Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pięciobój nowoczesny – dyscyplina sportowa, od igrzysk w Sztokholmie (1912) znajdująca się w programie olimpijskim.
 | |
| Główna organizacja | |
|---|---|
| Charakterystyka | |
| Rodzaj sportu |
wielobój |
| Sport kontaktowy |
częściowo |
| Popularność | |
| Dyscyplina olimpijska |
od 1912 roku do dziś |
Pięciobój nowoczesny podobnie jak triathlon łączy różne dyscypliny (w odróżnieniu od wielobojów lekkoatletycznych, które łączą kilka konkurencji w obrębie jednej dyscypliny – lekkiej atletyki). W celu kształtowania wszechstronności zawodnika stosuje się tzw. trening przekrojowy. Sport ten opracował twórca nowożytnego ruchu olimpijskiego Pierre de Coubertin; na wzór pięcioboju starożytnego miał stanowić połączenie niezbędnych umiejętności żołnierskich (przymiotnik nowoczesny dodano by podkreślić, że chociaż nawiązuje, to odróżnia się od pięcioboju starożytnego). Pomysł na ten sport ma swoje źródło w XIX-wiecznej legendzie, zgodnie z którą młodego oficera kawalerii francuskiej wysłano konno, by dostarczył wiadomość. Aby wypełnić swoją misję, musiał jechać konno, walczyć z użyciem broni białej i palnej, płynąć wpław i biec. Sport więc symuluje niejako doświadczenia XIX-wiecznego żołnierza, który znalazł się za linią wroga – musi on na przykład jechać na nieznanym mu koniu (wierzchowce w konkursie skoków przydziela się zawodnikom losowo).
Od 1912 na igrzyskach olimpijskich rozgrywane są indywidualne zawody mężczyzn; w latach 1952–1992 rozgrywano także zawody drużynowe, a od 2000 o indywidualne medale walczą kobiety. Od 1949, w latach nieolimpijskich, odbywają się ponadto co roku mistrzostwa świata, gdzie obok rywalizacji indywidualnej i drużynowej medale przyznawane są w konkurencji sztafet.
Dyscyplina zyskała szczególną popularność w Szwecji; Szwedzi wprowadzili ten sport na igrzyska, reprezentant Szwecji Gösta Lilliehöök został pierwszym mistrzem olimpijskim; aż do lat 60. reprezentanci Szwecji dominowali w imprezach światowych.
Przez lata zawody rozgrywano w formacie pięcio- lub czterodniowym, jednak od 1996 roku przyjęto format jednodniowy, przez co zawody miały stać się łatwiejsze do obserwacji dla publiczności. Skrócono też dystanse pływania i biegu; do igrzysk w 2000 roku zawodnicy pływali 300 metrów (obecnie 200) i biegali 4000 metrów (obecnie 3000 m). W ostatnich latach brak szeroko rozpowszechnionej popularności tego sportu poza Europą Wschodnią stał się przyczyną powstania głosów proponujących usunięcie tej dyscypliny z programu igrzysk olimpijskich. Jednakże podczas głosowania Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, w dniu 8 lipca 2005 roku, postanowiono jednak, że dyscyplina ta pozostanie w programie igrzysk co najmniej do 2012 roku. 12 lutego 2013 roku MKOL zdecydował o pozostawieniu pięcioboju nowoczesnego w programie igrzysk olimpijskich co najmniej do 2020 roku. Ostatecznie połączono też konkurencję strzelania z biegiem tak, że strzelanie przeprowadza się w trakcie konkurencji biegu przełajowego – rozwiązanie takie przypomina nieco biathlon, gdzie bieg narciarski połączony jest ze strzelaniem, choć w biathlonie zawodnik niesie broń palną ze sobą, a w pięcioboju pozostaje ona gotowa do załadowania na stanowisku strzeleckim. Zmienił się też jednocześnie format samego strzelania – do 2008 roku oddawało się 20 strzałów, na każdy strzał zawodnik miał 40 sekund. Decyzję odnośnie do wyżej wspomnianego połączenia związek pięcioboju UIPM podjął w 2008 roku i weszła ona w życie w roku 2009, choć była krytykowana jako zbyt radykalnie zmieniająca wymagania co do umiejętności posiadanych przez zawodnika.
Konkurencje zawodów pięcioboju nowoczesnego rozgrywane są obecnie na igrzyskach w niżej wymienionej kolejności (i w opisanym niżej formacie):
Sukcesy w pięcioboju nowoczesnym odnosili Polacy. Janusz Pyciak-Peciak był mistrzem olimpijskim (1976) i mistrzem świata (1977, 1981), a Arkadiusz Skrzypaszek zdobył w Barcelonie (1992) złoto olimpijskie zarówno indywidualnie, jak i w drużynie (z Maciejem Czyżowiczem i Dariuszem Goździakiem).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
