Loading AI tools
1. poziom rozgrywek ligowych w piłce nożnej na Ukrainie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ukraińska Premier-liha (ukr. Прем'єр-ліга) – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich na Ukrainie, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 1992 roku i zarządzana przez Ukraińską Piłkarską Premier-lihę (UFPL), a wcześniej Ukraiński Związek Piłki Nożnej (FFU). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i przeznaczone są dla 16 najlepszych krajowych klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje Mistrzem Ukrainy, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do Perszej lihi (II ligi ukraińskiej).
 | |
 2023/2024 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia | |
| Założyciel | |
| Poprzednia nazwa |
Wyszcza Liha (1992–2008) |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
16 |
| Zwycięzca |
Mistrz Ukrainy |
| Niższy poziom ligowy | |
| Puchary | |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca |
Tawrija Symferopol |
| Obecny zwycięzca |
Szachtar Donieck (2023/2024) |
| Najwięcej zwycięstw |
Dynamo Kijów (16) |
| Strona internetowa | |
Po uzyskaniu niepodległości w 1991 roku Ukraina zaczęła organizować własne rozgrywki piłkarskie (wcześniej zespoły ukraińskie występowały w mistrzostwach ZSRR). Pierwszy niepełny sezon ukraińskiej ekstraklasy rozegrano wiosną 1992 roku, kiedy to 20 zespołów podzielono na dwie grupy, w których walczono systemem dwurundowym. Zwycięzcy obydwu grup spotkali się w meczu finałowym o pierwsze, po odzyskaniu niepodległości, mistrzostwo Ukrainy. Dość niespodziewanie wygrał zwycięzca grupy A Tawrija Symferopol, która pokonała utytułowane Dynamo Kijów 1:0. W meczu o 3. miejsce Dnipro Dniepropetrowsk wygrał z Szachtarem Donieck 3:2. Od sezonu 1992/93 liga gra systemem jesień – wiosna, od sezonu 1996/97 w lidze dominują dwa zespoły Dynamo Kijów i Szachtar Donieck, które na przemian zdobywają mistrzostwo i wicemistrzostwo kraju. Do 2008 roku liga nazywała się Wyższa Liga (ukr. Вища ліга). W 2009 została założona Ukraińska Premier-liha. 6 lipca 2009 roku Premier-liha została zlikwidowana. Zdecydował o tym sąd administracyjny w Kijowie. Powodem była niezgodność organizacyjno-prawna rozgrywek z ukraińskim prawem[1]. Rozwiązaniem problemu było „przerejestrowanie” rozgrywek już według norm ukraińskiego prawa.
Od sezonu 2014/2015 liga liczyła 14 zespołów. Od sezonu 2016/17 liczy 12 zespołów. W sezonie 2020/2021 liga wróciła do 14 zespołów, a w 2021/2022 do 16 uczestników.
Sezon 2021/2022 został zakończony na nadzwyczajnym walnym zgromadzeniu Premier-lihi 26 kwietnia 2022 z powodu rosyjskiej inwazji na Ukrainę[2]. Liga zdecydowała, że nie przyzna tytułu mistrzowskiego, ponieważ sezon zakończył się przedwcześnie, ale ligowa pozycja klubu zostanie wykorzystana do określenia kwalifikacji do europejskich pucharów.
Obecny format ligi zakładający brak podziału na grupy obowiązuje od sezonu 1992/93.
Rozgrywki składają się z 26 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami systemem kołowym. Każda para drużyn rozgrywa ze sobą dwa mecze – jeden w roli gospodarza, drugi jako goście. Po dwóch rundach rozgrywek zespoły z miejsc 1-6 przystąpiły do walki w trzeciej rundzie o mistrzostwo i europejskie puchary. Zespoły z miejsc 7-12 walczyły w trzeciej rundzie o utrzymanie. Pierwsza szóstka rozgrywa ze sobą mecze – u siebie oraz na wyjeździe. Dolna szóstka również rozgrywa ze sobą mecze – u siebie oraz na wyjeździe. Od sezonu 2020/2021 w lidze występuje 16 zespołów. W przeszłości liczba ta wynosiła od 12 do 20. Drużyna zwycięska za wygrany mecz otrzymuje 3 punkty (do sezonu 1993/94 2 punkty), 1 za remis oraz 0 za porażkę.
