Loading AI tools
polskie stowarzyszenie naukowe Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Polskie Towarzystwo Matematyczne (PTM) – stowarzyszenie zrzeszające osoby związane z polską matematyką.
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data założenia |
2 kwietnia 1919 |
| Status | |
| Prezes |
Jacek Miękisz |
| Nr KRS | |
| Data rejestracji |
7 września 2001 |
| Strona internetowa | |
Jego cele to[1]:
- a. reprezentowanie opinii i interesów polskiego środowiska matematycznego;
- b. krzewienie kultury matematycznej, w tym wspieranie edukacji matematycznej i popularyzacja matematyki;
- c. wspieranie badań matematycznych i zastosowań matematyki;
- d. dbałość o zachowanie tradycji matematyki polskiej;
- e. integracja polskiego środowiska matematycznego, w tym podtrzymywanie więzi z matematykami polskimi pracującymi za granicą;
- f. dbałość o należytą organizację i warunki pracy matematyków polskich.
W dniu 2 kwietnia 1919 szesnastu matematyków krakowskich w sali Seminarium Filozoficznego znajdującej się w gmachu Collegium Nowodworskiego przy ul. Świętej Anny 12 powołało do życia Towarzystwo Matematyczne w Krakowie[2]. Wśród zebranych znajdowali się m.in.: Stefan Banach, Leon Chwistek, Antoni Hoborski, Ludwik Hordyński, Franciszek Leja, Otton Nikodym, Alfred Rosenblatt, Jan Sleszyński, Stanisław Zaremba, Kazimierz Żorawski. Statut nowo utworzonego stowarzyszenia określał jego cel jako wszechstronne pielęgnowanie matematyki czystej i stosowanej przez odbywanie posiedzeń naukowych z odczytami[3][4]. Powołano Zarząd Towarzystwa w składzie: prezes S. Zaremba, z-ca prezesa A. Hoborski, sekretarz F. Leja i skarbnik L. Hordyński.
W ciągu roku liczba członków Towarzystwa wzrosła do 40., wkrótce potem do 50. Przystąpowali do niego również matematycy spoza Krakowa, m.in. Samuel Dickstein, Zygmunt Janiszewski, Kazimierz Kuratowski, Stefan Mazurkiewicz, Wacław Sierpiński i Hugo Steinhaus.
W 1920 przeprowadzono reorganizację Towarzystwa przekształcając je na organizację ogólnopolską pod nazwą Polskie Towarzystwo Matematyczne (w skrócie PTM) z nowym statutem opracowanym 11 i 12 grudnia 1920 roku. Zarząd Towarzystwa pozostał nadal w Krakowie, zamiejscowi członkowie mogli za zgodą Zarządu tworzyć oddziały w innych miastach. Pierwszy powstał Oddział Lwowski w 1921, a w 1923 utworzyły się Oddziały w Warszawie, Poznaniu i Wilnie. W roku 1928 Towarzystwo liczyło 165 członków.
Na Nadzwyczajnym Walnym Zebraniu 14 marca 1936 we Lwowie przeprowadzono kolejną reformę organizacyjną tworząc z PTM federacje oddziałów okręgowych. Oddziały te posiadały własne zarządy, których prezesi byli jednocześnie członkami Zarządu Głównego na czele którego stali: prezes, sekretarz i skarbnik. Prawo głosu na Walnym Zgromadzeniu przyznano delegatom oddziałów proporcjonalnie do ilości członków w danym oddziale. Przeniesiono ponadto siedzibę Towarzystwa do Warszawy, a w 1937 utworzono Oddział Krakowski (zatem PTM miało wtedy 5 oddziałów).
Realizując swe cele Towarzystwo zaczęło wydawać „Rozprawy Polskiego Towarzystwa Matematycznego”. Tom pierwszy został wydany w Krakowie w 1921 roku. Następny tom wydano rok później pod nazwą „Annales de la Societe Polonaise de Mathematique” i zawierał on 8 prac naukowych. Redaktorem „Annales” był Stanisław Zaremba. Do wybuchu II wojny światowej wydano 17 tomów. Czasopismo wychodziło w językach kongresowych, ale „Dodatki” drukowane do niektórych tomów były w języku polskim. Zawierały one m.in. dokumenty z życia Towarzystwa takie jak statut, sprawozdania, protokoły.
