![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Wi%25C4%2599zienie_Pawiak_przed_1939.jpg/640px-Wi%25C4%2599zienie_Pawiak_przed_1939.jpg&w=640&q=50)
Pawiak
nieistniejące obecnie więzienie śledcze w Warszawie / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Pawiak?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Pawiak – nieistniejące już więzienie przy ul. Dzielnej 24/26 w Warszawie, wzniesione w latach 1830–1835 według projektu Henryka Marconiego między ulicami Dzielną, Pawią i Więzienną.
![]() Budynek oddziału męskiego Pawiaka na początku XX wieku, widok od ul. Dzielnej | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Miejscowość | |||
Adres |
ul. Dzielna 24/26 | ||
Architekt | |||
Rozpoczęcie budowy |
1830 | ||
Ukończenie budowy |
1835 | ||
Zniszczono |
1944 | ||
52°14′47″N 20°59′26″E | |||
|
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Wi%C4%99zienie_Pawiak_w_1864.jpg/640px-Wi%C4%99zienie_Pawiak_w_1864.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Wi%C4%99zienie_kobiece_Serbia_w_Warszawie.jpg/640px-Wi%C4%99zienie_kobiece_Serbia_w_Warszawie.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Participants_of_Pawiak_attack_1906-04-24.jpg/640px-Participants_of_Pawiak_attack_1906-04-24.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Poles%2C_inmates_of_Pawiak_prison%2C_hanged_by_Germans_in_Leszno_Street_%2C_Warsaw_February_11th_1944.jpg/640px-Poles%2C_inmates_of_Pawiak_prison%2C_hanged_by_Germans_in_Leszno_Street_%2C_Warsaw_February_11th_1944.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Pawiak_Pomscimy.jpeg/320px-Pawiak_Pomscimy.jpeg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Biuletyn_Informacyjny_1943-06-10.jpg/640px-Biuletyn_Informacyjny_1943-06-10.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Befehlsblatt_des_Chefs_der_Sicherheitspolizei_und_ded_SD_16_Oktober_1943.jpg/640px-Befehlsblatt_des_Chefs_der_Sicherheitspolizei_und_ded_SD_16_Oktober_1943.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Ruins_of_Pawiak_in_1945_%28gateway%29.jpg/640px-Ruins_of_Pawiak_in_1945_%28gateway%29.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Ruiny_wi%C4%99zienia_Pawiak_po_wojnie.jpg/640px-Ruiny_wi%C4%99zienia_Pawiak_po_wojnie.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Pawiak_w_Warszawie_2021.jpg/640px-Pawiak_w_Warszawie_2021.jpg)
Kompleks więzienia składał się z oddziału męskiego oraz oddziału kobiecego, nazywanego Serbią[1].
W latach 1939–1944 Pawiak był największym niemieckim więzieniem politycznym na terytorium okupowanej Polski[2]. Według szacunków historyków od 2 października 1939 do 21 sierpnia 1944 przez Pawiak przeszło ok. 100 tys. osób, z czego ok. 37 tys. zostało zamordowanych, a ok. 60 tys. wywieziono w 95 transportach do obozów koncentracyjnych, innych miejsc odosobnienia lub do pracy przymusowej[2][3].
Więzienie zostało zniszczone przez Niemców podczas powstania warszawskiego w sierpniu 1944. Nie zostało odbudowane, a w latach 50. przez jego teren przeprowadzono aleję Juliana Marchlewskiego (obecnie aleja Jana Pawła II).