Raja – rodzaj ryb chrzęstnoszkieletowych z rodziny rajowatych (Rajidae).
Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Zamknij
Do rodzaju należą gatunki występujące w wodach wschodniego i południowo-wschodniego Oceanu Atlantyckiego, południowo-zachodniego Oceanu Indyjskiego oraz południowo-wschodniego i północno-zachodniego Oceanu Spokojnego[11][12].
Długość ciała do 139 cm; masa ciała (największa opublikowana) do 18 kg[12].
Rodzaj zdefiniował w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz w dziesiątym wydaniu Systema Naturae, publikacji własnego autorstwa poświęconej systematyce zwierząt[13]. Gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) raja motyl (R. miraletus)[14].
Etymologia
- Raja: łac. raia ‘raja, płaszczka’[15].
- Cephaleutherus: gr. κεφαλη kephalē ‘głowa’[16]; ευθηρος eutheros ‘dobry łowca, dobra przynęta’[17]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cephaleutherus maculatus Rafinesque, 1810 (= Raja clavata Linnaeus, 1758).
- Platopterus: gr. πλατυς platus ‘szeroki’[18]; πτερον pteron ‘skrzydło, płetwa’[19].
- Dasybatus (Dasybatis): gr. δασυς dasus ‘kosmaty, chropowaty’[20]; βατoς batos lub βατις batis ‘płaska ryba, zwykle stosowana w odniesieniu do płaszczki lub rai’[21]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Raja clavata Linnaeus, 1758[22].
- Rajabutis: łac. raia ‘raja, płaszczka’[23]; gr. βατoς batos lub βατις batis ‘płaska ryba, zwykle stosowana w odniesieniu do płaszczki lub rai’[21]. Gatunek typowy: Raja mosaica Lacépède, 1802 (= Raja undulata Lacépède, 1802).
- Batis: gr. βατoς batos lub βατις batis ‘płaska ryba, zwykle stosowana w odniesieniu do płaszczki lub rai’[21]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (także monotypowe)): Raja radula Delaroche, 1809.
- Hieroptera: gr. ἱερος hieros ‘boski, święty’[24]; πτερον pteron ‘skrzydło, płetwa’[19]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (także monotypowe)): Hieroptera abredonensis Fleming, 1841 (= Raja clavata Linnaeus, 1758).
- Eleutherocephalus: gr. ελευθερος eleutheros ‘wolny’[25]; -κεφαλος -kephalos ‘-głowy’, od κεφαλη kephalē ‘głowa’[16].
- Perioptera: gr. περι peri ‘dookoła’[26]; πτερον pteron ‘skrzydło, płetwa’[19].
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[11]:
- Raja asterias Delaroche, 1809 – raja gwiaździsta[27]
- Raja brachyura Lafont, 1873 – raja białoplama[28]
- Raja clavata Linnaeus, 1758 – raja nabijana[28]
- Raja cyanoplax Koerber & Kast, 2023
- Raja herwigi Krefft, 1965
- Raja karagea Tanaka, 1927
- Raja maderensis Lowe, 1838 – raja maderska[27]
- Raja mauritaniensis White & Fricke, 2021
- Raja microocellata Montagu, 1818 – raja drobnooka[27]
- Raja miraletus Linnaeus, 1758 – raja motyl[28]
- Raja montagui Fowler, 1910 – raja nakrapiana[27]
- Raja ocellifera Regan, 1906
- Raja parva Last & Séret, 2016
- Raja polystigma Regan, 1923 – raja plamista[29]
- Raja radula Delaroche, 1809
- Raja straeleni Poll, 1951
- Raja undulata Lacépède, 1802 – raja bruzdowana[27]
Opisano również gatunki wymarłe[30]:
- Raja amphitrita Engelbrecht, Mörs, Reguero & Kriwet, 2019[31] (Antarktyda; eocen)
- Raja antiqua Agassiz, 1843[32]
- Raja borussica Noetling, 1885[33] (Europa)
- Raja farishi Case & Cappetta, 1997[34] (Ameryka Północna; kreda)
- Raja gentili Joleaud, 1912[35] (Europa; miocen)
- Raja harrisae Ward, 1984[36] (Europa; eocen)
- Raja holsatica Reinecke, Von Der Hocht & Gürs, 2008[37] (Europa; miocen)
- Raja louisi Cappetta, 1972[38] (Afryka; paleocen)
- Raja manitaria Engelbrecht, Mors, Reguero & Kriwet, 2019[39] (Antarktyda; eocen)
- Raja mccollumi Cicimurri & Knight, 2010[40] (Ameryka Północna; oligocen)
- Raja michauxi Adnet, 2006[41] (Europa; eocen)
- Raja olisiponensis (Jonet, 1968)[42] (Europa; miocen)
- Raja ornata Agassiz, 1843[32]
- Raja philippi Münster, 1846[43] (Europa; czwartorzęd)
- Raja suboxyrhynchus Lawley, 1876[44] (Europa; pliocen)
- Raja sudhakari Prasad & Cappetta, 1993[45] (Azja; kreda)
- Raja thiedei Reinecke, 2015[46] (Europa; oligocen)
Nowa nazwa dla Raja Linnaeus, 1758.