Zajęcie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu Mistrzów Ukrainy w piłce nożnej. Mistrz Ukrainy zdobywa prawo gry w Lidze Mistrzów UEFA. Druga drużyna zdobywa prawo uczestniczenia w eliminacjach do Ligi Mistrzów. Trzecia oraz czwarta drużyna zdobywają możliwość gry w Lidze Europy UEFA. Również zwycięzca Pucharu Ukrainy startuje w fazie grupowej Lidze Europy lub, w przypadku, w którym zdobywca krajowego pucharu zajmie miejsce w pierwszej dwójce – możliwość gry w eliminacjach do Ligi Europy otrzymuje również piąta drużyna klasyfikacji końcowej. Zajęcie 2 ostatnich miejsc wiąże się ze spadkiem drużyn do Pierwszej ligi.
W przypadku zdobycia tej samej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest na podstawie wyniku dwumeczu pomiędzy drużynami, w następnej kolejności, w przypadku remisu – na podstawie różnicy bramek w pojedynku bezpośrednim, następnie na podstawie ogólnego bilansu bramkowego osiągniętego w sezonie, większej liczby bramek zdobytych oraz w ostateczności za pomocą losowania.
| Uczestnicy poprzedniej edycji | |||
|---|---|---|---|
| SZA | Szachtar Donieck | Donieck | 1 |
| DKV | Dynamo Kijów | Kijów | 2 |
| DN1 | SK Dnipro-1 | Dniepr | 3 |
| ZOR | Zoria Ługańsk | Ługańsk | 4 |
| WOR | Worskła Połtawa | Połtawa | 5 |
| OLE | FK Ołeksandrija | Aleksandria | 6 |
| KOL | Kołos Kowaliwka | Kowaliwka | 8 |
| WER | Weres | Równe | 9 |
| M25 | Metalist 1925 Charków | Charków | 10 |
| RUX | Ruch Lwów | Lwów | 11 |
| LWÓ | FK Lwów | Lwów | 12 |
| CZO | Czornomoreć Odessa | Odessa | 13 |
| INH | Inhułeć Petrowe | Petrowe | 14 |
| MYN | FK Mynaj | Mynaj | 15 |
 Spadek z Premier-lihi 2021/22 | |||
| DES | Desna Czernihów | Czernihów | 7 |
| MAR | FK Mariupol | Mariupol | 16 |
 Awans z Perszej lihi 2021/22 | |||
| MET | Metalist Charków | Charków | 1 |
| KRY | Krywbas Krzywy Róg | Krzywy Róg | 2 |
|
Oznaczenia:
| |||
Mistrzostwo Ukrainy zostało do tej pory zdobyte przez 3 różne drużyny. Stan na 11 maja 2024.
