Loading AI tools
ludowa zabawa karnawałowa w regionach Wielkopolski i Kujaw Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Podkoziołek – ludowa zabawa karnawałowa znana w zachodniej Wielkopolsce i na Kujawach.
Dzień |
zapustny wtorek |
---|---|
w 2023 |
21 lutego |
w 2024 |
13 lutego |
w 2025 |
4 marca |
Podobne święta |
Zabawa odbywała się w zapustny wtorek, a brały w niej udział dziewczęta, które podczas mijającego karnawału nie wyszły za mąż[1].
W Wielkopolsce nazwa Podkoziołek i sam obyczaj występuje tylko w Poznańskiem i na Zaprośniu i nie jest znany w Kaliskiem, na wschód od linii Koło–Konin–Kalisz–Wieruszów–Kępno[2]. Nazwa podkoziołek wywodzi się od kozła, zwierzęcia symbolizującego witalność i seksualność[3], także wskazuje się na taniec o tej samej nazwie[4]
Przed chatami panien zatrzymywali się kawalerowie, obwożący po wsi koziołka, tj. kukłę z koźlimi rogami, przymocowaną do koła (Czarnków) lub przystrojone drzewko na wózku (okolice Radomska[5]) i wyciągali panny z domów na tańce[5].
W dniu tym panny i kawalerowie spotykali się również na tańcach w karczmie[6]; podczas tańców panny składały pieniężne ofiary podkoziołkowi – figurce stojącej przed muzykantami, wyobrażającej popiersie kozła albo jego głowę. W niektórych regionach, miejsce koziołka zajmowała wystrugana z ziemniaków lub brukwi figurka chłopca[7][4].
Współcześnie zwyczaj jest realizowany przez lokalne grupy folklorystyczne, domy i ośrodki kultury, miejscowe wspólnoty mieszkańców i mieszkanek[8][9][10].
W Sulmierzycach przez ostatnie trzy dni zapustów trwała zabawa, lecz w ostatni dzień (ostatni wtorek przed popielcem) stawiano w gościńcu pustą beczkę obok skrzypka. Górne dno beczki nakrywano białym płótnem lub obrusem oraz stawiano na nim talerzyk i tak ustrojoną beczkę nazywano podkoziołkiem[11].
W Orchowie (dawny powiat mogileński) uroczystość odbywała się w karczmie na cześć młodych mężatek. Na podkoziołku we wtorek śpiewano krótkie śpiewki, gdy młode dziewczęta płaciły za taniec, a zachęcali je do tego chłopcy[11].
W Sieroszewicach w ostatni wtorek chłopcy przebierali jednego spośród siebie za niedźwiedzia i prowadzili go do dworu, przy czym posiadali cztery koszyki: jeden na chleb, drugi na ser, trzeci na masło, a czwarty na jaja. Drugi, mniejszy chłopiec był przebrany za małpę. Towarzyszyły im skrzypki. Po przybyciu na miejsce niedźwiedź ryczał na cały głos, po czym się kłaniał, a małpa robiła fikołki. Po wystąpieniu chłopcy mogli się cieszyć wypełnionymi koszykami oraz skarbonką[12].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.