Niepoprawna późniejsza pisownia Dasybatus Blainville, 1816.
Prawdopodobnie nie użyty jako nazwa rodzajowa[5].
Nowa nazwa dla Cephaleutherus Rafinesque, 1810.
Nowa nazwa dla Hieroptera Fleming, 1841.
H.M.D. de Blainville: Vertébrës. Class V. Poissons. W: A.G. Desmarest, H.M.D. de Blainville, C. Prévost, A. Serville & L. Saint-Fargau (red. red.): Faune française, ou Histoire naturelle, générale et particulière des animaux qui se trouvent en France, constamment ou passagèrement, à la surface du sol, dans les eaux qui le baignent, et dans le littoral des mers qui le bornent. Paris: Plassan, 1820–1830, s. 12. (fr.).
D.S. Jordan: The genera of fishes. Cz. 2: From Agassiz to Bleeker, 1833-1858, twenty-six years, with the accepted type of each. A contribution to the stability of scientific nomenclature. Calif: Stanford University, 1919, s. 183, seria: Leland Stanford junior university publications. University nr 36. (ang.).
Index universalis. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 71, 136. (łac.).
R. Froese & D. Pauly: Raja. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-04-08]. (ang.).
C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 231. (łac.).
Pisces. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 13. (łac.).
E. Grabda, T. Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991, s. 1–172.
S. Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 1–663. ISBN 83-215-2103-7.
J. Reichholf, G. Steinbach, C. Militz: Wielka encyklopedia ryb: słodkowodne i morskie ryby Europy. W. Wiśniewolski (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7. Brak numerów stron w książce
G.R. Case & H. Cappetta. A new selachian fauna from the Late Maastrichtian of Texas (Upper Cretaceous/Navarro Group; Kemp Formation). „Münchner Geowissenschaftliche Abhandlungen Reihe A, Geologie und Paläontologie”. 34, s. 131–189, 1997. (ang.).
L. Joleaud. Géologie et paléontologie de la Plaine du Comtat et de ses abords. Description des terrains néogènes. „Montpellier, Imprimerie Montane, Sicardi et Valentin”. 2, s. 255–285, 1912. (fr.).
D.J. Ward. Additions to the fish fauna of the English Palaeogene. 5. A new species of Raja from the London Clay. „Tertiary Research”. 6 (2), s. 65–68, 1984. (ang.).
T. Reinecke, F. von der Hocht & K. Gürs. Die Elasmobranchier des Vierlandiums, Unteres Miozän, im Nordwestdeutschen Becken aus Bohrungen und glaziofluviatilen Geröllen („Holsteiner Gestein”) der Vierlande-Feinsande (Holstein) und der Kakert-Schichten (Niederrhein). „Palaeontos”. 14, s. 1–54, 2008. (niem.).
S. Adnet. Nouvelles faunes de sélaciens (Elasmobranchii, Neoselachii) de l'Éocène des Landes (Sud-Ouest, France). Implication dans les connaissances des communautés d’eaux profondes. „Palaeo Ichthyologica”. 10, s. 1–128, 2006. (fr.).
S. Jonet. Notes d’Ichthyologie miocène portugaise. V - Quelques Batoïdes. „Revista da Faculdade de Ciências da Universidade de Lisboa”. 15 (2), s. 233–258, 1968. (fr.).
- Ch.-L. Bonaparte. Selachorum tabula analytica. „Nuovi annali delle scienze naturali”. 2, s. 195-214, 1838. (wł.).
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).
- A. Engelbrecht, T. Mors, M.A. Reguero & J. Kriwet. Skates and rays (Elasmobranchii, Batomorphii) from the Eocene La Meseta and Submeseta formations, Seymour Island, Antarctica. „Historical Biology”. 31 (8), s. 1028–1044, 2019. DOI: 10.1080/08912963.2017.1417403. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne: