Puchar Ligi Angielskiej w piłce nożnej

Puchar Ligi Angielskiej (ang. EFL Cup, League Cup, obecnie Carabao Cup) – cykliczne piłkarskie rozgrywki pucharowe w Wielkiej Brytanii, utworzone w 1960 r. na podobieństwo Pucharu Anglii, w których mogą uczestniczyć wyłącznie angielskie i walijskie drużyny klubów Premier League oraz English Football League (92 zespoły klubowe). Organizatorem zmagań jest English Football League.

Puchar Ligi Angielskiej

Milk Cup, Littlewoods Challenge Cup, Rumbelows Cup, Coca-Cola Cup, Worthington Cup, League Cup, Carling Cup, Capital One Cup, EFL Cup, Carabao Cup (obecnie)

Trofeum za Puchar Ligi Angielskiej (2007)
Państwo	Anglia
Dyscyplina	Piłka nożna
Organizator rozgrywek	English Football League
Data założenia	1960
Rozgrywki
Liczba drużyn	92
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	Aston Villa (1961)
Obecny zwycięzca	Liverpool (2024)
Najwięcej zwycięstw	Liverpool (10)
Strona internetowa

Historia

Oryginalny pomysł na Puchar Ligi wyszedł od Stanleya Rousa, który postrzegał zawody jako pocieszenie dla klubów, które już odpadły z Pucharu Anglii. Jednak to nie Rous wdrożył te rozgrywki, ale sekretarz Football League Alan Hardaker, który początkowo zaproponował organizację turnieju jako sposób na nadrobienie przez kluby utraconych dochodów w związku ze zmniejszeniem liczby rozegranych meczów na czas reorganizacji ligi. Puchar Ligi został wprowadzony w sezonie 1960/61 specjalnie jako turniej w środku tygodnia, który zastąpił Southern Professional Floodlit Cup. Piłkarze Aston Villa F.C. zostali inauguracyjnymi zwycięzcami w sezonie 1960/61, w finale pokonując w dwumeczu 3:2 Rotherham United F.C.

Od sezonu 1981/82 rozgrywki przyjmują nazwę ich aktualnego sponsora tytularnego. Od edycji 2017/18 ich nazwa to Carabao Cup. Wcześniej marketingowe nazwy Pucharu Ligi Angielskiej brzmiały następująco^[1]:

• Milk Cup (1981/82 do 1985/86)
• Littlewoods Challenge Cup (1986/87 do 1989/90)
• Rumbelows Cup (1990/91 i 1991/92)
• Coca-Cola Cup (1992/93 do 1997/98)
• Worthington Cup (1998/99 do 2002/03)
• Carling Cup (od 2003/04 do 2011/12)
• Capital One Cup (od 2012/13 do 2015/16)
• EFL Cup (2016/17)
• Carabao Cup (od 2017/18)

Zwycięzca rozgrywek kwalifikuje się do Ligi Konferencji UEFA, jeśli wcześniej nie zakwalifikował się do żadnego z europejskich pucharów w inny sposób. Aktualnym zdobywcą trofeum jest Liverpool.

Od 1967 do 2001 mecz finałowy rozgrywany był na starym stadionie Wembley (w pierwszych sześciu edycjach zwycięzcę wyłaniano po rozegraniu dwumeczu). Kolejne mecze finałowe w wyniku przebudowy Wembley odbywały się na Millenium Stadium w Walii^[2]. Od 2008 finał wrócił do Anglii, na zbudowane od podstaw nowe Wembley^[3].

Format

Format rozgrywek był wiele razy zmieniany. Obecnie w Pucharze Ligi mogą uczestniczyć wszystkie 92 kluby Premier League i English Football League. Turniej składa się z 7 losowanych rund, zorganizowanych w taki sposób, aby do trzeciej rundy pozostało 32 drużyn (z wyjątkiem rozgrywek 1961/62). Mecze we wszystkich rundach są jednomeczowe, z wyjątkiem półfinałów, które od początku rozgrywek są dwumeczowe. Finał był dwumeczowy (mecz i rewanż) od 1961 do 1966 roku, ale od tamtej pory jest jednomeczowy. Pierwsza runda była dwumeczowa od sezonu 1975/76 do sezonu 2000/01, a druga runda była dwumeczowa od sezonu 1979/80 do sezonu 2000/01. Powtórki były rozgrywane w razie potrzeby do sezonu 1996/97, kiedy to wprowadzono rzuty karne w celu rozstrzygnięcia pierwszej powtórki.

