Nowotwory złośliwe krtani – najczęstsze nowotwory złośliwe w obrębie głowy i szyi. Po raku płuca są to częstsze nowotwory dróg oddechowych. W Polsce stanowią siódmy pod względem częstości występowania rodzaj nowotworów u mężczyzn (3,4% wszystkich nowotworów)[1]. Współczynnik zachorowań wynosi dla mężczyzn 12,1/100 000 a dla kobiet 1,6/100 000. Zachorowalność kobiet w stosunku do mężczyzn wynosi w Polsce w zależności od regionu od 1:9 do 1:5 i ma tendencję wzrostową. Szczyt zapadalności na nowotwory złośliwe krtani przypada na 6. i 7. dekadę życia. Umieralność na nowotwory krtani w Polsce rosła systematycznie od lat powojennych do lat 90. XX wieku. Na początku XXI wieku zaobserwowano powolny spadek zapadalności i umieralności[2].
Głównym czynnikiem etiologicznym nowotworów złośliwych krtani jest dym papierosowy[3] i etanol (alkohol etylowy), szczególnie wysokoprocentowy. Dodatkowo zwiększenie ryzyka niesie narażenie na opary kwasu chromowego, siarkowego, azotowego, lotne rozpuszczalniki, pył drzewny, węglowy, cementowy, metale ciężkie, azbest. Przypisuje się istotną rolę niedoborom pokarmowym, diecie ubogiej w witaminy A i C oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Za kancerogenną uznaje się wysokoprzetworzoną żywność ze szczególnym uwzględnieniem konserw mięsnych oraz wędzonych ryb.
Powodem zachorowania na ten nowotwór może też być wirus brodawczaka ludzkiego, zwłaszcza HPV-16[3]. Nie zostało to jednak jednoznacznie udowodnione.
ostatnio częstość występowania raka krtani u kobiet wzrasta
ostatnio wiek zachorowania na raka krtani obniża się
rzadki jest u ludzi do 20 roku życia (ok. 1,5% przypadków). Nieznane są uwarunkowania genetyczne powstania raka krtani, do rozwoju nowotworu predysponuje palenie tytoniu i spożywanie alkoholu.
Czynniki ryzyka
silny związek z nałogiem palenia tytoniu i nadużywaniem alkoholu.
T 1 – rak zajmuje jedną okolicę anatomiczną, dobra ruchomość fałdów głosowych
T 2 – rak zajmuje więcej niż jedno umiejscowienie nadgłośni lub głośni lub obszar poza nagłośnią: podstawa języka, dołek zajęzykowy, przyśrodkowa ściana zachyłek gruszkowaty, dobra ruchomość fałdów głosowych
T 4a – rak nacieka otoczenie szerząc się poza chrząstkę tarczowatą lub przechodzi do tkanek sąsiednich (np. tchawica, mięśnie głębokie języka, mięśnie przedkrtaniowe, tarczyca, przełyk)
EwaE.Osuch-WojcikiewiczEwaE. i inni, Association of Polymorphic Variants of miRNA Processing Genes with Larynx Cancer Risk in a Polish Population, „BioMed Research International”, 2015, 2015, DOI:10.1155/2015/298378, ISSN2314-6133, PMID:26688807, PMCID:PMC4673325 [dostęp 2017-09-06].
SusanneS.WiegandSusanneS., Evidence and evidence gaps of laryngeal cancer surgery, „GMS Current Topics in Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgery”, 15, 2016, DOI:10.3205/cto000130, ISSN1865-1011, PMID:28025603, PMCID:PMC5169076 [dostęp 2017-09-06].