| Lp. | Klub | Miejsca na podium | Zwycięskie sezony | ||
|---|---|---|---|---|---|
 |
 |
 | |||
| 1. | Dynamo Kijów | 16 | 12 | 1 | 1992/93, 1993/94, 1994/95, 1995/96, 1996/97, 1997/98, 1998/99, 1999/00, 2000/01, 2002/03, 2003/04, 2006/07, 2008/09, 2014/15, 2015/16, 2020/21 |
| 2. | Szachtar Donieck | 15 | 13 | 0 | 2001/02, 2004/05, 2005/06, 2007/08, 2009/10, 2010/11, 2011/12, 2012/13, 2013/14, 2016/17, 2017/18, 2018/19, 2019/20, 2022/23, 2023/24 |
| 3. | Tawrija Symferopol | 1 | 0 | 0 | 1992 |
| 4. | Dnipro Dniepropetrowsk | 0 | 2 | 7 | |
| 5. | Czornomoreć Odessa | 0 | 2 | 3 | |
| 6. | Metalist Charków | 0 | 1 | 6 | |
| 7. | SK Dnipro-1 | 0 | 1 | 0 | |
| 8. | Zoria Ługańsk | 0 | 0 | 4 | |
| 9. | Metałurh Donieck | 0 | 0 | 3 | |
| 10. | Krywbas Krzywy Róg | 0 | 0 | 2 | |
| Worskła Połtawa | 0 | 0 | 2 | ||
| 12. | FK Ołeksandrija | 0 | 0 | 1 | |
| Karpaty Lwów | 0 | 0 | 1 | ||
Stan na 10 maja 2021[3]
| Poz. | Imię i nazwisko piłkarza | Liczba goli | Liczba gier | Bramkostrzelność |
|---|---|---|---|---|
| 1 |  / Maksim Shatskix |
124 | 341 | 0,38 |
| 2 | Serhij Rebrow |
123 | 261 | 0,47 |
| 3 | Jewhen Sełezniow |
116 | 240 | 0,48 |
| 4 | Andrij Worobiej |
105 | 315 | 0,33 |
| 5 | / Júnior Moraes |
102 | 187 | 0,55 |
| 6 | Andrij Jarmołenko |
99 | 207 | 0,43 |
| 7 | Ołeksandr Hajdasz |
95 | 258 | 0,37 |
| 8 | Ołeksandr Hładky |
93 | 317 | 0,29 |
| 9 | / Marko Dević |
90 | 219 | 0,41 |
| 10 | Serhij Mizin |
90 | 342 | 0,26 |
Dla piłkarzy, którzy strzelili w lidze ponad 100 bramek został założony Klub 100 (Klub Serhija Rebrowa). Liczbę ponad 100 jako pierwszy przekroczył Serhij Rebrow. Oprócz Klubu Serhija Rebrowa istnieje również Klub Tymerłana Husejnowa[4] – dla piłkarzy, którzy strzelili minimum 100 goli w rozgrywkach Mistrzostw i Pucharu Ukrainy, europejskich Pucharów oraz oficjalnych i towarzyskich meczach narodowej reprezentacji[5].
Stan na 27 listopada 2016[3]
| Poz. | Imię i nazwisko piłkarza | Liczba gier | Pozycja |
|---|---|---|---|
| 1 | Ołeksandr Szowkowski |
426 | bramkarz |
| 2 | Ołeh Szełajew |
412 | pomocnik |
| 3 | Ołeksandr Czyżewski |
401 | obrońca |
| 4 | Ołeksandr Horiainow |
391 | bramkarz |
| 5 | Wiaczesław Czeczer |
378 | obrońca |
| 6 | Serhij Nazarenko |
373 | pomocnik |
| 7 | Serhij Szyszczenko |
363 | napastnik/pomocnik |
| 8 | Rusłan Kostyszyn |
359 | napastnik/pomocnik |
| 9 | Rusłan Rotań |
357 | pomocnik |
| 10 | Serhij Zakarluka |
356 | pomocnik |
Dla piłkarzy, którzy rozegrali w lidze ponad 300 gier został założony Klub 300 (Klub Ołeksandra Czyżewskiego). Liczbę ponad 300 jako pierwszy przekroczył Ołeksandr Czyżewski.