Zwycięzcy i finaliści

Sezon K T Zwycięzca Wynik Finalista Data, miejsce Br. Król strzelców Uwagi Puchar Ligi Angielskiej w piłce nożnej (ang. EFL Cup) 1960/61     1 Aston Villa 0:2 Rotherham United 22.08.1961, Millmoor Ground, Rotherham, 12.226  ? ? 87 klubów 3:0 pd. 5.09.1961, Villa Park, Birmingham, 31.202 1961/62     1 Norwich City 3:0 Rochdale 26.04.1962, Spotland, Rochdale, 11.123  ? ? 82 kluby 1:0 1.05.1962, Carrow Road, Norwich, 19.708 1962/63     1 Birmingham City 3:1 Aston Villa 23.05.1963, St Andrew's Stadium, Birmingham, 31.850  ? ? 80 klubów 0:0 27.05.1963, Villa Park, Birmingham, 37.921 1963/64     1 Leicester City 1:1 Stoke City 15.04.1964, Victoria Ground, Stoke-on-Trent, 22.309  ? ? 82 kluby 3:2 22.04.1964, Filbert Street, Leicester, 25.372 1964/65     1 Chelsea 3:2 Leicester City 15.03.1965, Stamford Bridge, Londyn, 20.690  ? ? 82 kluby 0:0 5.04.1965, Filbert Street, Leicester, 26.958 1965/66     1 West Bromwich Albion 1:2 West Ham United 9.03.1966, Boleyn Ground, Londyn, 28.341  ? ? 83 kluby 4:1 23.03.1966, The Hawthorns, West Bromwich, 31.925 1966/67     1 Queens Park Rangers 3:2 West Bromwich Albion 4.03.1967, Wembley, Londyn, 97.925  ? ? 90 klubów 1967/68     1 Leeds United 1:0 Arsenal 2.03.1968, Wembley, Londyn, 97.887  ? ? 90 klubów 1968/69     1 Swindon Town 3:1 pd. Arsenal 15.03.1969, Wembley, Londyn, 98.189  ? ? 91 klub 1969/70     1 Manchester City 2:1 pd. West Bromwich Albion 7.03.1970, Wembley, Londyn, 97.963  ? ? 92 kluby 1970/71     1 Tottenham Hotspur 2:0 Aston Villa 27.02.1971, Wembley, Londyn, 100.000  ? ? 91 klub 1971/72     1 Stoke City 2:1 Chelsea 4.03.1972, Wembley, Londyn, 100.000  ? ? 92 kluby 1972/73     2 Tottenham Hotspur 1:0 Norwich City 3.03.1973, Wembley, Londyn, 100.000  ? ? 92 kluby 1973/74     1 Wolverhampton Wanderers 2:1 Manchester City 2.03.1974, Wembley, Londyn, 97.886  ? ? 92 kluby 1974/75     2 Aston Villa 1:0 Norwich City 1.03.1975, Wembley, Londyn, 95.946  ? ? 92 kluby 1975/76     2 Manchester City 2:1 Newcastle United 28.02.1976, Wembley, Londyn, 100.000  ? ? 92 kluby 1976/77     3 Aston Villa 0:0 pd. Everton 12.03.1977, Wembley, Londyn, 100.000  ? ? 92 kluby 1:1 pd. (powt.) 16.03.1977, Hillsborough Stadium, Sheffield, 55.000 3:2 pd. (2 powt.) 13.04.1977, Old Trafford, Manchester, 54.749 1977/78     1 Nottingham Forest 0:0 pd. Liverpool 18.03.1978, Wembley, Londyn, 100.000  ? ? 92 kluby 1:0 (powt.) 22.03.1978, Old Trafford, Manchester, 54.375 1978/79     2 Nottingham Forest 3:2 Southampton 17.03.1979, Wembley, Londyn, 100.000  ? ? 92 kluby 1979/80     2 Wolverhampton Wanderers 1:0 Nottingham Forest 15.03.1980, Wembley, Londyn, 96.527  ? ? 