Parafia Świętej Trójcy w Bieździedzy
parafia rzymskokatolicka w diecezji rzeszowskiej Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
parafia rzymskokatolicka w diecezji rzeszowskiej Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Parafia Świętej Trójcy w Bieździedzy – parafia znajdująca się w diecezji rzeszowskiej w dekanacie Brzostek.
Zabytkowy kościół parafialny z XV w. | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Adres |
Bieździedza 20 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Diecezja | |
Dekanat | |
Kościół |
Świętej Trójcy |
Proboszcz |
ks. Zbigniew Preizner RM |
Wezwanie | |
Wspomnienie liturgiczne |
pierwsza niedziela po Zesłaniu Ducha Świętego |
Położenie na mapie gminy Kołaczyce | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu jasielskiego | |
49°48′11″N 21°28′28″E | |
Strona internetowa |
Są ślady, że jeszcze przed założeniem klasztorów benedyktyńskich za Bolesława Chrobrego, a nawet przed wprowadzeniem chrześcijaństwa przez Mieczysława I, pierwszymi „misyonarzami”, którzy przygotowywali Lechitów do przyjęcia nowej wiary, byli benedyktyni. Przybyli z Czech i Węgier, zatem mówili po słowiańsku. Do ich zakonu należeli m.in.: św. Wojciech i brat jego Gaudenty, Andrzej Żórawek, abp Bruno i pięciu braci Polaków: Barnaba, Jan, Mateusz, Izaak i Krystyn, którzy za Bolesława Chrobrego pod miastem Kazimierzem Wielkopolskim ponieśli męczeńską śmierć.
Pierwsi zakonnicy benedyktyńscy, celem zbliżenia się do pogaństwa, osiadali się w miejscach ustronnych, jako pustelnicy. Prawdopodobnie pierwsze w Polsce ich opactwo założone było pod koniec X wieku w widłach rzek, Obry i Paklicy, w miejscu, nazywanym stąd Międzyrzeczem. Bolesław Chrobry fundował klasztory benedyktynów w Tyńcu (powyżej Krakowa nad Wisłą) i w ziemi sandomierskiej na Łysej Górze, nazwanej potem Świętokrzyską od przechowywanego w tamtejszym klasztorze relikwiarza z drzewem Krzyża Świętego. Klasztor tyniecki, którego opat nazywany – łac. abbas centum villarum („sto wsi”, posiadanych przez klasztor) – nosił tytuł arcyopata i uważał się za przełożonego wszystkich klasztorów benedyktyńskich. Każde opactwo starało się o zakładanie nowych klasztorów lub kościołów filialnych, z których zwykle powstawały parafie. Tak m.in. powstała późniejsza parafia w Bieździedzy.
W dokumencie biskupa Idziego z 1105 roku wieś Bieździedza oraz okoliczne zostały wymienione, jako własność klasztoru tynieckiego: (łac.)
„...B e z d o c h o u i c i villa: Vnic, Gostenta; S u e p e t n i c i villa: Nenomysl; C r o t h o u i c i villa: Croth, Varga, Zuloth, Mlodos, Wisetrop; S e b n a villa: Graza, Gnevan; ...P i l z n o; ... C l e c e c i villa: Ztroy, Piuona, Crazica, Vnes, Ceassek, Negan, Zgbon; B r e s t e k villa: Banz, Rados...”
Tłumaczenie:
W Bieździedzy byli dwaj gospodarze Unik i Gostenda. Zatem wiemy, że nazwa osady nie pochodzi od wymienionych, ale od określenia osadnika, który nie posiadał potomka, etymologicznie, był „bez dziedzica” – Bezdad. Ponowna adnotacja już wsi Bieździedzy nastąpiła w dokumencie z 1123–1125 roku, a jej przynależność do klasztoru tynieckiego zatwierdził papież Grzegorz IX osobnym aktem z 26 maja 1229 roku, natomiast Leszek Czarny przywilejem z 1288 roku potwierdził stan posiadania klasztoru i zezwolił na zakładanie miast (wsi) na prawie niemieckim[1].
Drewniany kościół zbudowany został przez ród rycerzy Helwigów ok. 1320 roku i czynny był do ok. 1374 roku, ale nie wiadomo, czy rozpadł się ze starości, czy były inne przyczyny (np. pożar). Wiadomo, że w latach 1402–1409 wybudowano nowy kamienny (wraz z dzwonnicą stojącą nieopodal), istniejący do dziś. Nie ma informacji potwierdzających, co działo się przez ponad 30 lat, czy był inny drewniany. W tym czasie proboszczem był ks. Mikołaj Miłowan. Ponad 700-letni zespół budowlany, jest najstarszym w diecezji zabytkiem architektury sakralnej. Konserwator zabytków dla Galicji Zachodniej, Stanisław Tomkowicz raportował w 1893 roku: Kościół gotycki z kamienia łamanego, nietynkowany, skarpy i szczegóły architektoniczne z ciosu. Portal główny z ciosu o typie budowli Długoszowych. Odrzwia boczne i do zakrystii skromniejsze, gotyckie. Dzwonnica gotycka, podobnej budowy nisk, osobno stoi[2]
W 1969 roku następca długoletniego (od 1927 roku) proboszcza ks. prałata Stanisława Bałuka, ks. Stanisław Karabin rozpoczął szereg prac zmierzających do restauracji kościoła z uwagi na dalsze pęknięcia i zagrożenie jego stabilności[3]. Mając zezwolenie władz państwowych na zakres i rodzaj generalnego remontu nowy proboszcz przystąpił do renowacji:
|
|
|
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.