Stan na 16 maja 2016
| Poz. | Imię i nazwisko trenera | Klub(y) |  |
 |
 |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Mircea Lucescu |
Szachtar | 8 | 4 | – |
| 2 | Walery Łobanowski† |
Dynamo | 5 | 1 | – |
| 3 | Jożef Sabo |
Dynamo | 2 | 1 | – |
| 4 | Ołeksij Mychajłyczenko |
Dynamo | 2 | – | – |
| Serhij Rebrow |
Dynamo | 2 | – | – | |
| 6 |  Jurij Siomin |
Dynamo | 1 | 3 | – |
| 7 | Mykoła Pawłow |
Dynamo(1) Dnipro |
1 | 1 | 1 |
| 8 | Anatolij Demjanenko |
Dynamo | 1 | 1 | – |
| 9 | Anatolij Zajajew† |
Tawrija | 1 | – | – |
| Mychajło Fomenko |
Dynamo | 1 | – | – | |
 Nevio Scala |
Szachtar | 1 | – | – |
Stan na 16 maja 2016[6]
| Poz. | Imię i nazwisko trenera | Liczba gier |
|---|---|---|
| 1 | Myron Markewycz |
620 |
| 2 | Mykoła Pawłow |
546 |
| 3 | Mircea Lucescu |
355 |
| 4 | Witalij Kwarciany |
308 |
| 5 | Wałerij Jaremczenko |
297 |
| 6 | Mychajło Fomenko |
294 |
| 7 | Ołeh Taran |
273 |
| 8 | Semen Altman |
249 |
| 9 | Wjaczesław Hrozny |
214 |
| 10 | Ołeksandr Iszczenko |
204 |
Stan na 29 listopada 2016[7]
| Poz. | Imię i nazwisko arbitra | Miasto | Liczba gier |
|---|---|---|---|
| 1 | Serhij Szebek | Kijów | 226 |
| 2 | Witalij Hodulan | Odessa | 202 |
| 3 | Wasyl Melnyczuk | Symferopol | 190 |
| 4 | Ihor Iszczenko | Chmielnicki / Kijów | 187 |
| 5 | Ihor Jarmenczuk | Kijów | 176 |
| 6 | Andrij Szandor | Lwów | 150 |
| 7 | Wałerij Onufer | Użhorod | 141 |
| 8 | Serhij Tatulan | Kijów | 137 |
| 9 | Serhij Dziuba | Kijów | 136 |
| 10 | Anatolij Żosan | Chersoń | 134 |
| Ihor Chiblin | Chmielnicki |
Plebiscyt Premier-lihi – coroczny plebiscyt organizowany od 2009 przez Ukraińską Piłkarską Premier-lihę oraz witrynę UA-Football. Początkowo plebiscyt przeprowadzano w pięciu kategoriach: Najlepszy Piłkarz, Najlepszy Strzelec, Najlepszy Trener, Najlepszy Arbiter i Drużyna Fair Play[8], w 2010 pojawiła się kategoria Najlepszy Bramkarz[9], w 2011 Najlepszy Młody Piłkarz[10].
Darijo Srna (Szachtar Donieck) Darijo Srna (Szachtar Donieck) Willian (Szachtar Donieck) Andrij Jarmołenko (Dynamo Kijów) Marlos (Szachtar Donieck) Ołeksandr Kowpak (Tawrija Symferopol) Artem Miłewski (Dynamo Kijów) Jewhen Sełezniow (Dnipro Dniepropetrowsk) Maicon Pereira de Oliveira (Wołyń Łuck) / Jewhen Sełezniow (Szachtar Donieck)
Henrich Mychitarian (Szachtar Donieck) Luiz Adriano (Szachtar Donieck) Alex Teixeira (Szachtar Donieck) / Eric Bicfalvi (Wołyń Łuck) Alex Teixeira (Szachtar Donieck) Andrij Jarmołenko (Dynamo Kijów)
Facundo Ferreyra (Szachtar Donieck) Júnior Moraes (Szachtar Donieck) Júnior Moraes (Szachtar Donieck) Mircea Lucescu (Szachtar Donieck) Mircea Lucescu (Szachtar Donieck) Mircea Lucescu (Szachtar Donieck) Mircea Lucescu (Szachtar Donieck) Mircea Lucescu (Szachtar Donieck) Mircea Lucescu (Szachtar Donieck) Mircea Lucescu (Szachtar Donieck) Mircea Lucescu (Szachtar Donieck)