92 kluby 1980/81     1 Liverpool 1:1 pd. West Ham United 14.03.1981, Wembley, Londyn, 100.000  ? ? 92 kluby 2:1 (powt.) 1.04.1981, Villa Park, Birmingham, 36.693 1981/82     2 Liverpool 3:1 pd. Tottenham Hotspur 13.03.1982, Wembley, Londyn, 100.000  ? ? 92 kluby 1982/83     3 Liverpool 2:1 pd. Manchester United 26.03.1983, Wembley, Londyn, 99.034  ? ? 92 kluby 1983/84     4 Liverpool 0:0 pd. Everton 25.03.1984, Wembley, Londyn, 100.000  ? ? 92 kluby 1:0 Everton 1984/85     2 Norwich City 1:0 Sunderland 24.03.1985, Wembley, Londyn, 100.000  ? ? 92 kluby 1985/86     1 Oxford United 3:0 Queens Park Rangers 20.04.1986, Wembley, Londyn, 90.396 5 John Aldridge 92 kluby 1986/87     1 Arsenal 2:1 Liverpool 5.04.1987, Wembley, Londyn, 96.000 12 Clive Allen 92 kluby 1987/88     1 Luton Town 3:2 Arsenal 24.04.1988, Wembley, Londyn, 95.732 5 Brian McClair 92 kluby 1988/89     3 Nottingham Forest 3:1 Luton Town 9.04.1989, Wembley, Londyn, 76.130 6 David Platt 92 kluby 1989/90     4 Nottingham Forest 1:0 Oldham Athletic 29.04.1990, Wembley, Londyn, 74.343 10 Andy Ritchie 92 kluby 1990/91     1 Sheffield Wednesday 1:0 Manchester United 21.04.1991, Wembley, Londyn, 77.612 6 Paul Gascoigne, Mark Hughes 92 kluby 1991/92     1 Manchester United 1:0 Nottingham Forest 12.04.1992, Wembley, Londyn, 76.810 6 Dean Holdsworth 93 kluby 1992/93     2 Arsenal 2:1 Sheffield Wednesday 18.04.1993, Wembley, Londyn, 74.007 5 Ian Wright 92 kluby 1993/94     4 Aston Villa 3:1 Manchester United 27.03.1994, Wembley, Londyn, 77.231 6 Dalian Atkinson, Ian Wright 92 kluby 1994/95     5 Liverpool 2:1 Bolton Wanderers 2.04.1995, Wembley, Londyn, 75.595 9 Jan Åge Fjørtoft 92 kluby 1995/96     5 Aston Villa 3:0 Leeds United 24.03.1996, Wembley, Londyn, 77.065 7 Ian Wright 92 kluby 1996/97     2 Leicester City 1:1 pd. Middlesbrough 6.04.1997, Wembley, Londyn, 76.757 9 Fabrizio Ravanelli 92 kluby 1:0 pd. (powt.) 16.04.1997, Hillsborough Stadium, Sheffield, 39.428 1997/98     2 Chelsea 2:0 pd. Middlesbrough 29.03.1998, Wembley, Londyn, 77.698 6 John Hartson, Joey Beauchamp 92 kluby 1998/99     3 Tottenham Hotspur 1:0 Leicester City 21.03.1999, Wembley, Londyn, 77.892 6 Gianluca Vialli 92 kluby 1999/00     3 Leicester City 2:1 Tranmere Rovers 27.02.2000, Wembley, Londyn, 74.313 8 David Kelly 92 kluby 2000/01     6 Liverpool 1:1 pd. (k. 5:4) Birmingham City 25.02.2001, Millennium Stadium, Cardiff, 73.500 6 Robbie Fowler 92 kluby 2001/02     1 Blackburn Rovers 2:1 Tottenham Hotspur 24.02.2002, Millennium Stadium, Cardiff, 72.500 6 Matt Jansen 92 kluby 2002/03     7 Liverpool 2:0 Manchester United 2.03.2003, Millennium Stadium, Cardiff, 74.500 5 Nathan Ellington 92 kluby 