Towarzystwo organizowało Polskie Zjazdy Matematyczne i trzy takie zjazdy odbyły się przed 1939. Pierwszy zjazd odbył się we Lwowie w dniach 7–10 września 1927 roku i zgromadził ok. 200 uczestników, a wśród nich kilku naukowców z zagranicy. Następny Zjazd miał miejsce w Wilnie w dniach 23–26 września 1931, a trzeci w Warszawie (28.09–3.10.1937).
W okresie międzywojennym wygłoszono 1143 referaty na posiedzeniach Polskiego Towarzystwa Matematycznego, w tym:
Pierwsze powojenne zebranie oddziałowe odbyło się w Krakowie 27 marca 1945 roku, W marcu 1946 zebrał się Zarząd, jeszcze w składzie z 1939 roku – zabrakło prezesa Stefana Banacha (zmarł w 1945 roku we Lwowie), a już w maju tego roku wybrano nowy Zarząd Główny w składzie: prezes Kazimierz Kuratowski, skarbnik Karol Borsuk i sekretarz Andrzej Stanisław Mostowski.
W grudniu 1946 miał miejsce IV Polski Zjazd Matematyków we Wrocławiu, w którym uczestniczyło 48 delegatów. Edward Marczewski tak opisał to wydarzenie w 1969[5]:
Na Walnym Zgromadzeniu, które obradowało w ramach tego Zjazdu ustanowiono trzy nagrody (im. Stefana Banacha, im. Stefana Mazurkiewicza oraz im. Stanisława Zaremby), które miały być przyznawane za najlepsze prace matematyczne ogłoszone w ciągu ostatnich dwóch lat.
Poszczególne oddziały terenowe zaczęły reaktywować swą działalność. Powstawały też nowe: w Łodzi w 1946, w Lublinie w 1947, w Gdańsku w 1949, w Toruniu w 1952, w Gliwicach w 1954 i w Szczecinie w 1956 roku.
Podczas 6. Forum Matematyków Polskich (7-12 września 2015 r.) grupa członków PTM w składzie: Urszula Foryś, Krystyna Jaworska, Stanisława Kanas, Małgorzata Migda i Ewa Schmeidel postanowiła utworzyć stowarzyszenie o nazwie Polskie Towarzystwo Kobiet w Matematyce (w skrócie PTKM). 2 kwietnia 2016 w Rzeszowie zorganizowany został Zjazd Założycielski PTKM, w którym udział wzięło 25 osób. PTKM zostało formalnie zarejestrowane 5 lipca 2016[6].
Funkcję prezesa PTM pełnili kolejno[7]:
Członkowie PTM dzielą się na indywidualnych, wspierających i honorowych[9].
Roczniki „Annales de la Societe Polonaise de Mathematique” były wydawane do 1952 (ukazało się 25 tomów). Publikację tego wydawnictwa przejął Instytut Matematyczny PAN i jest ono kontynuowane jako Annales Polonici Mathematici. W 1955 PTM podjął wydawanie nowych publikacji i dzisiaj (2021) Towarzystwo wydaje 6 czasopism określanych wspólnym mianem Roczniki Polskiego Towarzystwa Matematycznego (serie 1 – 6), którymi są:
Ponadto razem z Polskim Towarzystwem Fizycznym, Polskim Towarzystwem Astronomicznym i Polskim Towarzystwem Informatycznym, Polskie Towarzystwo Matematyczne współpracuje z Instytutem Matematyki Uniwersytetu Warszawskiego w wydawaniu miesięcznika popularnonaukowego „Delta”[10]. Od 2018 serie I, III, V i VI są odstępne na portalu Biblioteki Wirtualnej Nauki[11].
Polskie Towarzystwo Matematyczne przyznaje szereg nagród i wyróżnień za działalność matematyczną[12]:
W 2007 Polskie Towarzystwo Matematyczne uzyskało status organizacji pożytku publicznego.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
