucyny ze Strasburgerów. Opis Rembieszyc z przełomu XIX i XX wieku pozostawiła w swoich wspomnieniach córka Romualda, Zofia Kozłowska-Budkowa, profesor historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po roku 1906 właścicielami Rembieszyc byli m.in. Sucheccy i Bankiewiczowie^[7].

W 1910 r. włościanie wsi Rembieszyce i Złotniki ufundowali sukienkę do obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Tak zwana sukienka koralowa (na tle jedwabnym, wyszywana głównie koralami, a także nicią złotą, galonami i cekinami, o motywach wici roślinnej z drobnymi kwiatkami na sukience Dzieciątka, z krzyżykiem koralowym z XIX w. przy szyi Marii) eksponowana jest obecnie w Muzeum 600-lecia na Jasnej Górze^[7].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Zabytki

• Drewniany (modrzewiowy) kościół pw. św. Piotra i Pawła, wybudowany w latach 1798–1799 w stylu barokowym. W ołtarzu głównym znajduje się siedemnastowieczny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz wizerunek św. Stanisława z końca XVIII wieku. Wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.116 z 8.01.1957 i z 11.02.1967)^[8].

Znane osoby urodzone w Rembieszycach

• Irena W. Kosmowska – literatka, publicystka, działaczka społeczna i oświatowa
• Stefan Kozłowski – działacz społeczny i rolniczy, założyciel Towarzystwa Rolniczego Kieleckiego, właściciel majątku Przybysławice.
• Leon Kozłowski – polski archeolog i polityk, premier rządu II RP w latach 1934–1935.

Przypisy

1. Strona gminy. Informacje ogólne. Liczba mieszkańców w dniu 31-12-2019
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1077 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
3. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-03-26].
4. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 115249
5. Jednostki organizacyjne gminy Małogoszcz. Urząd Gminy Małogoszcz. [dostęp 2015-03-26].
6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-03-20].brak numeru strony
7. Borkiewicz i Linowski 1937 ↓, s. 171.
8. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 8 [dostęp 2015-10-15].

Bibliografia

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX
• Zofia Kozłowska-Budkowa, Wspomnienia z lat 1893-1923, Kraków 1986, maszynopis
• SewerynS. Borkiewicz SewerynS., LinowskiL. Linowski LinowskiL., Monografia historyczna i gospodarcza powiatu jędrzejowskiego, Kielce: nakładem Związku Ziemian w Jędrzejowie, 1937, s. 77 [dostęp 2015-03-26].

Linki zewnętrzne

• Współczesne widoki Rembieszyc. krystyna_lagierska.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-29)].