2003/04     1 Middlesbrough 2:1 Bolton Wanderers 29.02.2004, Millennium Stadium, Cardiff, 72.634 7 Juan Pablo Ángel 92 kluby 2004/05     3 Chelsea 3:2 pd. Liverpool 27.02.2005, Millennium Stadium, Cardiff, 78.000 5 Jermain Defoe 92 kluby 2005/06     2 Manchester United 4:0 Wigan Athletic 26.02.2006, Millennium Stadium, Cardiff, 66.866 6 Louis Saha 92 kluby 2006/07     4 Chelsea 2:1 Arsenal 25.02.2007, Millennium Stadium, Cardiff, 70.073 6 Jermaine Easter, Júlio Baptista 92 kluby 2007/08     4 Tottenham Hotspur 2:1 pd. Chelsea 24.02.2008, Stadion Wembley, Londyn, 87.660 4 Frank Lampard, Michael Mifsud, Eduardo 92 kluby 2008/09     3 Manchester United 0:0 pd. (k. 4:1) Tottenham Hotspur 1.03.2009, Stadion Wembley, Londyn, 88.217 6 Nathan Ellington, Roman Pawluczenko, Carlos Tévez 92 kluby 2009/10     4 Manchester United 2:1 Aston Villa 28.02.2010, Stadion Wembley, Londyn, 88.596 6 Carlos Tévez 92 kluby 2010/11     2 Birmingham City 2:1 Arsenal 27.02.2011, Stadion Wembley, Londyn, 88.851 4 Carlton Cole, Scott Sinclair 92 kluby 2011/12     8 Liverpool 2:2 pd. (k. 3:2) Cardiff City 26.02.2012, Stadion Wembley, Londyn, 89.044 5 Jay Rodriguez 92 kluby 2012/13     1 Swansea City 5:0 Bradford City 24.02.2013, Stadion Wembley, Londyn, 82.597 5 Theo Walcott 92 kluby 2013/14     3 Manchester City 3:1 Sunderland 2.03.2014, Stadion Wembley, Londyn, 84.697 6 Edin Džeko, Álvaro Negredo 92 kluby 2014/15     5 Chelsea 2:0 Tottenham Hotspur 1.03.2015, Stadion Wembley, Londyn, 89.294 6 Benik Afobe 92 kluby 2015/16     4 Manchester City 1:1 pd. (k. 3:1) Liverpool 28.02.2016, Stadion Wembley, Londyn, 86.206 5 Kevin De Bruyne 92 kluby 2016/17     5 Manchester United 3:2 Southampton 26.02.2017, Stadion Wembley, Londyn, 85.264 4 Zlatan Ibrahimović, Daniel Sturridge 92 kluby 2017/18     5 Manchester City 3:0 Arsenal 25.02.2018, Stadion Wembley, Londyn, 85.671 4 Josh Murphy, Samuel Sáiz, Islam Slimani 92 kluby 2018/19     6 Manchester City 0:0 pd. (k. 4:3) Chelsea 24.02.2019, Stadion Wembley, Londyn, 81.775 5 Gabriel Jesus 92 kluby 2019/20     7 Manchester City 2:1 Aston Villa 1.03.2020, Stadion Wembley, Londyn, 82.145 5 Liam Boyce 92 kluby 2020/21     8 Manchester City 1:0 Tottenham Hotspur 25.04.2021, Stadion Wembley, Londyn, 7.773 4 Tristan Abrahams, Sébastien Haller 92 kluby 2021/22     9 Liverpool 0:0 pd. (k. 11:10) Chelsea 27.02.2022, Stadion Wembley, Londyn, 85.512 5 Marcus Forss, Eddie Nketiah 92 kluby 2022/23     6 Manchester United 2:0 Newcastle United 26.02.2023, Stadion Wembley, Londyn, 87.306 6 Marcus Rashford 92 kluby 2023/24     10 Liverpool 1:0 pd. Chelsea 25.02.2024, Stadion Wembley, Londyn, 88.868 5 Morgan Rogers 92 kluby

