Pole Marsowe (łac. Campus Martius) – miejsce w starożytnym Rzymie, pozostające poza tzw. murami serwiańskimi, w zakolu Tybru, na zachód od Kapitolu (nie pokrywa się z rione Campo Marzio). Obszar o powierzchni ok. 25 ha w czasach królewskich poświęcony był Marsowi.

Thumb
Lokalizacja rione Pola Marsowego, który stanowi tylko mniejszą część Pola Marsowego
Thumb
Model starożytnego Pola Marsowego (ok. 300)

Historia

Według tradycji Pole Marsowe należało do Tarkwiniusza Pysznego, ostatniego króla Rzymu. Po wygnaniu z Rzymu król usiłował przez posłów pertraktować w sprawie zwrotu nieruchomości, a w tajemnicy knuł spisek w celu przywrócenia władzy w mieście. Po wykryciu tych knowań posłowie zostali wydaleni z miasta, a owe nieruchomości uznane za własność państwa i poświęcone Marsowi.

W V w. p.n.e. wybudowano tu świątynię Apollina, w III w. p.n.e. świątynie Bellony, Janusa i Spes, oraz Cyrk Flaminiusza; w II w. p.n.e. świątynie Herkulesa i Muz, Junony, Larów oraz portyki Metellusa i Minuciusa. W I w. p.n.e. powstały tu świątynie Juturny i Venus Victrix, Tabularium (archiwum państwowe), portyki Filipa i Pompejusza, teatr Pompejusza wraz ze świątynią Jowisza Statora oraz Saepta Julia. Cezar kazał tu założyć sztuczne jezioro, na którym inscenizowano bitwy morskie (naumachia). Pierwsza naumachia odbyła się w 46 p.n.e. Pole Marsowe włączył do Urbs dopiero cesarz Oktawian August. W 29 roku p.n.e. otwarto Amfiteatr Statyliusza Taurusa[1].

Początkowo, w pierwszych wiekach republiki, odbywały się tu masowe imprezy pod gołym niebem: ogłaszany corocznie przez konsulów zaciąg do wojska, zebrania wyborcze, comitia centuriata; tu cenzorowie przeprowadzali co 5 lat cenzus. Na zabudowę Pola Marsowego wpłynął dekret z 88 p.n.e., na mocy którego południowa część Pola została przeznaczona na sprzedaż w celu pozyskania środków na wojnę z Mitrydatesem VI.

W okresie cesarstwa Pole Marsowe traci na znaczeniu politycznym, wobec zniesienia comitia centuriata, za to zaczyna powstawać tu wiele monumentalnych obiektów reprezentacyjnych. Za panowania Augusta na Polu Marsowym wybudowano wiele budowli o charakterze publicznym. Powstały tu termy Agryppy, teatry Marcellusa i Balbusa, Panteon, ołtarz Ara Pacis, Mauzoleum Augusta, portyk Oktawii. Tyberiusz wzniósł tu swój łuk triumfalny, Neron – łuk triumfalny, amfiteatr i termy, Domicjan – odeon i stadion, Hadrian – łuk triumfalny, Antoninus Piuskolumnę i świątynię ubóstwionego Hadriana, Aleksander Sewer – bazylikę i termy, Aurelian – świątynię Słońca i koszary kohorty miejskiej.

W 271 r. Aurelian otaczając Rzym nowymi murami obronnymi włączył Pole Marsowe do zespołu miejskiego. Główną arterią komunikacyjną dzielnicy była Via Flaminia.

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.