Paulo Fonseca (Szachtar Donieck) Paulo Fonseca (Szachtar Donieck) Andrij Szandor (Lwów) Wiktor Szwecow (Odessa) Wiktor Szwecow (Odessa) Anatolij Abduła (Charków) Andrij Piatow (Szachtar Donieck) Ołeksandr Szowkowski (Dynamo Kijów) Andrij Piatow (Szachtar Donieck) Jewhen Konoplanka (Dnipro Dniepropetrowsk) Artem Dowbyk (Dnipro Dniepropetrowsk) Anatolij Muszczynka (Karpaty Lwów) Ołeh Matwiejew (Szachtar Donieck) Serhij Konowałow (Dnipro Dniepropetrowsk) Wołodymyr Mozoluk (Wołyń Łuck) Serhij Rebrow (Dynamo Kijów) Andrij Hołowko (Worskła Połtawa) Ołeksandr Hołowko (Dynamo Kijów) Ołeksandr Rykun (Illicziweć Mariupol) Maksim Shatskix (Dynamo Kijów) Serhij Nazarenko (Dnipro Dniepropetrowsk) Rusłan Rotań (Dnipro Dniepropetrowsk) Andrij Szewczenko (Dynamo Kijów) Luiz Adriano (Szachtar Donieck)[11].Początkowo nie była zbyt wysoka. W latach 1992–1998 wynosiła 5500-6000 widzów na mecz. Spowodowane to było przede wszystkim opustoszeniem trybun Dynama Kijów, na które w latach 80. chodziło przeciętnie 50–60 tys. widzów, a po 1992 r. ok. 4000-5000. Od 1998 r. liczba widzów powoli rośnie i od 7500 w sezonie 1998/1999 skoczyła do 9700 w sezonie 2002/2003. Obecnie średnia widzów w lidze ukraińskiej waha się pomiędzy 7500 a 9500 na mecz. Najwięcej fanów ogląda Szachtara Donieck – ok. 20 tys. i Karpaty Lwów. Dużo widzów odwiedza też stadiony Metalista Charków i Zorii Ługańsk. Mecze Dynama Kijów nadal ogląda mało, jak na tak wielki klub, widzów (ok. 7000-10 000), czego głównym powodem była do 2007 r. bardzo liczna obecność pododdziałów ukraińskiego MSW, które infiltrowało kibiców i często ich atakowało.
| Imię i nazwisko piłkarza | Lata gry w Premier Lidze | Kluby, w których grał | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Mariusz Lewandowski | 2001–2013 | Szachtar Donieck, PFK Sewastopol | (reprezentant Polski) |
| Maciej Nalepa | 2001–2009 | Karpaty Lwów, FK Charków | sezony 2003/04 i 2004/05 w 2 lidze |
| Maciej Kowalczyk | 2002–2006 | Arsenał Kijów | |
| Wojciech Kowalewski | 2002–2003 | Szachtar Donieck | (reprezentant Polski) |
| Radosław Cierzniak | 2002 (jesień) | Wołyń Łuck, Karpaty Lwów | w żadnym meczu nie wychodził na boisko |
| Seweryn Gancarczyk | 2003–2009 | Arsenał Kijów, Wołyń Łuck, Metalist Charków | (reprezentant Polski) |
| Piotr Cetnarowicz | 2003 (jesień) | Krywbas Krzywy Róg | |
| Marcin Nowak | 2004–2005 | Wołyń Łuck | |
| Paweł Hajduczek | 2008-2011 | Tawrija Symferopol, Metałurh Zaporoże | |
| Marcin Burkhardt | 2009–2010 | Metalist Charków | (reprezentant Polski) |
| Piotr Klepczarek | 2011 | Tawrija Symferopol | |
| Marcin Kowalczyk | 2011–... | Metałurh Donieck | (reprezentant Polski) |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