Uwagi:

• wytłuszczono i kursywą oznaczone zespoły, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar kraju (dublet),
• wytłuszczono zespoły, które zdobyły mistrzostwo kraju,
• kursywą oznaczone zespoły, które nie występowały w najwyższej lidze w danym sezonie.

Statystyka

Klasyfikacja według klubów

W dotychczasowej historii finałów o Puchar Ligi Angielskiej na podium oficjalnie stawało w sumie 36 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Liverpool F.C., który zdobył trofeum 10 razy.

Stan na 25.02.2024 r.

Lp.	Klub	Zdobywca	Finalista	Zwycięskie sezony	Przegrane finały
1.	Liverpool	10	4	1981, 1982, 1983, 1984, 1995, 2001, 2003, 2012, 2022, 2024	1978, 1987, 2005, 2016
2.	Manchester City	8	1	1970, 1976, 2014, 2016, 2018, 2019, 2020, 2021	1974
3.	Manchester United	6	4	1992, 2006, 2009, 2010, 2017, 2023	1983, 1991, 1994, 2003
4.	Chelsea	5	5	1965, 1998, 2005, 2007, 2015	1972, 2008, 2019, 2022, 2024
5.	Aston Villa	5	4	1961, 1975, 1977, 1994, 1996	1963, 1971, 2010, 2020
6.	Tottenham Hotspur	4	5	1971, 1973, 1999, 2008	1982, 2002, 2009, 2015, 2021
7.	Nottingham Forest	4	2	1978, 1979, 1989, 1990	1980, 1992
8.	Leicester City	3	2	1964, 1997, 2000	1965, 1999
9.	Arsenal	2	6	1987, 1993	1968, 1969, 1988, 2007, 2011, 2018
10.	Norwich City	2	2	1962, 1985	1973, 1975
11.	Birmingham City	2	1	1963, 2011	2001
12.	Wolverhampton Wanderers	2	0	1974, 1980
13.	West Bromwich Albion	1	2	1966	1967, 1970
	Middlesbrough	1	2	2004	1997, 1998
15.	Queens Park Rangers	1	1	1967	1986
	Leeds United	1	1	1968	1996
	Stoke City	1	1	1972	1964
	Luton Town	1	1	1988	1989
	Sheffield Wednesday	1	1	1991	1993
20.	Swindon Town	1	0	1969
	Oxford United	1	0	1986
	Blackburn Rovers	1	0	2002
	Swansea City	1	0	2013
24.	West Ham United	0	2		1966, 1981
	Everton	0	2		1977, 1984
	Southampton	0	2		1979, 2017
	Sunderland	0	2		1985, 2014
	Bolton Wanderers	0	2		1995, 2004
	Newcastle United	0	2		1976, 2023
30.	Rotherham United	0	1		1961
	Rochdale	0	1		1962
	Oldham Athletic	0	1		1990
	Tranmere Rovers	0	1		2000
	Wigan Athletic	0	1		2006
	Cardiff City	0	1		2012
	Bradford City	0	1		2013

Klasyfikacja według miast

Stan na 25.02.2024.

Miasto	Liczba tytułów	Kluby
Manchester	14	Manchester City (8), Manchester United (6)
Londyn	12	Chelsea (5), Tottenham Hotspur (4), Arsenal (2), Queens Park Rangers (1)
Liverpool	10	Liverpool (10)
Birmingham	7	Aston Villa (5), Birmingham City (2)
Nottingham	4	Nottingham Forest (4)
Leicester	3	Leicester City (3)
Norwich	2	Norwich City (2)
Wolverhampton		Wolverhampton Wanderers (2)
Blackburn	1	Blackburn Rovers (1)
Leeds		Leeds United (1)
Luton		Luton Town (1)
Middlesbrough		Middlesbrough (1)
Oxford		Oxford United (1)
Sheffield		Sheffield Wednesday (1)
Stoke-on-Trent		Stoke City (1)
Swansea		Swansea City (1)
Swindon		Swindon Town (1)
West Bromwich		West Bromwich Albion (1)

Prawa transmisyjne w Polsce

W latach 2015–2022 rozgrywki nadawane były na kanałach należących do nadawcy Eleven Sports. Od 2022 do 2028 roku prawa do transmisji turnieju posiada platforma streamingowa Viaplay Polska. Przed 2015 puchar nie był nadawany w Polsce^[4][5].

Zobacz też

• Puchar Anglii w piłce nożnej
• Tarcza Wspólnoty
• System ligowy piłki nożnej w Anglii

Przypisy

1. History of the League Cup. The Football League. [dostęp 2011-12-17]. (ang.).
2. History of the Millenium Stadium. millenniumstadium.com. [dostęp 2011-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 czerwca 2011)]. (ang.).
3. Tottenham History. oleole.com. [dostęp 2011-12-17]. (ang.).
4. Viaplay przejmuje po Eleven Sports transmisje Pucharu Ligi Angielskiej i Championship [online], www.wirtualnemedia.pl [dostęp 2023-02-02] (pol.).
5. Viaplay z prawami do transmisji Championship i Carabao Cup [online], SATKurier.pl [dostęp 2023-02-02].

Bibliografia

• Oficjalna strona EFL Cup
• Oficjalna strona Angielskiego Związku Piłki Nożnej (ang.)
• Puchar Ligi, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2023-02-25].
• EFL Cup, [w:] baza Transfermarkt (trofeum) [dostęp 2023-02-25].
• Lista meczów na stronie RSSSF (ang.)